EPDK: Bir puanlık kayıp kaçağın bedeli 150 milyon TL

Elektrik Dağıtıcıları Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Üyesi Yaşar Arslan, şirketleri elektrik kayıp kaçak oranlarını indirmeye davet etti. Arslan, Türkiye genelinde her bir puanlık kayıp kaçak hedef maliyetinin 150 milyon Türk Lirası’nı bulduğunu açıkladı.




Kayseri’de dün akşam ELDER'in düzenlediği sektörel toplantıya, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Hasan Köktaş, TETAŞ Genel Müdürü Münib Karakılıç, TEDAŞ Genel Müdürü Mükremin Çepni ve elektrik dağıtımşirketlerinin yenticileri katıldı.

Toplantıda konuşan EPDK Başkanı Hasan Köktaş, elektrik dağıtım şirketlerinin 2014 yılı sonuna kadar çağrı merkezi ve bilişim yatırımlarını tamamlayacaklarını bildirdi. Türkiye’de 35 milyon abonenin 25 milyonunun ortalama aylık 22,5 lira civarında elektrik faturası ödediğini kaydeden Köktaş, iletişim içinn ödenen faturanın daha fazla olduğuna dikkat çekti.Köktaş, “Durduk yerde hiç konuşmadan ödediğimiz paraları tartışmıyoruz. Elektrik faturasına ödenen rakam iletişim bedellerinin dörtte biri. Hiç konuşmadığınız telefona para ödüyorsunuz onu sorgulamıyorsunuz. Her türlü konfor ve medeni yaşamı sağlayan elektriğe ödenen 35-40 TL. Bizim talihsizliğimiz bu algı yönetimini yapamamamız.”dedi.

Köktaş, kayıp kaçağa yönelik tedbirlerin önemli ölçüde belli bir takvime kadar yapılacağını hatırlatarak, yüzde 70’in üzerine çıkan Dicle Bölgesi’ndeki kayıp kaçağın yüksekliğine dikkat çekti. Köktaş, "Türkiye'de iki tane bölgeyi (Dicle ve Van Bölgesi) bir ölçüde sistemin dışına çıkardığımızda yüzde 9.4'lere kadar teknik ve ticari kayıp düşmüş oluyor. AB standartlarına göre yüzde 7'ler civarında teknik kayıp olduğunu varsayarsak önemli ölçüde bu ortalamanın altına inmiş oluyoruz." diye konuştu.

KAYIP KAÇAK ORANLARININ DÜŞMESİ İÇİN ZAMANA İHTİYAÇ VAR

Yıl sonu kayıp-kaçak hedeflemesine bakıldığı zaman iyileştirmenin gayet güzel gittiğine belirten Köktaş, bununla ilgili zamana ihtiyaç olduğunu ifade etti;"Köktaş, kayıp-kaçak oranının yüksek. Tahakkuk ve tahsilatla kayıp-kaçağın birleşmesiyle bu oranın yüzde 86'ları buluyor. Dünyanın hiçbir yerinde özelleştirmenin olumlu etkisininkısa sürede olmuyor. Bu sistemin tamamının öngörülen hedefler doğrultusunda yönetilmesiyle bu sonuçların hepsinin ortaya çıkacak.Dünyanın hiçbir yerinde dağıtım özelleştirmesinin hemen sonrasında tarifelere olumlu yansıma olmuyor." diye ekledi.

Köktaş, vatandaşın ve sanayicinin elektrik faturasının ne zaman düşeceği sorusuna ise şu cevabı verdi: “Önce maliyet bazlı sisteme dönüldüğü için yükseltme etkisi olur sonrasında orta ve uzun vadede sistem üzerinde düşürücü etkisi yapar.”

25 MİLYON ABONE 22,5 TL PARA ÖDÜYOR

Köktaş, elektrik dağıtımda adaletin nasıl sağlanacağına ilişkin soruya da "İletişim sektöründe hanehalkımızın harcadığı para sağlık sektörünün üstünde. Her birimiz bir ailenin ferdiyiz. Hiç konuşmadığınızda ödediğiniz para 22,5 liradır. Toplamda, sayı açısından baktığınızda 25 milyon civarında insanın ödediği elektrik bedelinin faturası bunun üzerinde. Hiç konuşmayarak her ay iki telefonunun varsa 50 lira para ödüyorsunuz." karşılığını verdi.

