Mart’ın son günlerinde yaşanan don bazı bölgelerde zarara neden oldu
Tarım alanlarında meyve bahçeleri, sebze alanları, hububat, şekerpancarı, ayçiçeği tarlalarında yörelere göre 29-31 Mart arasında yaşanan don, bazı yerlerde fırtına ve dolu zarara neden oldu.
Tarım alanlarında meyve bahçeleri, sebze alanları, hububat,
şekerpancarı, ayçiçeği tarlalarında yörelere göre 29-31 Mart
arasında yaşanan don, bazı yerlerde fırtına ve dolu zarara neden
oldu. İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz bölgeleri ile geçiş
bölgelerinde yaşanan dondan fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne,
erik, şeftali, kivi, narenciye, badem, ceviz, antepfıstığı
bahçeleri, bağ alanları ve karpuz tarlaları etkilendi. Hububatta
Konya, Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir illerinde
sararmalar görüldü. Aksaray’da şekerpancarı ve ayçiçeğinde de don
zararı oluştu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi
Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2014’te ocak ve şubat aylarında hava
sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin, meyve
ağaçlarında çiçek tomurcuklarının erken farklılaşmasına, su
kapsamlarına artmasına yol açtığını, bunun da ağaçlarda erken
çiçeklenmeye ve dolayısıyla dona karşı hassasiyete neden olduğunu
belirtti. Çiçeklenme döneminde meyve türlerine göre değişmekle
beraber çiçeklerin 0,6, küçük meyvelerin ise 0,5 santigrat
derecenin altındaki hava sıcaklıklarında zarar görmeye başladığını
bildiren Bayraktar, “Don zararının şiddetine, düşük sıcaklığın
derecesi kadar bu ortamda kalış süresi de etkilidir. Özellikle
Anadolu’nun iç kesimleri ve geçiş bölgelerinin ilkbahar geç donları
açısından riskli bölgelerdir.” dedi.
Bayraktar, mart ayının son günlerinde bazı bölgelerde yüksek
kesimlerde yağan kar ve devamında sıcaklıkların bölgelere göre
değişmekle beraber sıfırın altına, eksi 10’lara varan derecelere
düşmesi nedeniyle İç Anadolu, Doğu Anadolu, Karadeniz bölgeleri ile
geçiş bölgelerinde yaşanan dondan fındık, kayısı, elma, kiraz,
vişne, erik, şeftali, kivi, badem, narenciye, bağ alanları ve
karpuz tarlaları etkilendiğini vurguladı.
Ziraat odalarından alınan gelen bilgilere göre, önemli meyve üretim
illerinden Hatay, Osmaniye, Muğla, Afyonkarahisar, İzmir, Bursa,
Yalova, Burdur’da herhangi bir zararın oluşmadığını belirten
Bayraktar, şunları kaydetti:
"Karadeniz Bölgesi'nde yüksek kesimlerde 250 ile 750 metre rakımda
etkili olan kar yağışı fındıkta don riskinin artmasına neden oldu.
Yağan kar ve devamında sıcaklıkların eksi değere düşmesi nedeniyle
Karadeniz Bölgesi’nde fındık ve kivi bahçelerinde özellikle yüksek
kesimlerde yüzde 70-80’lere varan oranlarda don zararı meydana
geldi. Don zararı en fazla Ordu, Giresun ve Trabzon il ve
ilçelerinin yüksek kesimlerinde görülmekle birlikte, fındık
üretiminin yapıldığı diğer illerde de yer yer zararlar oluştu.
