Prof. Dr. Gülçubuk: Tarımı ve kırsalı meşakkatli yıllar bekliyor

Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, Büyükşehir Kanunu’nun nüfusun 1/3’ünü ilgilendirmesine karşın gündemden uzak tutulmaya çalışıldığını söyledi. ZMO Adana Şubesi’nde düzenlenen ve 30 Mart 2014 tarihinden itibaren fiilen uygulanacak Büyükşehir Yasası’nın 'Tarım alanlarına ve kırsala olan etkisi' konulu konferansta konuşan Gülçubuk, “Kanun ile geleceği biçimlenecek çiftçiler Büyükşehir Kanunu'nu tam olarak ele alamadı, kavrayamadı. Tarım ile uğraşanlar kanunun kendileri açısından gelecekte neler getireceğinin ya farkında değiller ya da kestiremiyorlar.” dedi.

    Köylerin idari olarak şehir nüfusuna dönüştürülebileceğini; ancak bin yıllık yaşam geleneğinin devam edeceğini ifade eden Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, “Bunu koparmak bu kadar kolay olmamalıdır. Kanun sadece ekonomik boyut ile ön plana çıkmaktadır. Bireyi, kültürü, sosyolojik bakış açısını dikkate almamaktadır. Bu haliyle tarımı, kırsalı meşakkatli günler, yıllar beklemektedir. Halka sorulmadan çıkarılan kanun, yerelin değerlerini ve sosyo-ekonomik yaşam biçimini etkileyecektir. Katılımcılığı, karar almada yönetişimi göz ardı eden kanun, birçok soruna gebe görünmektedir.” diye konuştu.

    6 Aralık 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Büyükşehir Kanunu ile bir gecede kır nüfusu yüzde 50’den fazla azaldığını ve bu nüfusun şehirleştiğini anlatan Gülçubuk, 2011 yılında nüfusun yüzde 23,2’si kırsalda yaşıyorken, 2012 yılı sonu itibarıyla yasa ile bu oranın yüzde 9,0’a düştüğünü açıkladı. Gülçubuk, şöyle devam etti: “Tabi bu sadece idari bir tanımlamadan kaynaklanan bir azalış. Oysa kır nüfusu halen yerinde oturuyor, yaşamına ve üretime devam ediyor. Tabi, bu azalış kır nüfusu için iyi mi oldu, yoksa olumsuz mu? Bunu zaman gösterecek ama görünen köydeki kılavuz bugünden de bazı ipuçları veriyor. Kanun ile kentleşen bir ülke durumuna geldik. Türkiye’de kırsal nüfusun en fazla olduğu iller aynı zamanda büyükşehir kapsamına giren illerdir. Bu illerdeki kırsal nüfusun artık kırsallık tanımı kalmamıştır. Mahalle statüsüne dönüştürülen buralardaki köy ve kasabalar artık geleneklerini, ortak kullanım alanlarını, mezarlıklarını, çeşmelerini ve diğer maddi, manevi değerlerini yitirme noktasına gelmiştir.”

    16 BİN KÖY MAHALLEYE DÖNÜŞTÜ

    Kanun ile birden bire 16 binden fazla köyün mahalleye dönüştüğünü, yüzlerce kasaba belediyesinin kapatıldığını aktaran Gülçubuk, “Bundan sonra ‘bu yerleşimlere hizmet nasıl gidecek, ne kadar gidecek, uzaklık kavramı, hizmet sunumunda ve hizmete erişimde ne kadar etkili olacak’ belirli değil. Aslında kanunda yer alan ve kırsalı, tarımı ilgilendiren maddeler üzerinden değerlendirme yapmada ve temel çıkarımlarda bulunmada yarar vardır.” şeklinde konuştu.

    Büyükşehir belediyelerinin bulunduğu illerde, 'Yatırım İzleme ve Koordinasyon Merkezi (YİKM)' adıyla bir kurum oluşturulduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, yasadan örnekler verdikten sonra ortaya çıkan kaygıları da şöyle sıraladı: “Kanun bu hali ile bazı uygulamalara, kullanımlara fırsat verecek bir düzenleme niteliğini içinde barındırmaktadır. Yeni rantlar ortaya çıkabilir. Meralar amaç dışı daha rahat kullanılabilir. Doğal kaynaklar üzerinde baskı artabilir. Kırsaldan yeni göç dalgası, süreçte sermaye için yeni ucuz işgücü ortaya çıkabilir. Kırsal arazi kentsel arsaya dönüşecektir. Kırsal bölge topraklarının imara açılması kaçınılmaz olacaktır.” CİHAN