Köktaş, 2015 itibarıyla Türkiye'nin, Enerji Verimliliği Strateji Belgesi gereğince hane halkı dahil tüm tüketicilerin serbest tüketici olacağını belirtti. 4 GSM operatörünün olduğunu ve bu operatörün rekabetinden söz edildiğini ifade eden Köktaş,şöyle devam etti:

"Sistemimize baktığımızda iletim, dağıtım, toptan tarafından yüzlerce ve binlerce rekabetin olduğu bir alanı konuşuyoruz. 34 milyon abonenin kendi tedarikçisini seçme hakkına sahip olduğu bir piyasa yapısından söz ediyoruz. Bizim enerji tarafına baktığımızda inanılmaz bir rekabet var. Avrupa'nın en çok konuşan, Twitter kullanan, ADSL abonesi olan ülkesiyiz. Geçen sene Türkiye'ye 1 milyon 100 bin smart telefon girdi ama algının insanlar üzerinde ne kadar etkili olduğunu görüyoruz."

DAĞITIM ŞİRKETLERİNİ KAYIP KAÇAK KORKUSU SARDI

Elektrik dağıtım özelleştirmeleri tamamlanırken, firmaları kayıp kaçak korkusu sardı. Elektrik Dağıtıcıları Derneği (ELDER) Yönetim Kurulu Üyesi Yaşar Arslan, şirketlerin kayıp kaçak oranlarını indirmesi gerektiğini belirterek hedefi tutturamayanın cebinin yanacağını söyledi. Türkiye genelinde her bir puanlık kayıp kaçak hedefinin maliyeti 150 milyon Türk Lirası’nı bulduğunu vurgulayan Aslan, Türkiye’de dağıtım şirketleri arasında asıl kazancın rekabetçi fiyat olduğunu ifade ederek, "Şebeke sistemi, 30 yıllık. Yenilenmesi gerekiyor. Bunlar yenilenmezse şikayetler artacak. Yenilenirse şikayetler azalacak.” dedi.

Arslan, elektrik dağıtım şirketlerinin acayip para kazandığına yönelik değerlendirmelere katılmadı. Arslan, “Dağıtım sistemindeki getiriler, sadece özelleştirmeden milyarlarca dolar alındı. Önceden ödedikleri vergiye bakın 2014 yılında ödeyecekleri vergiye bakın. 1 milyar TL’den az olmayacaktır. Hepsi kendi şehirlerinde vergi rekortmeni. Kazandığımızı doğrudan yatırıma yatırarak sürekli kredi kullanan şirketler durumundayız. Bu sorunun aza indirmek yatırımla olacak işler. Yatırım miktarının 2,5 katı artmış olması aslında dağıtım şirketlerinin tarifede yaptığı iyileştirmeden kaynaklanıyor. Tarife öncesi Özelleştirme amaçlı düşünülen birtakım iyileştirmeler önceden yapılmıştı. Bunu sizin ancak hizmet kalitesinde görme şansınız var. Şebekenin yenileşmesine bağlı olarak 20 yıl sürebilir. Bunu kısa sürede yaparsak şikayetler daha da azalır.” diye konuştu.

ELEKTRİK YATIRIMLARI ORMANA TAKILDI

Aslan konuimasında 11 senedir yapılamayan hatlar olduğunu açıkladı. Aslan, “Bir ilçede ufak bir sorunda problem yaşanıyor. Kamulaştırma çalışmaları yıllarca sürüyor. Bizim ormandan geçmek için harcadığımız zaman tüm dağıtım şirketlerini bıktırmış durumda. Bu tür durumların önünün açılması gerekiyor ki yatırımlar hızlansın.” ifadelerini kullandı.

VATANDAŞIN CEBİNDEN PARA ÇIKMAYACAK

ELDER Yönetim Kurulu Üyesi, Eski TEDAŞ Genel Müdürü Haşim Keklik de, "Özelleştirmelerin ardından vatandaşların cebine ne girdi?"sorusuna şöyle cevap verdi:
Elektrik dağıtım özelleştirmelerinde 13 milyar dolarlık gelir elde edildi. Özel sektörün taahhüt ettiği sürede kayıp kaçağı azaltması gerekiyor. Azaltamazsa ne olacak? Onu düşünmek zorunda. İki kere iki dört öder gibi. Anahtarı getirecek. Bundan sonra kayıp kaçak için vatandaşın cebinden para çıkmayacak. Bu süre nedir? Belirlenmiş kayıp kaçak programı var. 2015’in sonunda program bitecek. 2016 yılında yeniden yapılacak. Kayıp kaçaktan dolayı vatandaşın cebinden maliyet çıkmayacak. Her bir puanın tarifeler üzerinde düşmesi halinde müspet, çıkması halinde menfi etkisi var. Kabaca cirosunun yüzde 1’i. 700 milyon cirosu olan bir şirket 1 puan indirirse 7 milyon kazanır.” şeklinde cevap verdi.

CİHAN