Turizmci de kurdaki yüksek artıştan şikayetçi

Geliri dolar üzerinden olmasına rağmen turizmciler de kurdaki artıştan şikâyetçi. Sektörün önde gelen isimleri kurun şu hali ile satışlarına darbe vurduğuna dert yanıyor. Dolar ve Euro’da aşırı oynamaların olmamasını talep ediyor. Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Yönetim Kurulu Başkanı Timur Bayındır, “Dolar bu denli artmamalıydı, artmamalı. Çünkü böyle ortamda her şey oynuyor. Biz de neyi stabilize edeceğimizi şaşırıyoruz.” diyor. Bayındır, kendileri için dolarda ideal seviyenin 1,95 - 2 lira olduğunu ifade ediyor. Tur operatörü Mıllıa Travel’dan Yeşim Uçak da kur nedeni ile maliyetlerin arttığını, satışların gerilediğini dile getiriyor.

Sektörün önde gelen isimlerinden TUROB Yönetim Kurulu Başkanı Timur Bayındır, bir süredir ateşi yükselen doların geldiği seviyeden kaygı duyuyor. Bayındır, konuyla ilgili olarak Cihan’a yaptığı değerlendirmede, doların bir anda yüzde 36 fırladığından yakınırken, “Elinde lira bulunanların paralarının üçte biri gitti. Doları bulunanlar da kar elde etti. Yani bir anormal durum oldu. Dolar, küçük küçük artsa yani 1-2 kuruş koyarak artsa normaldi.” şeklinde konuşuyor. Kur artışının enerji fiyatlarını tırmandırdığına dikkat çeken Bayındır, şu tespitlerde bulunuyor:

“Dolarda 1-2 kuruş oynama bize gelir olarak bile dönerdi. Ama ne oldu, petrol fiyatı ne oldu? Benzin 5 lirayı aştı, mazot da öyle. Şu an güney illerinden meyveler karayolu ile geliyor. Yani enerji maliyetlerine bağlı olarak yol giderleri de artıyor. Su pahalanıyor, her bir şey pahalanıyor. Her bir şey doların yüzde 36 değerlenmesinin getirdiği açığı kapayacak şekilde artıyor. Bu ortamda diyelim 10 dolara sattığımız odadan 10 lira alıyorduk, 10 dolara sattığımız odadan 12 dolar alacağız belki ama giderlerimiz 13 doları buluyor. Büyük bir artı değil. Ülke dışına gidişler için de durum aynı. Daha evvel 5 bin lira ile bir ülkeye gidiyordunuz, şu an 6 bin 500 lira ile gitmeniz gerekecek. Dolar bu denli artmamalıydı, artmamalı. 1,95-2 lira seviyelerinde kalmalı. Kurda aşırı oynamalar olmamalı. Çünkü böyle ortamda her şey oynuyor. Biz de neyi stabilize edeceğimizi şaşırıyoruz.”

2014 için temkinli olan Bayındır, “Allah, bu dönemi aratmayacaktır inşaallah. Çünkü dünyada durumlar iyi gitmiyor.” diyor. Tur operatörleri ile otellerinin bu seneden umutlu olmadığını aktarırken, bu durumda rol oynayan faktörleri şöyle anlatıyor:

“Türkiye otellerine yanında bulunan ülkelerden müşteri çekmeli. Daha evvel İran’dan, Suriye’den epey geliş gidiş vardı. Türkiye’de yoğunluk vardı. Ama şu an İran ile aramız kötü, Suriye ile bir savaşa girmediğimiz kaldı. Yine Yunanistan’ın ekonomisi iyi değil. Bulgaristan iyi ama daha yeni Avrupa Birliği’ne girdi. Ne yapacağı belli değil. Arada derede sorunlar var. Avrupa’da devam eden bunalım var. Bireylerin tatil için kendi ülkelerini tercih etmeleri kuvvetli ihtimal. Türkiye artık öyle bir yere geldi ki geri gidiş kolay değil. Artık yeni bölgelere açılmanın yeridir. Yeni bölgeler Orta ve Güney Afrika, Hindistan, Çin’dir. Buralara girip buralardan bir şeyler koparmalıyız. Güney Amerika’ya girdik biz; bu ülkelerden Türkiye’ye gelenler 100 bini geçti. Şu aşamada 300-400-500 bini bulacak. Çünkü onlar da çok büyük ülkeler, çok fazla insan var.”

Kurun dalgalı seyrinden tur operatörleri ve acenteler de memnun değil. Mıllıa Travel’dan Yeşim Uçak, büyük şehirlerde otellerin dolar ve Euro’dan fiyatlandığına dikkat çekerek, bu yüzden taleplerde daralma meydana geldiğinin altını çiziyor. Uçak, “İç satışlar geriledi, çünkü kura bağlı olarak fiyatlar arttı. Dış satışlar bağlamında daha evvel kur uygundu, talepler vardı. Ama şu an bu talepler kesildi. Biz, Mıllıa Travel olarak kurumlara, şirketlere servis sunuyoruz. Bu kurum ve şirketlerin elemanlarının konaklamaları ve uçak fiyatları var. Onlar etkilendi." ifadelerini kullanıyor. Uçak, şu an normal satışların dörtte birini yaptıklarını da sözlerine ekliyor.

Sky Tour’dan Bedirhan Bayka ise kur artışının içeriye hitap eden firmalar için olumsuz, dışarıya hitap edenler firmalar için olumlu olduğu görüşünde. Bayka, ilave olarak şu an taleplerde daralmanın olmadığını, taksitlerden dolayı kurun satışlara pek etkilemediğini dile getiriyor.
CİHAN