Görme engelliler de artık mangala oynayabilecek

Görme engelliler de artık Mangala Oyunu Derneğinin, Dünya Etnospor Konfederasyonunun desteğiyle hazırladığı braille alfabeli set sayesinde mangala oynayabilecek.

Türk kahvesi ve kahvehanelerle ilgili yaptıkları araştırmalar sırasında Türk gelenek ve görenekleriyle ilgili olarak en eski 2 minyatürde rastladıkları mangala oyununun yaygınlaşması için 2007 yılından beri mücadele eden Serkan Aziz ve Serdar Asaf Ceyhan kardeşler, Türk topluluklarında 4 bin yıllık geçmişe sahip strateji ve zeka oyunu mangalayı görme engellilerin öğrenmesi için kolları sıvadı.

Mangala Oyunu Derneği Başkanı Serkan Aziz Ceyhan, projeye ilişkin AA muhabirine yaptığı açıklamada, görme engelli çocukların mangala oyununu zorlanmadan oynadıklarını ve çok sevdiklerini söyledi.

Ceyhan, oyun seti üzerinde yer alan kuyulara, braille alfabesiyle rakamların yazıldığını, ayrıca oyun kurallarının braille alfabesi ile yer aldığı kitapçığın hazırlandığını, görme engelli çocukların bu sayede herhangi bir eğitmene ihtiyaç duymadan mangala oynayabildiğini aktardı.

Projenin ilk adımı olarak pilot okul olarak seçilen Türkan Sabancı Görme Engelliler Ortaokulunda karne hediyesi olarak tüm öğrencilere braille alfabeli mangala oyunlarının dağıtıldığını ifade eden Ceyhan, projenin Türkiye'deki tüm görme engelli okullarında hayata geçirilmesinin planlandığını belirtti.

Engelli çocuklara alternatif zeka oyunları sunmak amacıyla 58 öğrencinin katılımıyla geçen ay pilot okulda Türkiye'de mangala turnuvası düzenlendiğini dile getiren Ceyhan, 11-14 Mayıs'ta Yenikapı Meydanı'nda düzenlenecek Etnospor Kültür Festivali'nin Engelliler Haftası'na denk gelmesi münasebetiyle, alanda Engelliler Mangala Oyunu Turnuvası'nın da yapılacağını belirtti.

Ceyhan, Braille alfabeli mangala oyun setinin hazırlanmasında emeği geçen Dünya Etnospor Konfederasyonu Başkanı Bilal Erdoğan, Genel Koordinatör Levent Akıncı ve Türkiye organizasyonundan Salih Aksu'ya teşekkür etti.

"Görme engelli çocukların da oyun oynamaları gerekiyor"

Türkiye İstatistik Kurumunun 2012 verilerine göre, ülkede 216 bin görme engellinin bulunduğunu, 0-24 yaş arası görme engelli sayısının 120 bin olduğunu anlatan Ceyhan, bu rakamın ancak 2 bin kadarının ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında özel eğitime tabi tutulduğunu ifade etti.

Ceyhan, görme engelli çocukların oyunlarıyla ilgili çok az sayıda kaynağa ve yazıya rastlandığına dikkati çekerek, The British Journal of Vision Impairment’in 1983-2000 yılları arasında yayınlanan bütün sayılarında ancak 2 makale olduğunu belirtti.

Örgün eğitimde okul hayatına başlayan her çocuk gibi görme engelli çocukların da gelişimini tamamlamaları için oyun oynamaları gerektiğini vurgulayan Ceyhan, görme engelli çocukların bazı gelişim alanlarında, akranlarından 2 yıl geride olduklarının düşünüldüğünü, görme engelli çocukların oyun davranışlarındaki eksikliklerin, gelişim alanlarında görülen gerilikleri ile doğru orantılı olduğunun gözlemlendiğini kaydetti.

Türkiye’de 2016 yılına kadar, görme engelli çocuklar için sadece birkaç satrancın ithal edildiğini söyleyen Ceyhan, "Görme engelli çocuklar için satranca alternatif herhangi bir yerli zeka oyunu bulunmamakta. Türkiye’de görme engelli çocuklar için braille alfabeli kabartmalı mangala oyun setleri ilk defa Mangala Oyun Ltd. Şti. tarafından üretildi." dedi.

Oyunun kuralları

Mangala oyunu, dikdörtgen şeklindeki mangala tahtası, 48 taş ve iki oyuncu ile oynanıyor. Oyuna kura ile başlanıyor.

Her oyuncunun amacı hazinesinde en az 25 taş toplamak. Bunu yapabilen oyuncu, oyunu kazanmış oluyor. Mangala tahtası 12 çukur ve oyuncuların kazandıkları taşları koymaları için 2 hazineden oluşuyor.

Oyun tahtası iki oyuncunun arasında duracak şekilde konumlandırılıyor. Oyuncuların tarafındaki altışar çukur ve her oyuncunun sağ tarafındaki hazine, o oyuncuya ait oluyor. Her oyuncunun 24 taşı bulunuyor ve taşlar çukurlara dörder olmak üzere dağıtılıyor.

Oyuna başlayan ilk oyuncu, kendi tarafındaki çukurlardan herhangi birinde bulunan 4 taşı alıyor ve taşların birini aldığı çukura bırakıyor. Geri kalan taşları, başladığı çukurun sağ tarafına doğru (saat yönünün tersine) her bir çukura birer tane bırakmak suretiyle ilerliyor ve elindeki taşlar bitiriyor.

Oyuncular ellerindeki taşları dağıtırken sadece kendi hazinelerine taş bırakabiliyor, rakip tarafın hazinesine taş bırakılamıyor. Oyuncunun elindeki son taş hazinesine denk gelirse, oyuncu bir kez daha oynama hakkını elde ediyor.

Oyuncunun elindeki son taş, rakip tarafın herhangi bir çukurundaki taşların sayısını çift yaparsa, oyuncu o çukurdaki tüm taşları alarak kendi hazinesine koyuyor. Oyuncunun elindeki son taş, kendi sırasındaki boş bir çukura gelirse oyuncu hem bu taşı hem de çukurun karşısındaki rakibinin çukurundaki bütün taşları kazanıyor ve kendi hazinesine koyuyor.