"Türkiye’de göreli gıda fiyatları AB üyesi ülkelere kıyasla yüksek"

İSTANBUL (AA) - Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), "Ekonomi Notları" çalışmasında, "Bulgular, Türkiye’de göreli gıda fiyatlarının Avrupa Birliği üyesi ülkelere kıyasla yüksek olduğuna ve gıda enflasyonunun hem seviye hem oynaklık açısından olumsuz bir görünüm sergilediğine işaret etmiştir." ifadesine yer verildi.

Bankanın internet sitesinde yayımlanan "Ekonomi Notları" bölümünde detayları yer alan "Türkiye’de Gıda Fiyatları: Uluslararası Bir Karşılaştırma" çalışmasında Türkiye'de gıda ürünlerinin, tüketim sepetinde 2016 yılı itibarıyla yaklaşık yüzde 24 ağırlığa sahip olması nedeniyle başta enflasyon olmak üzere alım gücü, refah düzeyi, gelir dağılımı gibi önemli makroekonomik değişkenleri etkilediği belirtildi.

Bu durumun gıda fiyatlarının takibini politika yapıcılar için önemli kıldığı ifade edilen çalışmada, "Ülkemizde de yakın dönemde kurulan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi, ekonomi politikalarında gıdaya özel bir önem atfedildiğinin bir göstergesidir. Gıda fiyatlarının bu derece önemli oluşu, gıda fiyatlarına dair daha fazla analiz yapılması ihtiyacını doğurmaktadır. Bu not, genel fiyat seviyesine oranla gıda fiyatlarının farklı ülke gruplarındaki seyrini inceleyerek Türkiye’ye ilişkin durum tespiti yapmaya çalışmaktadır. Böylece ülkemize özgü sorunların tespitine, olası çözüm önerilerinin geliştirilmesine katkı sunabilmek amaçlanmaktadır." açıklamalarına yer verildi.

Çalışmada, son on yıllık dönemde gıda fiyat endeksinin TÜFE’ye kıyasla daha yüksek bir seviyede olduğu ve aradaki farkın giderek belirginleştiği kaydedildi.

Ayrıca 2006'dan bu yana, gıda fiyatlarının tüketici fiyatları genel seviyesinden istikrarlı olarak yüksek olduğu ve fiyatlar genel düzeyinden ayrışmanın işlenmemiş gıda fiyatlarında özellikle 2009 yılı sonrası dönemde daha belirgin olduğu kaydedilen çalışmada, yüksek seviyesinin yanı sıra oynaklığı da yüksek olan işlenmemiş gıda fiyatlarının, enflasyon oynaklığını artırdığı ve enflasyon görünümü üzerinde belirsizlik yarattığı vurgulandı.

Çalışmada, gıda fiyatlarındaki oynaklığın sınırlandırılmasının enflasyonun beklenti yönetimi ve tahmin edilmesine katkı sunabileceği için de önem taşıdığı aktarıldı.

- "Gıda enflasyonu olumsuz bir görünüm sergiliyor"

Çalışmanın sonuç kısımında tüketici fiyatlarına oranla göreli gıda fiyatlarındaki gelişmelerin farklı ülke gruplarıyla kıyaslanarak Türkiye'ye ilişkin durum tespitinin yapılmaya çalışıldığı ifade edildi.

Bulguların Türkiye'de göreli gıda fiyatlarının Avrupa Birliği üyesi ülkelere kıyasla yüksek olduğuna ve gıda enflasyonunun hem seviye hem oynaklık açısından olumsuz bir görünüm sergilediğine işaret ettiği vurgulanan çalışmada, şunlar kaydedildi:

"Özellikle küresel gıda krizi sonrası dönemde (2010-2016) göreli gıda fiyat seviyesi ve oynaklıklarında görülen olumsuz ayrışma dikkati çekmektedir. Bu durum, Türkiye'de gıda fiyatlarının yakından takibini ve bu fiyat hareketlerine neden olan yapısal unsurların irdelenmesini önemli kılmaktadır. Nitekim ülkemizde 2014 yılında kurulmuş olan Gıda ve Tarımsal Ürün Piyasaları İzleme ve Değerlendirme Komitesi (Komite) bu amaçla atılmış önemli bir adımdır.

Komite, ürün bazında fiyat gelişmelerini takip etmekte, dönemsel olarak öne çıkan ürünlere ilişkin sorunları tespit ederek gerekli tedbirleri almayı amaçlamaktadır. Ayrıca yapısal nedenlerden ve/veya tedarik zincirindeki sorunlardan kaynaklanan problemlerin tespiti ve çözülmesine yönelik de orta vadeli çalışmalar yürütülmektedir. Komite çalışmaları ve konuyla ilgili yapılan diğer çalışmalar dikkate alındığında gıda fiyatlarındaki oynaklığı ve yükselişi sınırlandırmak amacıyla üretimin iklim koşullarına bağımlılığının azaltılması, tarımda verimliliğin arttırılması, üretici ile nihai tüketici arasındaki uzun dağıtım zincirinin kısaltılması, rekabeti arttırıcı denetim/gözetim mekanizmalarının geliştirilmesi gibi önlemler öne çıkmaktadır."