CHP: Kaynağı belirsiz para girişinde Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı

CHP'nin ekonomi raporuna göre son 12 ayda kaynağı belirsiz para girişlerinin izlendiği net hata ve noksan kaleminden Türkiye'ye giren para 12,7 milyar dolara ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırdı. Raporda, resmi finansman hesaplarından para girişinin durduğu bir dönemde kaynağı belirli olmayan para girişindeki rekorların 'manidar' olduğu ifade edildi.

CHP Ekonomi Politikaları Genel Başkan Yardımcılığı, Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak koordinasyonunda 92. Ekonomik Görünüm Raporu’nu hazırladı. Raporda, 2014 Mart ayı ödemeler dengesi verileri ve kurdaki gelişmeler değerlendirildi. Mart ayına cari işlemler açığının 3,2 milyar dolar olduğu, yılın ilk üç ayındaki cari açığın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,8 gerileyerek 11,5 milyar dolara indiği ifade edildi.

HER 100 DOLARLIK DÜZELMENİN 58 DOLARI ALTIN TİCARETİNDEN

Cari açıktaki gerilemeye en önemli katkının net altın ticaretinden geldiği vurgulanan raporda, "Nitekim yılın ilk üç ayında ‘parasal olmayan net altın ticareti hariç’ cari açık 11,5 milyar dolardan 13,1 milyar dolara çıkıyor; önceki yılın ilk üç ayına göre cari açıktaki düzelme 5,1 milyar dolardan 2,1 milyar dolara iniyor. Bir başka ifadeyle 5,1 milyar dolarlık düzelmenin 3 milyar doları altın ticaretinden geliyor. Dolayısıyla bu yılın ilk üç ayında cari açıktaki her 100 dolarlık düzelmenin 58 doları altın ticaretinden kaynaklanıyor." denildi.

ALTIN İHRACATI İRAN’DAN İSVİÇRE’YE KAYIYOR

Raporda, İran’a doğalgaz karşılığı altın ödenmesi nedeniyle 2012’de zirveye çıkan, 2013’ün ilk aylarından itibaren de gerilemeye ve normalleşmeye başlayan altın ihracatının, Şubat’tan itibaren yeniden artmaya başladığı belirtildi. CHP’nin raporuna göre son iki ayda altın ihracatı İran’dan İsviçre’ye kayıyor, artışın nedeni ise belirsiz.

Cari açıkta görülen gerilemeye rağmen cari açığın finansmanında ciddi sıkıntılar yaşandığının belirtildiği rapora göre Mart ayında 3,2 milyar dolarlık cari açığa karşın finans hesabından Türkiye’ye gelen net para 64 milyon dolarda kaldı. Yılın ilk üç ayında ise finans hesabında 39 milyon dolarlık para çıkışı görülüyor. Oysa geçtiğimiz yılın ilk üç ayında bu kanaldan Türkiye’ye 27,9 milyar dolar para gelmişti.

Diğer taraftan, yabancıların portföy yatırımlarından çıkışının Mart ayında da sürdüğü görülüyor. Mart ayında 'yabancılara ait portföy' hesabından 523 milyon dolarlık çıkış oldu. Geçtiğimiz yılın ilk üç ayında 7,3 milyar dolar para girişi görülen yabancılara ait portföy hesabından bu yılın ilk üç ayında toplam çıkış 2,2 milyar dolara ulaştı. Rakamlar cari açığın finansmanında önemli bir bozulmaya işaret ediyor.

SON 12 AYDA KAYNAĞI BELİRLİ OLMAYAN PARA GİRİŞİ 12,7 MİLYAR DOLARA ULAŞTI

Ödemeler dengesinin finansmanında asıl dikkat çekici gelişme ise kaynağı belirli olmayan para hareketlerinin izlendiği 'net hata noksan' kaleminde görüldü. Mart’ta Türkiye’ye 2,4 milyar dolar kaynağı belirli olmayan para girişi olduğu; ülkeye ilk üç ayda aynı yolla gelen paranın 6,6 milyar dolara ulaştığı belirtilen raporda, şu bilgiler yer aldı: "Mevcut ödemeler dengesi serisinde, yılın ilk üç aylık dönemleri itibariyle, bu bir rekor. Yine son 12 ayda Türkiye’ye kaynağı belirli olmayan para girişi 12,7 milyar dolara ulaştı. Bu da tüm Cumhuriyet tarihinin rekoru. Resmi finansman hesaplarından para girişinin durduğu bir dönemde kaynağı belirli olmayan para girişindeki rekorlar, oldukça manidar!"

Rapora göre, yılın ilk üç ayında her 100 dolarlık cari açığın 58 doları kaynağı belirli olmayan para girişiyle finanse edildi. Geriye kalan 42 dolar da Merkez Bankası kasasındaki rezervler eritilerek kapatıldı. Yılın ilk üç ayında 4,9 milyar dolarlık rezerv satıldı. CİHAN