Tüketici Hakem Heyetlerine dosya masrafı için şikayet yağıyor

Bankalarda 'dosya masrafı, istihbarat, hesap işletim, üyelik, ekspertiz, komisyon, yıllık kart, kredi açılış tahsis' adı altında tahsil edilen ücretler müşterilerden büyük tepki çekiyor. Uygulamaya itiraz edenler Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri ile Tüketici Mahkemeleri'ne koşuyor.

Türkiye'nin en büyük merkez ilçelerinden Seyhan Kaymakamlığı bünyesinde kurulan Tüketici Sorunları Hakem Heyeti yoğunluk nedeniyle ikiye çıkarıldı. Adana Adliyesindeki Tüketici Mahkemeleri de 4'e çıkarıldı. Buna rağmen tüketici, bankaların uyguladığı 'dosya masraflarını' geri alabilmek için Tüketici Sorunları Bürolarının önünde kuyruğa giriyor. Heyet, 'fatura itirazı, sözleşme iptali, ödenmiş fatura bedeli, alacak tespiti, kampanya iptali, hizmet alamama, ayıplı hizmet, ödenen bedelin iadesi, abonelik iptali, tarife değişikliği, elektrik tüketimi, kampanyalı hediye' gibi pek çok şikâyeti de değerlendiriyor. Ancak başvuruların tamamına yakınını bankalardan gelen sorunlar oluşturuyor. 2014'ün Ocak ve Şubat aylarında Seyhan Tüketici Sorunları Bürolarına yapılan 10 bin 200'ü aşkın müracaatın yüzde 99'u bankaların halktan tahsil ettiği dosya masraflarıyla ilgili. Biri başkan 5 kişiden oluşan heyet, farklı isimler altında vatandaştan alınan bin 272 liraya kadar olan dosya masrafları hakkında 'kesin karar' veriyor. 3 bin 321 TL'yi bulan limitler için ise 'delil nitelikli' olarak değerlendiriyor. Bu rakamların üzerindeki limitlere Tüketici Mahkemeleri bakıyor.

Adana Barosu Tüketici Komisyonu Başkanı Turgay Mumcuoğlu, 28 Mayıs 2014'te yürürlüğe girecek yeni Tüketici Kanunu tasarısında 'dosya masrafı, kredi kart aidatlarının' alınmamasının öngörüldüğünü; fakat daha sonra "bunlar ticari şirkettir, kar amacı güderler; ücretler daha düşük alınacak" diye değiştirildiğini söyledi. Mumcuoğlu, "Biz kanun meclisten geçerken, bu ücretlerin alınmamasını istedik. Ama bankalar güçlü kuruluşlar, lobi yapıyor. Mahkemelerin yüzlerce kararı var. Yargıtay kararlarında 'alınan dosya masrafları makul seviyede olacak' diyor. Banka, tüketiciden 500 lira dosya masrafı aldığında, bunu belgeleyecek. Belgelemediği zaman ücretin tamamını iade etmesi lazım. Belgelendiriyor ise makul olanını verecek. Yargıtay'ın da söylediği bu ve mahkemeler böyle karar veriyor." dedi.

Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'nde 'ücretlerin tamamı alınmaz' denilerek, iadesine karar verdiğini; fakat Tüketici Mahkemeleri'nin şikâyeti bilirkişiye göndererek bir bölümünü geri verdiğini anlatan Mumcuoğlu, şöyle devam etti: "En son baktığım bir dava dosyasında 2 bin lira dosya masrafı alınmış. Hâlbuki ekspere verilen para 300 lira. Mahkeme bu rakamın dışındaki bin 700 lirayı iade etti. Banka dışardan eksper tutmadığı zaman dosya masrafı adı altında bir şey alamaz. Bankalar, farklı isimler altında tüketiciden aldıkları bedelleri bir türlü rayına oturtamadı. Banka, her önüne geleni krediyi verdiği zaman 'haklı, belgeli, makul' demiyor. Verdiği zamanda –rakam bin 272 TL'nin altındaysa– Tüketici Sorunları Hakem Heyeti'nden dönüyor. İtirazlarda da mahkeme tüketicinin lehine karar veriyor."

HAKEM HEYETLERİNE ÇOK İŞ DÜŞÜYOR

Hakem heyetlerinin iş yükü altında ezildiğine dikkat çeken Mumcuğlu, bu heyetlerin beklendiği gibi sivil bir mahkeme gibi çalıştıklarını kaydetti. Heyetin verdiği kararlara yapılan itirazların gittiği Tüketici Mahkemeleri'nde aynı şekilde yığılmalara neden olduğunu vurgulayan Mumcuoğlu, yeni Tüketici Yasası'nın yürürlüğe gireceği Mayıs 2014 sonrası bankaların bu uygulamalarıyla ilgili şikâyetlerin katlanacağını dile getirdi.

Mumcuoğlu, şunları söyledi: "Yargıtay'ın içtihatlarına göre bankaların bu hesap işletim ücreti gibi işlemleri geri dönük 10 yıllık zaman aşımına tabi. Eski yasa ortadan kalktığı için eskiden yapılan sözleşmelerden hiçbir ücret alınamaz. Yeniden sözleşme yapmak zorunda. Bankacı ve tüketici oturup birlikte sözleşme imzalayacak. Dayatma ile yapılamaz. Bende bu işten mustaribim. Araç kredisi çektim 630 lira dosya masrafı kestiler. Bende heyete başvuracağım. Bankalar önlerine dönen yüzlerce dosya için hem tüketiciye parayı ödüyor, hem de avukatlık ücreti veriyor. Hâlbuki talep halinde bankaların vatandaşa bu ücretleri geri vermesi gerekir."
CİHAN