Ürününü dolu vuran çiftçi 1977’lik afet kanununa tepkili

Türkiye’nin tarım üssü Bursa ve birçok ilde yağmur ve dolu özellikle meyve bahçelerinde büyük hasarlara sebep oldu. Zararının karşılanmasını bekleyen çiftçiler, 5 Temmuz 1977’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2090 Sayılı Tabii Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkında Kanun hükümlerince ancak tüm varlıklarının yüzde 40’ını kaybederse yardım alabiliyor. Bursa Ziraat Odası Başkanı Fevzi Fırtına, "Adamın bahçesi tarumar olmuş, devlet diyor ki kaybın traktör, ev ve tüm varlığının yüzde 40’ına denk gelirse yardım yaparım. Defalarca TBMM’ye verilen değişiklik önerge teklifine rağmen halen 1977 yılında çıkarılan hükümlülükler halen geçerli." diyerek tepkisini dile getirdi.

Türkiye’nin önemli şeftali, armut ve kiraz yetiştiricisi konumunda olan Bursa’da son günlerdeki dolu ve yağmur, bahçelerde önemli hasara sebep oldu. Bursa Tarım Gıda ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, hasarın tespiti için çalışmalara başladı. Maddi hasarın boyutunun henüz netleşmediğine dikkat çeken Bursa Merkez ve Kestel Ziraat Odası Başkanı Fevzi Fırtına, şunları kaydetti:

"Çok rahat söyleyebilirim ki maalesef meyve rekoltesinin yüzde 80’ini dolu ve yağmur vurdu. Zeytinde de hasar büyük. Hazırlanacak raporlar sonrası maddi hasarın boyutu ortaya çıkacak. Ancak 2090 Sayılı Afet Yasası hükümlerince çiftçi ancak tüm varlığının yüzde 40’ını kaybederse yardım alabiliyor. Defalarca konuyla ilgili rapor hazırladık, ilgililere sunduk. Bu kanundan yararlanabilmek için çiftçilerin ürünlerinin canlı, cansız üretim araçlarının ve tesislerinin değer itibariyle en az yüzde 40 oranında zarar görmesi, bu zararı diğer tarımsal veya başka gelirleriyle karşılayacak gücü bulunmaması ve kredi veren banka, kooperatif ve benzeri kuruluşlardan bu zararı karşılayacak borç alma imkânı olmaması gibi oldukça ağır şartları getirmektedir. Ayrıca, 5363 sayılı Tarım Sigortası Kanunu’na göre bazı riskler için tarım sigortası yaptırmayan afetzedeler 2090 sayılı Kanun’dan yararlanamamaktadır. Tarım sigortaları kanununda ‘Bu Kanun kapsamında, uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası yaptırmayan üreticiler, 20.6.1977 tarihli ve 2090 sayılı Kanundan yararlanamaz’ hükmü bulunmaktadır. Sigorta yaptıran çiftçiye, 2090 sayılı kanundan yararlanma hakkı verilirken, sigorta yaptırmayanların yararlanmasının kanunla engellenmesi birçok çiftçiyi mağdur etmektedir. Yasanın bu maddesi kanunun mantığı ve sosyal devlet ilkesi ile çelişmektedir."

"BURSA AFET BÖLGESİ İLAN EDİLMELİ"

Zararın büyük olduğunu vurgulayan Fırtına, şöyle devam etti: "Bursa, afet bölgesi ilan edilmeli. Çiftçi, hükümetin verdiği desteği alsa bile zararını karşılayamayacak. Çünkü ürünün yüzde 80’i yer yer, yüzde 90’ını hasar gördü. Mantarlaşma oldu yağış sebebiyle. Afet bölgesi ilan edilirse çiftçinin zararı karşılanabilir. Yağışın etkisi halen sürüyor, çünkü daha bahçelere bile girilip, hasar tespiti yapılamadı. Yer-gök su. Aşırı yağışlar yaz meyve ve sebzesinde mantarlaşmadan dolayı şiddetli zarara sebep oldu. Attığımız ilaçlar da kifayetsiz kalıyor."

CİHAN