İşten Ayrılana, Askere Gidene, Evlenene de Kıdem Tazminatı
Henüz işçi sendikalarıyla müzakere edilmeyen taslağa göre mevcut sistemin aksine, 15 yıl çalışan işten çıkarılmadan ayrılırsa kıdem tazminatı alabilecek.
Kıdem tazminatı meselesi için var işçilere iki alternatif sunulacak. Ya şimdiki işlerinden ayrılıncaya veya emekli oluncaya kadar var düzene devam edecekler. Ya da işverenle anlaşarak birikmiş haklarını, kendi adlarına açılacak kıdem tazminatı adına aktaracaklar. Ancak, var işçi, yeni uyum yürürlüğe girdikten sonra, çalışmakta bulunduğu işinden ayrılıp yeni bir işe girdiğinde yeni kıdem tazminatı sistemine tabi olacak. Çalışma Bakanlığı'nın uzun süredir üstünde çalıştığı taslağa göre, ilk kere işe girecekler için yeni kıdem sistemi mecbur olacak.
YENİ İŞE GİREN YENİ SİSTEME TABİ OLACAK
Mevcut işçiler ise o an çalışmakta oldukları işte çalışmaya devam ettikleri sürece eski sistemde kalabilecekler. Mevcut işçiler isterlerse işverenleriyle anlaşıp bugüne kadar birikmiş kıdem tazminatlarının topluca bireysel emeklilik sistemi bu şeklinde işleyecek kıdem tazminatı adına aktarılmasını istek edebilecekler. Mevcut işçiler, yeni bir işe girdikleri takdirde, meslek hayatına ilk kere başlayan işçiler bu şeklinde yeni kıdem tazminatı sistemine tabi olacaklar. Mevcut sistemde bir sene çalışan işçiler işten atıldıkları veya haklı nedenlerle kendileri iş akdini feshettikleri takdirde kıdem tazminatı alabiliyorlar.
EVLENEN KADINA ASKERE GİDENE TAZMİNAT
Ayrıca, kadınlar evlendikleri tarihten itibaren bir sene arasında işten ayrıldıklarında, beyler de askere giderken kıdem tazminatını alma hakkına sahipler.
15 YIL ŞARTI
Öngörülen sistemde ise yeni işe giren bir işçinin kıdem tazminatı hesabından nakit çekebilmesi için 15 yıldır sigortalı olması ve en az 3600 gün (on yıl) prim ödenmiş olması yada mesken alması gerekecek.
TAMAMI DEĞİL YARISI
Ancak, bu şartları yerine getirse dahi kıdem tazminatının tamamını değil, sırf yarısını alabilecek. Mevcut mesleğinde biriken hesabı yeni düzene dahil etmeyenlerden yeni işe girdiklerinde 15 yıllık sigorta şartı tekrar aranmaya başlanacak.
İKİNCİ ÇEKİM İÇİN 5 YIL ŞARTI
Hesaptan bir kere nakit çekildikten sonra tekrar nakit çekilebilmesi için 1800 gün (beş yıl) prim ödenmesi koşulu aranacak. Kıdem tazminatının tamamının kendisi yada vârislerince çekilebilmesi için işçinin emekli olması, ölmesi veya 5 sene boyunca adına açılan adisyona hiç prim yatırılmaması gerekecek.
HAKLI SEBEP ARANMAYACAK
Yeni sistemde işçinin kıdem alabilmek için istifasını haklı bir nedene dayandırmasına lazım olmayacak. Ancak, tazminatı için en az 15 sene bekleyecek.
İŞVERENİN SADAKAT ENDİŞESİ
Kıdem tazminatını kaybetme korkusunun ortadan kalkmasıyla işçiler açısından iş değiştirme özgürlüğü doğacak. Şu an kıdem tazminatını yakmamak için işten ayrılamayan işçiler, yeni sistemle, daha iyi ücreti gördüklerinde, meslek şartları kendileri için daha cazip olduğunda kolaylıkla iş değiştirebilecekler. Bu da işverenlerde nitelikli işçileri ellerinden kaçırma ve ücretlerde yükseliş korkusu yaratıyor.
PRİMİ ÖDENMEYEN ÇALIŞAN KENDİ BAŞINA
Yeni sistemde, işveren Şayet işçisi adına kıdem tazminatı primini yatırmazsa, nemasıyla ortak ödeyeceği öngörülüyor. İşten ayrılan işçi priminin ödenmediğini görürse, alacağının ardına kendisi düşecek.
İŞVEREN PRİMİ YATIRMAZSA
Yıllar devam eden davalarla öğrenim etmeye çalışacak. İşçi sendikaları, çözüm olarak, bireysel adisyona dayalı kıdem tazminatı yerine yurt garantisinde fon olmasını, işverenin prim ödemesini yapıp yapmamasına bağlı yapılmaksızın işçinin tazminatının ödenmesini istek ediyor.
