TZOB zirai don uyarısı yaptı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün 11-12-13 Aralık 2013 günleri için Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz kıyı kesiminde hafif, iç kesimlerde kuvvetli don olayı beklendiğini du.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün 11-12-13
Aralık 2013 günleri için Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz kıyı
kesiminde hafif, iç kesimlerde kuvvetli don olayı beklendiğini
duyurduğunu ve zirai don uyarısı yaptığını bildirerek, “Bu aylarda
meydana gelecek bir don olayı, kışlık üretimi yapılan sebze ile
hasadı devam eden narenciye ve sera ürünlerine zarar
verebilmektedir.” dedi.
Bayraktar, henüz narenciyede bir don oltayı olmamakla birlike hava
sıcaklıklarının daha da düşmesi halinde ürünün olumsuz
etkileneceğini belirtti.
Şemsi Bayraktar, yaptığı açıklamada son günlerde ülke genelinde
gerçekleşen kar yağışlarının özellikle hububat üretimine olumlu
yansımakla birlikte bu aylarda mevsim normallerinin altında
gerçekleşen hava sıcaklıklarının kışlık üretimi yapılan sebze ile
hasadı devam eden narenciyeye ve sera ürünlerine zarar
verebildiğini aktardı.
SERADAKİ MALİYETLER ARIYOR
Hava sıcaklıklarının normallerin altına düşmesinin seralarda ısınma
ve nakliye maliyetlerinin artmasına, işçilik faaliyetlerinin
zorlaşmasına, serada yetiştirilen sebzelerde verim düşüklüğüne,
tarlada yetiştirilen kışlık sebzelerde de don olaylarına neden
olabildiğine dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:
“Ege ve Akdeniz bölgelerinde meydana gelen düşük hava sıcaklıkları
dalda ürün bulunması nedeniyle özellikle narenciye için risk
oluşturmaktadır. Henüz narenciyede bir don olayı olmamakla
birlikte, hava sıcaklıklarının daha da düşmesi halinde ürün olumsuz
etkilenebilecektir. Meteoroloji’den üreticilerimize gereken
uyarılar yapılmakla birlikte, ürünü depolama imkanı bulunan
üreticilerimizin ürünlerini toplayıp depolamaları, olası maddi
kaybı önleyecektir. Ayrıca, meyve ağaçlarında don riski devlet
destekli Tarım Sigortaları kapsamındadır. Üreticilerimizin don
riskine karşı kayıplarının azaltılması açısından mutlaka sigorta
yaptırmaları gerekmektedir.”
ÜRETİCİLER BİLGİLENDİRİLMELİ
Tarım ürünlerinin tohumun tarlaya atılışından ürünün hasat edilerek
ambara konmasına kadar her zaman risk altında olduğunu bildiren
Bayraktar, şöyle devam etti:
“Bu nedenle üreticilerimizin aşırı yağış, don, dolu gibi tarımsal
üretime zarar verecek konularda Devlet Meteoroloji İşleri Genel
Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamaları takip etmeleri ve zorunlu
önlemleri zamanında almaları gerekir.
Ekonomik gücü yeterli olmayan çiftçilerimiz don zararından korunmak
için saman yakma, ürünlerin üzerini örtme gibi yöntemlere
başvurmaktadır. Açık alanda yetiştirilen ürünler için don riskinden
korunmada etkili olan, rüzgâr pervaneleriyle havanın
karıştırılması, üstten sulama ve yağmurlama sulama gibi yöntemlerin
üreticilerimiz tarafından kullanımının artırılması için gerekli
tedbirler alınmalıdır. Üreticilerimiz bu konularda
bilgilendirilmeli ve teknik olarak desteklenmelidir.”
DONA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER
Dona karşı tedbirlerin ekim-dikimden önce ve sonra alınacak
önlemler olmak üzere ikiye ayrıldığını belirten Bayraktar, şu
uyarılarda bulundu:
“Ekim ve dikimden önce yer seçiminde, don riski taşıyan bölgelerde
mümkün olduğunca zirai faaliyetler yapılmamalıdır. Eğer tarım
yapılması düşünülüyorsa dona dayanıklı türler seçilmelidir. Vadi
tabanlarında, dar havzalarda, çukur bölgelerde dona hassas
bitkilerin yetiştirilmesinden kaçınılmalıdır. Don riski olan
bölgelerde daha geç çiçeklenen çeşitler seçilmelidir. Don olayına
hassas bitkilerin yetiştirildiği yerlerde, don tehlikesi başlamadan
önce yabancı otlar temizlenmeli, ancak toprak işleme de dahil
hiçbir kültürel işlem yapılmamalıdır. Isı yalıtımı ile ürünlerin
üstü toksik olmayan protein köpükleri ile kaplanır.
Yeryüzünden atmosfere giden ısı kaybını engellemek için uygun
ısıtma ekipmanları kullanılır veya küçük ateşler yakılır. Don
olayını önlemede bir yöntem olan üstten sulama veya yağmurlamanın
belirgin bir yararı vardır ve dikkate değer bir öneme sahiptir. Bu
yöntem sadece üzerindeki buz yükünü taşıyabilecek bitkilerde
uygulanabilir.
Don zararlarını en aza indirebilmek için; toprak nemli, yabancı
otları temizlenmiş, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır. Her yıl
ince bir kum tabakasının don riskli alanlara serilir. İnce kum aynı
zamanda buharlaşmayı (kendi bünyesindeki su miktarı çok az
olduğundan) en alt seviyeye indirir.
İlkbaharda meydana gelen son don olaylarının çok sık görüldüğü
yerlerde, meyve ağaçlarının çiçeklenme devresinde don olayından
fazla zarar görülmemesi için çiçeklenmenin geciktirilmesi amacıyla
ağaç dipleri 1 metre çapında açılarak kar veya buz kalıpları
konulur.
Don veya donma sıcaklıkları ile ilgili bir tahmin önceden
kullanıcılara ulaştırılmış ise bölgedeki çiftçiler olgun meyveleri,
sebzeleri ve diğer ürünleri acil olarak toplamaları gerekir.”
CİHAN
Yorumlar