İç Anadolu, Doğu Anadolu ve geçiş bölgelerinde; hububatta Konya,
Ankara, Çankırı, Kırıkkale, Yozgat, Nevşehir illerinde sararmalar
görüldü. Aksaray’da şekerpancarı ve ayçiçeğinde de don zararı var;
Malatya’da kayısı, Amasya’da elma bahçelerinin tamamına yakını
dondan etkilenirken, elmada, Niğde’de yüzde 70-80’lere ve
Karaman’da yüzde 50’lere varan don zararı görüldü. Don zararı tarım
alanlarında kayısı, şeftali, badem, erik ve elmalar ile bağlarda
değişen oranlarda zarara neden oldu. Malatya’da kayısı, elma,
şeftali, kiraz, ceviz ve bağlarda zarar meydana geldi. İç
Anadolu’da elma üretiminin yoğun olarak yapıldığı Karaman’da don
olayında erken uyarı istasyonlarından alınan verilere göre düşük
sıcaklığın eksi 8 derecelere ulaşması pembe rozet döneminde olan
elmalarda yüzde 50’lere varan oranlarda zarara neden oldu. Yine
Tokat ilinde bağ ve fındık alanları değişen oranlarda dondan zarar
görüldü.
Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde; Adana ve Mersin’de yer
yer oluşan soğuk hava, fırtına, dolu ve don narenciye, erik,
kayısı, karpuzda zarara yol açtı. Kahramanmaraş ilinde başta ceviz
olmak üzere birçok meyve gibi ürünlerde bazı alanlarda yüzde 100’e
varan oranlarda don zararı gerçekleşmiştir. Kahramanmaraş’ta ceviz,
Adıyaman’da Antep fıstığı başta olmak üzere, meyve bahçelerinde don
yaşandı. Isparta’da kayısı, badem, şeftali, erik, kirazda yüzde
60-70’lere varan zarar var. Örtüaltı sebze yetiştirilen alanlar da
yörelere göre değişen oranlarda zarar gördü.”
“ZARARDA KESİN SONUÇLAR ORTAYA ÇIKACAK”
Don olayının yaşandığı ve don zararının olduğu illerde hasar tespit
çalışmalarına bugünlerde başlanacağına dikkati çeken Bayraktar,
şöyle devam etti: “Önümüzdeki günlerde sigorta eksperleri ve hasar
tespit komisyonlarının çalışmaları tamamlandıktan sonra zararda
kesin sonuçlar ortaya çıkacak. Bununla birlikte, halihazırda ilk
gözlemlere göre bu yıl fındık, kayısı, elma, kiraz, vişne, erik,
şeftali, kivi, badem, narenciye, üzüm, ceviz, Antep fıstığı gibi
ürünlerde rekolte kaybı beklenmektedir. Bu meyve türlerinden
özellikle fındık ve kayısı önemli ihraç ürünlerimizdendir. Bunlarda
yaşanacak rekolte kaybı ihracatı da olumsuz etkileyecektir.
Türkiye, son yılda, ortalama olarak yıllık 238 bin ton fındık ihraç
etmiş ve karşılığında 1,5 milyar dolar döviz elde etmiştir.
Kayısıda da Türkiye son 10 yılda, ortalama olarak yıllık 314 milyon
dolar döviz kazanmıştır. Bunların yanı sıra Antep fıstığı, elma,
kiraz da önemli döviz girdisi sağlayan ürünlerimiz
arasındadır.”
“BORÇLAR FAİZSİZ OLARAK ERTELENMELİ”
Çeşitli nedenlerle tarım sigortası yaptıramamış olan üreticilerin
de oluşan zararlarını il ve ilçelerde oluşturulacak olan hasar
tespit komisyonları marifetiyle mutlaka tespit ettirmeleri
gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, “Kuraklık, don, fırtına, aşırı
yağış, sel, dolu gibi tabii afetlerin bolca yaşandığı ülkemizde
üreticilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi ve üretimin
sürdürülebilirliğinin sağlanması açısından, üreticilerimizin Ziraat
Bankası, özel bankalar, tarım kredi kooperatifleri, Sosyal Güvenlik
Kurumu prim borçları ile elektrik borçlarının faizsiz olarak
ertelenmesi, bir sonraki üretim dönemi için ihtiyaç duydukları
finansmanın sağlanması bir zorunluluk olarak görülmektedir. TZOB
olarak bu konuda gerekli girişimlerde bulunacağız.” ifadelerini
kullandı.
CİHAN
Yorumlar