TARAFLAR NE İSTİYOR?
İŞÇİ:
-30 gündelik zaman korunsun.
-Bireysel adisyon değil, yurt garantisinde fon olsun.
-İşveren kıdem primini yatırsa da yatırmasa da işçinin kıdem
tazminatı ödensin.
İŞVEREN:
-Kıdem tazminatı 30 günden 15 güne indirilsin.
-Fon olsa da olur, olmasa da.
-Kendi talebiyle istifa eden işçiye kıdem tazminatı ödenmesin, ters
takdirde işçinin işverene sadakati kalmaz.
HÜKÜMET:
-Her ay adisyona nakit yatırılırsa, bütün işçiler günü gelince kıdem alabilirler.
-Para kuruluşların aktifi yerine fonda değerlendirilirse yurtiçi
tasarruflar artar, yatırımlara fon olur.
-Fon yurt garantisinde olmasın, bu vaziyette kıdem tazminatı
ileride devletin üzerine kalabilir.
30 GÜNÜN KARŞILIĞI YÜZDE 8.3
Halen işçiler bir yıllık çalışmaya karşılık 30 gündelik ücret tutarında kıdem tazminatı alabiliyorlar. Bu da yıllık ücretin yüzde 8.3'üne karşılık geliyor.
SENDİKALARIN ÇEKİNCESİ
İşçi sendikaları, kıdem tazminatı için kesilecek primin ücrete
oranının yüzde 8.3'ten düşük olması şeklinde kıdem tazminatının 30
günün altına düşeceğini belirterek karşı çıkıyor.
Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), TOBB ve TÜSİAD
bu şeklinde işveren örgütleri ise kıdem tazminatının 15 güne
indirilmesini istiyor. İşverenlerin talebi kabul edilirse kıdem
tazminatı için her ay yatırılacak prim oranı maaş ücretin yüzde
4-5'i tutarında olacak.
REEL ÜCRET ARTIŞI OLMAZSA İŞÇİ ZARAR EDİYOR
Hazine uzmanlarının hazırladığı ayrıcalıklı senaryolarda 15, 25,
35 yıllık nemalarla ele geçecek kıdem tazminatı tutarının karşılığı
şöyle:
SENARYO 1: 15 yıllık çalışma, yüzde 5 reel faiz,
yıllık yüzde 2.5 reel ücret yükselişı: (15 ay yerine) 11.7 ay kıdem
tazminatı.
SENARYO 2: 25 sene çalışma, yüzde 3 reel faiz,
yıllık yüzde 1.5 reel ücret yükselişı: (25 ay yerine) 16.4 ay kıdem
tazminatı.
SENARYO 3: 25 sene çalışma, yüzde 5 reel faiz,
yüzde 2.5 reel ücret yükselişı: (25 ay yerine) 23.5 ay kıdem
tazminatı.
SENARYO 4: 35 sene çalışma, yüzde 3 reel faiz,
yıllık yüzde 1.5 reel ücret yükselişı: (35 ay yerine) 28.7 ay kıdem
tazminatı.
SENARYO 5: 35 sene çalışma, yüzde 5 reel faiz,
yıllık yüzde 2.5 reel ücret yükselişı: (35 ay yerine) 36.1 ay kıdem
tazminatı.
BES ŞİRKETİNİ İŞVEREN, FONU İŞÇİ SEÇECEK
Bireysel emeklilik sistemi şirketleri, kıdem tazminatı hesaplarını yönetmek üzere Hazine Müsteşarlığı'ndan yetki alacaklar. Kıdem tazminatının yatırılacağı bireysel emeklilik şirketini işveren seçecek. Tazminatın yatırılacağı fonun yurt tahvili mi, döviz mi, pay senedi ağırlıklı mı olacağını ise işçi belirleyecek.
KIDEM FONU'NAYÜZDE 25 DEVLET KATKISI PLANI
Bireysel adisyona dayalı kıdem tazminatı sistemini en iyi yurt istiyor. Devlet, 12 yılda 82 milyar lira biriken İşsizlik Sigortası Fonu'nda bulunduğu bu şeklinde kıdem tazminatı hesabında birikecek paraların tasarrufu artıracağını öngörüyor. Bu amaçla, işverenin yatıracağı tutarın yüzde 25'i kadar yurt nedeni ile yardım planlanıyor. (Kaynak:Habertürk)
SİZE EN UYGUN EV İLANLARI İÇİN TIKLAYINGÜNCEL DÖVİZ KURLARI İÇİN TIKLAYINKaynak: HABERLER.COM
Yorumlar