En çok 'eşik değerin altındaki' kamu ihaleleri şikayet edildi

Kamu İhale Kurumu (KİK) Başkanı Mahmut Gürses, kamu alımlarıyla ilgili toplam 5 bin şikayetin 3 binden fazlasını eşik değerin altındakilerden oluştuğunu açıkladı. Gürses, “Eşik değerin altındaki küçük alımlar kanun kapsamında olmasaydı bu kadar şikayet olmayacaktı.” dedi.

KİK Başkanı Gürses, bir basın toplantısı düzenleyerek Kamu Alımları İzleme Raporu'nu açıkladı. Kendilerine bu kadar çok şikayet gelmesini 'sürecin durmasına' bağlayan Gürses, “Tabi şikayetlerin gelinmesinin sebebi şu da olabilir. Kamu ihale kurumuna geldiğinde süreç duruyor. Halbuki mahkemeye şikayete giderseniz süreç işlemeye devam ediyor. Onun için bizden sonra mahkemeye gidişlerde çok ciddi bir rakam göremiyorsunuz. Ama kamu ihale kurumuna geldiğinde süreç durduğu için belki sonuç alabilirim diye şikayet ediyor olabilirler.” ifadelerini kullandı.

Gürses, toplantıda gazetecilerin sorularını da cevapladı. "Verdiğiniz istatistikte yüzde 10 civarında istisnai kapsadığını gördük. Neden bu kadar istisna var? Şikayetleri engelleme konusunda bir çalışmanız var mı?” sorusu üzerine Kamu İhale Kurumu Başkanı, şunları söyledi:

“İstisna tutarı yüzde 10’nu bile bulmuyor. Yani yüzde 90’ndan fazlası kanun kapsamında yapılan alımlardır. İstisnalar konusunun gündeme çok gelmesi, 2002 yılında kanun çıkarken 7 tane istisna vardı demiştim. Bu 7 tane istisnanın da içinde 2 tanesi çok önemli. Bunlar KİT’lerin alımları bir de güvenlik istihbarat alımları bu ikisi yüzde 80’inden fazlasını oluşturuyor toplam istisna alımının. Dolayısıyla tabloda gördüğünüz o 15 tane sadece 885 milyon. Yani tutarı olarak küçük adet olarak çok. Adet olarak çok olduğu için çok fazla istisna yapılıyormuş gibi bir algı oluşmuş yoksa rakamlar ortada. Yüzde 10 bile değil.”

Mahmut Gürses, kamu ihalelerinde Türkiye’de neden istisnanın çok olduğunu da şöyle anlattı:

“2002 yılında 15 günde 15 kanun sloganıyla çıkarılan kanunlardan bir tanesi de bu kanun. Bu kanun Avrupa Birliği müktesebatına uygun olarak hazırlandı. Fakat hazırlanırken daha yürürlüğe girmeden ilk ciddi değişiklik yapılmış neden? Eşik değer diye bir kavram var. Yani üye ülkelerden müktesebat o direktifler temel prensipleri belirliyor. Eşik değerin üzerindeki ihaleler ile ilgileniyor. Eşik değer dediğimiz belli bir büyüklüğe sahip ihaleler şu prensipleri uyguluyor, çıta bir yerde çiziliyor o çıtanın altında kalan küçük tutardaki ihaleler üye ülkenin iç mevzuatına bırakılıyor. Fakat bizde böyle olmamış tamamı kanun kapsamında. Böyle olunca küçük küçük alımlar için istisna maddesi çıkarılmak zorunda kalınmış.”

Bu istisnaların azaltılması konusunda herhangi bir çalışması olup olmadığını sorulması üzerine ise Gürses, “Parlamentodan geçmiş bir kanunumuz var, o kanundan sonuç alırsak eğer başka bir tepkiye gerek kalmaz. Zaman içinde çok dinamik bir alanı düzenlediği için kamu ihale kanunu yıllık 105 milyarlık bir alımdan bahsediyoruz. Binlerce isteklinin katıldığı o kadar ihalenin idarenin açtığı ihaleler söz konusu böyle bir alan söz konusu olduğu için ihtiyaca göre yeni düzenlemeler yapılabilir.” şeklinde konuştu.

"2 TANE EŞİK DEĞERİMİZ VAR"

Kamu İhale Kurumu Başkanı, ‘Doğrudan Temin’lerin son derece küçük rakamlardan oluştuğu için bu alımların kanundan istisna alımları olarak değerlendirilmemesi gerektiğini savundu. Mal ve hizmet alımlarında 2 eşik değerinin olduğunu aktaran Mahmut Gürses, “868 bin lira ve bir milyon 447 bin lira. İdare niteliğine göre değişiyor. Yapımda da 31 milyon 844 bin uygulanıyor. Eşik değerler bunlar. Bunlar enflasyon oranlarına göre güncelleniyor.” diye konuştu.

Gürses, “Kanun yürürlüğe girdiğinden bu yana 10 yıl geçti. 10 yılda kanunda 168 değişiklik yapıldığı söyleniyor. Bu yüzden kurumun şeffaflığının zarar gördüğü söyleniyor. Bu uygulamalar nasıl bir değişiklik yaptı?” sorusuna da şu cevabı verdi:

“Aslında bu sorular hepsi birbiriyle alakalı. Cevabı aynı yerde. İstisnalar için söylediğiniz şeyler burası içinde geçerli kanunun ilk çıktığı günden bu yana 4 ciddi değişiklik yapılmış. 2002’de 2003’te 2008’de diğer değişiklikler birer maddelik rötuşlar şeklinde gerçekleşmiş. Bu değişiklikler kanunun ana omurgasını değiştirir nitelikte değil.”

YOLSUZLUĞUN TANIMINI YAPMADI

KİK Başkanı Mahmut Gürses, "Gündemde özellikle yolsuzluğun tanımı tartışılıyor. Kamu İhale Kurumu Başkanı olarak yolsuzluğun tanımını size göre nedir?" sorusu üzerine ise “Konumuz bu değil. Bu yüzden sorunuzu cevaplamayacağım.” demekle yetindi.
CİHAN