'ÖTV otomotivi içeride vurur ama ihracatı etkilemez'

ABD Merkez Bankası (FED)’nın tahvil alımını azaltma kararı ve Türkiye’deki siyasi olaylarla yükselen döviz, son ÖTV zamları ve kredi taksit miktarının 36 ayla sınırlandırılması, otomotiv sektörünü de sarstı. Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonomi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Umut Halaç, 2013'te yüzde 9,72 artışla 853 bin 378 adede yükselen otomotiv pazarının, 2014’te iç piyasada büyümesinin hayal olduğunu söyledi. İkinci el pazarında ilk etapta hareketlilik olabileceğini ancak birkaç ay sonra orada da fiyatların yükseleceğini belirten Halaç, geçen yılı yüzde 12 artış ve 21,3 milyar dolarla kapatarak şampiyon olan otomotiv ihracatçılarının ise yaptıkları uzun süreli anlaşmalar sebebiyle 2014’ün ilk yarısında kayıp yaşamasını beklemediğini kaydetti.

Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) verilerine göre 2013 yılında otomobil ve hafif ticari araç pazarı yüzde 9,72 büyüyüp 853 bin 378 adet oldu. Binek otomobil satışları, 19,48 artarak 664 bin 655 adetle rekor kırdı. Satılan arabaların yüzde 78’inin ithal olması, dövizdeki hızlı yükseliş sebebiyle maliyetin artması, cari açığın azaltılması için alınan kararlar sebebiyle taşıt kredilerinde peşinatın yükseltilmesi ve en fazla 36 ay taksit sınırlaması getirmesi, sektörde bu yıl için büyüme umutlarını azalttı. Gelişmelerin otomotiv sektörüne etkisini değerlendiren Doç. Dr. Halaç, arzın çoğunun ithal olması sebebiyle kur baskısının sektörde büyük sıkıntıya yol açacağını söyledi. Yeni araba alanların yüzde 52’sinin kredi kullandığını vurgulayarak, “Yurtiçi satışının yüzde 78’ini ithalatla yapan sektör, kur baskısı nedeniyle zaten sıkıntı yaşamaya başlamıştı. BDDK’nın aldığı, taksit sayısının sınırlandırılması ve peşinat miktarının artırılması kararı daha da olumsuz etkileyecektir. Tüm bunlara ilave olarak ÖTV artışı da gelince, sektörün 2013’teki büyümeyi yakalayamayacağını düşünüyorum. 2014’te iç piyasada büyüme beklemek hayal olur.” dedi.

'HAFİF TİCARİDEKİ DÜŞÜŞ NORMAL, İKİ YIL ÖNCEKİ ARTIŞ ANORMALDİ'

Binek otomobilde yaşanan artışa karşılık hafif ticari araç satışındaki yüzde 14,79’luk azalışla 188 bin 723 rakamının normal olduğunu kaydeden Halaç, “İki yıl önce hafif ticari araçta vergi çok düşüktü. Bu nedenle birçok kişi, ticaret yapmamasına karşın binek otomobil yerine bu tarz taşıtları tercih etti. Bu tercih abartılı rakamlara ulaşılınca yeni bir vergi düzenlemesi yapıldı. Şimdi yalnızca şirketler, bu taşıtları vergi indirimleriyle satın alabiliyor. Otomobil kiralama firmaları, bu indirimden faydalanamadığı için binek otomobilleri tercih ediyor. Ayrıca K ve SRC belgesi, artan trafik denetimleri, hız sınırının daha az olması gibi etkenler de rakamların düşmesinde etken.” şeklinde konuştu. Halaç, geçen yıl lüks taşıt satışlarının yükseldiğini de hatırlatarak, “Çok pahalı olan süper lüks taşıtların satışı da yüzde 14 artmış ancak bu yıl artan ÖTV ve kur dengeleri nedeniyle aynı rakamları yakalayabileceklerini düşünmüyorum.” dedi.

'İHRACATÇI, BİR YOLUNU BULUP LİDERLİĞİNİ SÜRDÜRÜR'

Umut Halaç, geçen yılı yüzde 12 artış ve 21,3 milyar dolarlık satışla kapatarak Türkiye ihracat şampiyonu olan otomotiv sektörünün, yaptıkları uzun süreli anlaşmalar sayesinde 2014’ün ilk yarısında kayıp yaşamasını beklemediğini kaydetti: “İhracatçıların sözleşmeleri uzun süreli, bu nedenle kısa vadede sıkıntı yaşayacaklarını düşünmüyorum. Kur artışı, belli bir oranda ihracatçının kısa vadede işine bile yarar. İkinci yarıda da ihracatçıların bir yolunu bulup yeni yılı da artışla kapatacaklarını düşünüyorum.”

Geçen yıl ülke genelinde yaklaşık 4,5 milyon ikinci el arabanın satıldığını aktaran Doç. Dr. Halaç, yeni otomobil fiyatlarındaki artışa bağlı olarak ilk etapta ikinci el taşıtlara ilgi olacağını ancak onda da fiyatlar kısa süre sonra yukarı çıkacağı için çok büyük artış beklemediğini dile getirdi. CİHAN