TZOB: Patateste fiyat istikrarsızlığı üreticiyi de tüketiciyi de mağdur ediyor
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, örgütlenme eksikliğinden kaynaklanan plansızlık ve pazarlama sorununun patateste üretimin 4 milyon ton ile 4,8 milyon ton arasında oynamasına neden olduğunu söyledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, örgütlenme eksikliğinden kaynaklanan plansızlık ve
pazarlama sorununun patateste üretimin 4 milyon ton ile 4,8 milyon
ton arasında oynamasına neden olduğunu söyledi. Bayraktar, “Bu
durum üretici fiyatlarının 23 kuruşa kadar inmesine, 90 kuruşa
kadar da çıkmasına yol açıyor. Patateste fiyat istikrarsızlığı
üreticiyi de tüketiciyi de mağdur ediyor.” dedi.
TZOB Genel Başkanı Bayraktar, patateste fiyat istikrarsızlığı ile
ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Plansızlık ve pazarlama sorunu
nedeniyle üreticinin önünü göremediğini, ne üretmesi, ne kadar
üretmesi gerektiğini bilemediğini belirten Bayraktar, "Üretici
fazla ekim yapıp fazla ürettiğinde fiyatlar dibe vuruyor. Ürün
tarlada kalıyor. Bir yıl sonra ekim alanını kısıp, başka bir ürüne
yöneldiğinde bu kez fiyatlar artıyor. Bir türlü üretici istikrarlı
bir fiyata ulaşamıyor. Bunun en iyi örneklerden biri de patates.
2012 yılında üretici 1 milyon 720 bin 847 dekar alanda patates ekti
ve 4 milyon 795 bin 122 ton patates üretti. Ürettiği ürünü
pazarlayamadı. İhracat olanağı bulamadı.” diye konuştu. Satılamayan
patateslerin tarlada veya depoda kaldığını belirten Bayraktar,
şöyle devam etti:
“Sonuçta 2012 yılının Mart ayında kilogramı 40 kuruş olan fiyatlar,
Haziran ayında 30, Ağustos ayında 28, Eylül ayında 24, Ekim ayından
itibaren de 23 kuruşa kadar indi ve bu fiyat 2013 yılı Mart ayına
kadar devam etti. Masraflarını bile çıkaramayan üretici patates
ekimini azaltınca 2013 yılında üretim, 2012 yılına göre yüzde 16,6
azalmayla 3 milyon 998 bin tonla 4 milyon tonun altına indi. Böyle
olunca bu yılın Mart ayında kilogramı 23 kuruş olan üretici fiyatı,
Nisan ayında 27, Mayıs ayında 56, Haziran ayında 83 kuruşa çıktı.
Yeni ürünle Temmuz ve Ağustos aylarında 71 kuruş olan fiyat, Eylül
ayında 73, Ekim ayında 79, en son Kasım ayında da 90 kuruşa
yükseldi. Fiyat yükseldi ama üreticinin elinde yeterince ürün
olmadığı ve geçen yılın zararı üzerinde olduğu için çiftçimiz yine
yeterince kazanamadı.”
"ÇİFTÇİ EMEĞİNİN KARŞILIĞINI ALMAK İSTİYOR"
Çiftçiler olarak fiyat istikrarı, emeklerinin karşılığını almak
istediklerini vurgulayan Bayraktar, “Tüketicinin de makul bir
fiyatla ürün almasını istiyoruz. Netice olarak tüketici de pahalı
yiyor. Bu yılın Ocak-Mart döneminde kilogramı 1 lira 8 kuruş olan
patates market fiyatı, Nisan ayında 1 lira 25 kuruşa, Mayıs ayında
1 lira 52 kuruşa, Haziran ayında 1 lira 99 kuruşa çıktı. Temmuz
ayında 1 lira 90, Ağustos ayında 1 lira 74, Eylül ayında 1 lira 72
kuruş olan fiyat, Ekim ayında 1 lira 92, Kasım ayında 2 lira 8
kuruş oldu.” diye konuştu.
Patatesin, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)
tarafından da taşıdığı ekonomik önem, besin değeri, dünyadaki
açlığın ve kırsal yoksulluğun azaltılmasına sağladığı katkı
dolayısıyla, ‘gizli hazine’ olarak tanımlandığını belirten
Bayraktar, “Dünya nüfusunun giderek arttığı dikkate alındığında,
doğal kaynakların korunarak, bugünkü ve gelecek kuşakların gıda
güvencesinin sağlanmasında patates önemli bir ürün olarak karşımıza
çıkıyor.” dedi.
NEVŞEHİR VE NİĞDE’DE PATATES GEÇEN YIL 15 KURUŞA KADAR İNDİ
Geçen iki sezonda patates üreticilerinin ciddi pazarlama sorunları
yaşadığını, sektörün tıkanma noktasına geldiğine dikkati çeken
Bayraktar, şunları kaydetti:
“2011 yılında patates stoklarının bitmesi gereken Mayıs ayında
depolarda hala patates varken, yazlık çeşitlerin de hasadı
başlamıştı. Hem yeni hem de eski ürünün aynı anda piyasada olması
üretici açısından piyasayı olumsuz etkileyerek yazlık olarak
adlandırılan erkenci çeşitlerin de fiyatının düşmesine yol açmıştı.
Piyasada yaşanan bu tıkanıklık, 2012 üretim ve pazarlama sezonuna
da yansıdı. Nitekim, yoğun olarak hasadın yapıldığı Eylül-Ekim
aylarında üreticimiz kilogramını 30-35 kuruşa mal ettiği patatesi,
23-24 kuruşa satmak zorunda kaldı. Hatta üretimin yoğun olduğu
Nevşehir ve Niğde illerimizde üreticilerimiz, patateste 15 kuruşa
dahi alıcı bulmakta zorlandı. Bütün bu şartlara komşu ülkelerde
yaşanan siyasi karışıklar ve ekonomik sıkıntıların yanı sıra,
patates siğili hastalığı nedeniyle ihracatta istenen analizlerin
masraflı olması da eklenince ihracatımızda da sıkıntılar oldu. Bu
durumda ürettiği üründen yeterli gelir elde edemeyen üreticilerimiz
borçlarını ödeyemedi. Elektrik borçlarının yapılandırılmasına
yönelik girişimler olumlu karşılanmakla birlikte, üreticilerimizin
tamamı yapılandırmadan faydalanamadı. Bugün, Niğde ve Nevşehir gibi
derin kuyulardan elektrik ile sulama yapan üreticilerimiz haciz
kıskacında.”
"PAZARLAMA SORUNUNDA ÜRETİCİ, ARZ DARALMASINDA TÜKETİCİ MAĞDUR"
Üretimde meydana gelen dalgalanma ve pazarlama sorunlarının
üreticiden tüketiciye tüm tarafları derinden etkilediğini,
pazarlama sorunlarının yaşandığı dönemde düşük fiyat nedeniyle
üreticinin, arzın daraldığı dönemde ise yüksek fiyat nedeniyle
tüketicinin mağdur olduğunu belirten Bayraktar, “İçinde
bulunduğumuz dönemde her ne kadar üretici fiyatları artsa da,
ekimden vazgeçen üretici yine mağdur durumda.” dedi.
Bayraktar, üreticinin ve tüketicinin mağdur olmasının engellenmesi
bakımından üretimde istikrarın sağlanarak üretimin sürdürülebilir
kılınması, ayrıca haciz işlemleri durdurularak elektrik borçlarının
faizsiz ertelenmesi, özel şirketlere olan elektrik borçlarının
yapılandırılması gerektiğini bildirdi.
CİHAN
Yorumlar