Çilek üreticileri hormon söylentisi ve ihracatın zorluğundan dertli
Çilek üretiminde ABD ve Meksika’dan sonra üçüncü sırada yer alan Türkiye’de, sektördeki en büyük sıkıntı hormon tartışması ve ihracat azlığı.
Çilek üretiminde ABD ve Meksika’dan sonra üçüncü sırada yer alan
Türkiye’de, sektördeki en büyük sıkıntı hormon tartışması ve
ihracat azlığı. Dünya çilek üretiminin yüzde 7,76’sını karşılan
Türkiye’de Aydın, yaklaşık 3 bin 500 kg. rekolteyle üçüncü. Bütün
zorluklara rağmen Aydın’dan Rusya, Romanya, Ukrayna, Sırbistan,
Azerbaycan ve Kuzey Irak´a çilek ihraç ediliyor. 2013 yılında 372
bin 498 tonluk üretime rağmen Türkiye’nin ihracat 19 bin 553 ton
oldu.
Türkiye’nin en kaliteli çileğinin yetiştiği yerlerden olan
Sultanhisar ilçesindeki üreticiler ve satıcılar, hormon
tartışmasından ve ihracatta yaşanan sıkıntılardan rahatsız
olduklarını söyledi. Çilekte kesinlikle hormon kullanılmadığını,
çeşitlerine ve yetiştirilmesine göre irili ufaklı ürün aldıklarını
belirten üreticiler, kullandıkları ilaçların da reçeteli olduğuna
dikkat çekti. Üreticinin de satıcının da memnun olmadığını belirten
hal komisyoncusu Ali Temizyürek, “Çilek üretimi yapan köylümüz ve
satıcı zor durumda. Ciddi bir sıkıntı var. Dünyanın en güzel
meyvesini yetiştirirken sıkıntı çekiyoruz. Köylümüz buna 10 ay, bir
bebek gibi bakıyor. Kışın eksi 5 derecede tarlasında yatıyor.
Türkiye’de üretilen çilek, iç piyasaya çok geliyor. İhracat
kısıtlandı. Bunun önü neden kapanıyor? İhracat her yıl daha iyi
olması gerekirken önü her sene kapanıyor. Çilek, hormon sevmez.
Hormonlu çilek, bir saat içerisinde erir. Biz kendimiz de yiyoruz,
şifa olsun diye bebelerimize de yediriyoruz. Çilekler cins cins.
Cinsinden ileri geldiğinden iri boy yapmış. Rubugen var, aroma
oranı daha tatlı ve ufaklı çilek. Bundan Rusya´ya, Romanya´ya,
Ukrayna´ya, Sırbistan´a, Azerbaycan´a, Kuzey Irak´a ihracatımız
var. Çilekte hormon olsa gümrüklerde ortaya çıkar. Buralardan
geçerken elli sefer analiz oluyor bu çilekler.” dedi.
Çilekteki irili ufaklı görüntünün ürünün türüne bağlı olduğunu
belirten ziraat mühendisi Adem Göçmen ise şunları kaydetti: "Çilek
ürünümüzde çeşitler çoğaldığı için genetik yapılarından dolayı
irili ufaklı olabilir. Bu, bitki beslemeden de kaynaklanabilir.
Kesinlikle iriliğin hormonla alâkası yok. Bizim çileklerimizde
hormon yok. Dikkat edilmesi gereken husus, sistemli ilaçlardan ve
atılan ilaçla hasat arasındaki sürenin çok kısa olması gerekiyor.
Bunlarda reçeteye tâbi ilaçlar kullanılıyor, yani bir günlük, iki
günlük ilaçların atımıyla hasat arasındaki süre bir iki günlük
ilaçlar kullanılıyor, o yüzden çok rahat bir şekilde tüketilebilir.
Potasyomdur, azottur, fosfattır birikimi zaten olmuyor
çileklerde.”
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre
dünyada çilek üretim miktarı, 2005 yılında 3 milyon 789 bin 231
tonken 2012 yılında 4 milyon 532 bin 60 tona ulaştı. ABD’nin 2012
yılında 1 milyon 366 bin 850 tonla birinci olduğu çilek üretiminde
360 bin 426 tonla Meksika ikinci, 351 bin 834 tonla Türkiye üçüncü
sırada. Türkiye, 2013 yılında üretimini 372 bin 498 tona yükseltti
ve Meksika’nın 2012 yılı üretimini geride bıraktı. 2013 yılında
Türkiye’nin çilek üretimi yüzde 5,87 arttı. Bu üç ülkeyi, 289 bin
900 tonla İspanya ve 242 bin 297 tonla Mısır izledi. ABD dünya
çilek üretiminin yüzde 30,16’sını, Meksika yüzde 7,95’ini, Türkiye
yüzde 7,76’sını, İspanya yüzde 6,40’ını, Mısır yüzde 5,35’ini
karşıladı.
Türkiye'de Akdeniz başta olmak üzere Ege ve Marmara bölgelerinde
modern anlamda çilek yetiştiriciliği yapılıyor. 2013 yılında
Mersin, 135 bin 322 ton üretimle ilk sırayı alırken onu 79 bin 60
tonla Antalya, 48 bin 966 tonla Aydın, 32 bin 825 tonla Bursa, 16
bin 34 tonla Manisa, 14 bin 920 tonla Konya, 6 bin 888 tonla
Elazığ, 6 bin 638 tonla Sakarya, 5 bin 66 tonla İzmir ve 4 bin 59
tonla Kahramanmaraş izledi. Dekar başına ortalama verimde Antalya 4
bin 917 kg. ile ilk sırayı alırken onu 3 bin 558 kg. ile Aydın, 3
bin 439 kg. ile İzmir, 3 bin 437 kg. ile Mersin takip etti. Çilek
üretim alanında 30 bin 273 dekarla Mersin’in ardından ikinci olan
Bursa, dekar başına bin 84 kg. olan düşük verimi yüzünden üretimde
Mersin, Antalya ve Aydın’ın ardından dördüncü olabildi. CİHAN
Yorumlar