‘Yanıltıcı reklam cezaları firmaların karına göre değişsin‘ önerisi

Tüketici hukuku uzmanı Avukat Hüeyin Sami Çarpak, yanıltıcı reklamlara kesilen cezaların firmaların kar oranlarına göre değişmesi önerisinde bulundu.




Radyo, televizyon ve gazetelerde tüketiciyi kandıran ve yanıltıcı reklam yapan işletmelere uygulanacak ceza tutarı, yeni yılda 91 bin 370 lira olarak belirlendi. Bu rakama hukuk camiasından tepki geldi. Ceza tutarını adil bulmayan tüketici hukuku uzmanı Avukat Hüseyin Sami Çaprak konuyla ilgili Cihan’a açıklamalarda bulundu.

Hüseyin Sami Çaprak, “Her firma açısından sabit bir fiyat belirlemek doğru değil. Çok büyük firmaların bütçeleri için bu ceza miktarı belki yüzde bire denk gelebilir. Yanıltıcı reklam yapan firmalara cezalar kesilecekse firmaların karının yüzde 10 gibi miktarlar belirlenmesi daha adil olur.” dedi.

Yasalarda tüketicinin herhangi bir sorunu olmadığını ama uygulamada sıkıntı olduğuna dikkat çeken Çaprak, “Kanun her şeyin çözümü değil, örneğin ayıplı mal bakımından kanunumuz çok iyi ama mağazalarda satılan mal geri alınmaz deniliyor. Uygulaması olmayan kanun da bir işe yaramıyor.” diye konuştu.

Vatandaşların numaralarının elden ele gezdiğini ve firmaların mesaj yoluyla sürekli rahatsız ettiğini belirten Avukat Hüseyin Sami Çaprak, “Bunların tespit edilebilmesi zor. Vatandaşın TC’sine ya da numarasına topluca ulaşması bu kadar kolay olmamalı ama bu numaralar elden ele dolaşıyor. Devletin yapması gereken bu zamana kadar vatandaş tarafından verilen tüm onayları iptal etmesi ve firmaların yeniden onay talebinde bulunmasını sağlamayı duyurması gerekiyor.” dedi.

‘‘KREDİYE SINIRLAMA VATANDAŞI TEFECİYE İTER‘‘

Kredi düzenlemesini geç kalınmış bir tedbir olarak nitelendiren Avukat Çaprak, “Gerekli bir düzenleme ama bazı kredileri sınırlandırmak çok iyi olmadı. Örneğin ihtiyaç kredisinin taksit sayısını azaltması vatandaşı tefecilere yönlendirebilir. Farklı işlemlere girebilirler kanunun arkasından dolaşmak zorunda kalabilirler. Limit açısından da gelire bağlamak da bunun altında yatan vergi kaçağını önlemek olduğunu düşünüyorum. Hiç gelir beyan etmezseniz bin liralık kredi kartı veriyor. Kötü bir şey tabi kişilerin gelirleri tespit edilmek isteniyor ama yetersiz kalmış bir düzenleme.” ifadelerini kullandı.

Vatandaşın bilinçlenmediği sürece kanunların yeterli olmayacağını vurgulayan Çaprak internetteki yanıltıcı reklamlara itibar edilmemesi gerektiğini belirtti. Çaprak, şöyle devam etti:

“Sağlık bakanlığından onayı noterden onaylı reklamlar var. Sağlık bakanlığı bunun zararlı olmadığını onaylıyor. İçeriğini onaylıyor vatandaşın algısıyla oynuyorlar. Öyle bir reklam veriliyor ki sanki noter ya da sağlık bakanlığı o reklamda söylendiği gibi o ilacın zayıflattığına onay veriyormuş gibi. Yok öyle bir şey!”

BU CEZALAR HER YIL ENFLASYONA BAĞLI OLARAK ARTIRILIYOR

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Turhan Çakar ise “Bu cezalar her yıl enflasyon oranlarında artırılıyor zaten. Enflasyon yüzde 6-7 artırıldı. Burada algı yanıltıcı reklamlara düzeltme durdurma cezası ve para cezası verilebiliyor. Zamanla bu cezalarda doğduran doğruya düzeltme ve durdurma yapmadan para cezası verilsin diyoruz. Ceza daha sonra giriyor. Reklam kurulunun tutumuna bağlı.” dedi.

Kredi kartı taksit sayısına sınır getirilmesini eleştiren Turhan Çakar, “Önce vatandaşın alım gücünün iyileştirilmesi gerekiyor. İnsanlar taksit sayısını neden artırıyorlar çünkü paraları yok. Bir taraftan da tüketim pompalanıyor reklamlarla bir taraftan kredi kartları pompalanıyor. Nerdeyse bankalar yeni doğacak bebeklere kredi kartlarını satmaya çalışacaklar. Dolayısıyla tüketim pompalanıyor. İnsanların satın alma gücünü yükseltmiyorsunuz, işsizliği önlemiyorsunuz bu işsizlik varken, Türkiye’de insanların yüzde 70’den fazlası yoksulluk sınırında, bu önlemler almak yerine yoksulluğu yönetiyor. Ekmek veriyor, kömür veriyor. Bu önlemler alınmadan tek başına kredi kartı taksitlerini sınırlandırmak yetmez.” şeklinde konuştu.

CİHAN