Yurt dışı müteahhitlik firmaları yeni yıldan umutlu

ANKARA (AA) - İBRAHİM YILMAZ - Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Türkiye ile Rusya arasındaki iyileşmeler ve Sahraaltı Afrika gibi yeni pazarların sektör için fırsat olduğunu belirterek, "2017 yılının 2016'dan daha olumlu bir dönem olacağı umulmaktadır." dedi.

Yenigün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin başladığı tarihten bu yana üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında ilk 5 ülkenin yüzde 19,7 ile Rusya, yüzde 14,4 ile Türkmenistan, yüzde 8,8 ile Libya, yüzde 7,2 ile Irak ve yüzde 6,5 ile Kazakistan olduğunu söyledi.

Sektörün yeni arayışlara yöneldiğinin altını çizen Yenigün, "Geçtiğimiz dönemde küresel konjonktürde radikal siyasi ve ekonomik değişimler oldu. Petrol ve doğalgaz fiyatları tarihi yüksek değerlerine çıktıktan sonra şimdilerde tarihi düşük seviyelere indi, Arap Baharı'nın ardından, Tunus, en önemli pazarlarımızdan biri olan Libya ve Mısır'da siyasi değişimler oldu. Bölgemizde jeopolitik riskler arttı. İran'a yaptırımlar kalkarken, Irak'ta sorunlar devam etmektedir. Suriye ise hala bölgenin en çalkantılı ülkesidir. Yılın son çeyreğinin eşiğinde de tüm dünyada geleceğe dönük küresel risklerin varlığının artarak sürdüğü değerlendirilmektedir." diye konuştu.

Son dönemde üstlenilen proje tutarının, geçmiş yılların aynı döneminde üstlenilen proje değerlerinin belirgin şekilde altında kaldığına işaret eden Yenigün, bunun büyük ölçüde sektörün ana pazarlarındaki jeopolitik sorunlardan kaynaklandığını ifade etti.

Yenigün, düşen enerji fiyatları nedeniyle önceki yıllarda yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin güçlü olduğu enerji ihracatçısı pazarlarda gerçekleştirilen yatırımların da ivme kaybettiğine vurgu yaparak, şunları kaydetti:

"Toplam yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin yaklaşık yüzde 35'ini oluşturan Rusya, Libya ve Irak pazarlarından doğacak kaybı dengeleyebilecek yeni fırsatlar için, Sahraaltı Afrika ve Güney Amerika ülkelerindeki potansiyel yatırımlar takip ediliyor. Etiyopya, Ekvator Ginesi, Senegal, Kongo, Kamerun, Nijerya, Tanzanya ve Venezuela gibi ülkelerde son yıllarda üstlenilen projeler, önümüzdeki dönemde bu coğrafyalarda daha önemli işler alınabileceğine işaret etmektedir."

- "2017 bu yıldan daha olumlu olacak"

Yenigün, Rusya ile Türkiye arasındaki ilişkilerde normalleşmenin sağlanması ile Türk inşaat firmalarının Rusya'daki faaliyetlerine yeniden ağırlık vereceğini ve yeni projeler üstlenebileceğini söyledi.

Artan enerji fiyatlarının Suudi Arabistan, Cezayir, Türkmenistan gibi Türk firmaların güçlü olduğu pazarlarda yatırım ortamına katkı sağlayacağını kaydeden Yenigün, "Sahraaltı Afrika'nın başı çektiği yeni pazarlardaki fırsatlar da değerlendirildiğinde 2017 yılının yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin gelişimi açısından son 10 yıllık dönemde kazanılmış ivmenin maalesef kaybedildiği bir yıl olan 2016'dan daha olumlu bir dönem olacağı umulmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

Yenigün, Türkiye'nin Moody's, S&P ve Fitch gibi uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir seviyenin altında notlandırılmasının, dış finansman noktasında sıkıntı oluşturabileceğine işaret etti. Döviz kurundaki artışa da dikkati çeken Yenigün, "Yeni dönemde artacak dış borçlanma maliyetleri bakımından, sürecin doğru yönetilmesi, Türk ekonomisinin geleceği ile birlikte inşaat sektörü için de büyük önem taşımaktadır." ifadelerini kullandı.

- "330 milyar dolarlık proje üstlenildi"

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, eylül ayı itibarıyla dünyanın en büyük 250 müteahhitlik şirketi listesinde 40 firma ile temsil edilen Türkiye, bu alanda dünyada Çin'den sonra ikinci sırada bulunuyor.

Türk müteahhitlerin en çok iş yaptıkları bölgeler arasında yüzde 48,3 ile Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Rusya'nın aralarında yer aldığı Bağımsız Devletler Topluluğu ilk sırada yer alıyor.

Sektörün ortalama proje bedeli 2015 yılı sonu itibarıyla 98 milyon dolar seviyesinde bulunurken, Türk-Rus ilişkilerinde yaşanan gerilimin de etkisiyle söz konusu rakam bu yılın ilk 9 ayı itibarıyla 70,9 milyon dolara kadar gerilemiş durumda.

Müteahhitlik sektörünün ocak-eylül itibarıyla üstlendikleri proje bedeli 4 milyar 112 milyon dolar seviyesinde gerçekleşirken, söz konusu rakam 2015 yılı sonunda 21 milyar 657 milyon dolar olarak hesaplanmıştı.

Türk müteahhitlik şirketlerinin 1971'den 2001'e kadar yurt dışında üstlendikleri projelerin bedeli 46,1 milyar dolar iken, bu rakam 2016 yılı eylül ayı sonu itibarıyla 329,1 milyar dolara ulaştı.

- Sektörün yıllar itibarıyla üstlendikleri projeler

YılProje SayısıÜlke SayısıProje Bedeli (milyon dolar)Küm. Proje Bedeli (milyon dolar)Ort. Proje Bedeli (milyon dolar)1971-20012.2404846.17346.17320,62002209

34

4.53150.70421,72003342356.36657.06918,62004474368.54065.6301820054503313.21478.82329,420065693521.758100.58138,220076034525.403125.98442,120086493924.318150.30237,520095044520.218170.52140,120106205023.222193.74337,52011

539

5122.765216.50842,220125344830.027246.53556,220134144830.064276.59972,620143364726.774303.37379,720152214321.657325.03098 2016 (*) 58 34 4.112 329.142 70,9

* Ocak-eylül dönemine ait veriler