Bitkisel üretim 111 milyon tonu geçti

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaş çay dahil 2012 yılında 105 milyon 787 bin 917 ton olan bitkisel üretimin, 2013 yılında yüzde 5,2 artarak 111 milyon 282 bin 924 tona çıktığını bildirerek, “Tahıllar, meyve ve sebze üretim arttı. Tahıl üretimi 37 milyon tonu, sebze üretimi 28 milyon tonu aştı. Meyve üretimi 18,2 milyon tonu buldu.” dedi.


Bayraktar, yaptığı açıklamada bitkisel ürünler içinde üretim artışı görülen önemli ürünlerin, buğday, arpa, mısır, şeker pancarı, ayçiçeği, domates, salatalık, kuru soğan, turunçgiller, elma, şeftali, kayısı, kiraz, çilek, nar, incir olduğunu kaydetti. Bayraktar, üretim artışı görülen önemli ürünleri ise baklagiller, pamuk, patates, fındık, üzüm, karpuz, Antep fıstığı, çay, zeytin ve havuç olarak sıraladı.

Şemsi Bayraktar, 2013 yılında, tahıl üretimin yüzde 12,3 gibi yüksek bir oranda arttığını ve 33 milyon 377 bin 430 tondan 37 milyon 489 bin 268 tona yükseldiğini belirtti. Tahıllar içinde yer alan buğdayda üretimin 20 milyon 100 bin tondan yüzde 9,7 artışla 22 milyon 50 bin tona yükseldiği bilgisini veren Bayraktar, mısırda üretimin 4 milyon 600 bin tondan, yüzde 28,3 artışla 5 milyon 900 bin tona çıktığını bildirdi.

Bayraktar, “Arpada üretim 7 milyon 100 bin tondan yüzde 11,3 artışla 7 milyon 900 bin tona, çeltikte yüzde 2,3 artışla 880 bin tondan 900 bin tona yükseldi.” dedi. Tahıllar ve patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular, yağlı tohumlar, tütün, şeker pancarı, pamuk gibi diğer bitkisel ürünlerin toplam üretiminin 2012-2013 döneminde yüzde 8,1 artarak 58 milyon 704 bin 720 tondan 63 milyon 452 bin 736 tona çıktığını belirten TZOB Başkanı Bayraktar, görülen üretim artışında iklim koşullarının hububat için elverişli olmasının yanı sıra, mısırda ekim alanlarının artmasının önem taşıdığını bilgisini verdi.

KURU BAKLAGİL ÜRETİMİ DÜŞTÜ

Kuru baklagil üretiminde 2013 yılında, 2012 yılına göre üretimin yüzde 3,6 azaldığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:

“Yeşil mercimek üretimi yüzde 21,4 azalmayla 28 bin tondan 22 bin tona, nohut üretimi yüzde 2,3 düşüşle 518 bin tondan 506 bin tona, kuru fasulye üretimi yüzde 2,5 azalmayla 200 bin tondan 195 bin tona, kırmızı mercimek üretimi yüzde 3,7 gerilemeyle 410 bin tondan 395 bin tona indi. Kırmızı mercimek üretimindeki azalışta olumsuz hava koşulları etkili olurken, kuru fasulye ve nohut üretimindeki düşüş ekim alanlarındaki daralmadan kaynaklandı.


Endüstri bitkilerine baktığımızda tütün üretimi alıcı ülke talebindeki artışa bağlı olarak yüzde 22,8 artışla 73 bin 285 tondan 90 bin tona çıktı. Şeker pancarında üretim yüzde 8,8 artışla 14 milyon 919 bin 940 tondan 16 milyon 226 bin 623 tona yükseldi. Buna karşın endüstri için çok önemli olan kütlü pamuk üretimi ise yüzde 3 azalışla 2 milyon 320 bin tondan 2 milyon 250 bin tona geriledi.”


Yağlı tohumlar üretiminin de 2013 yılında yüzde 14,8 artışla 2 milyon tonu aşarak, 2 milyon 25 bin 964 tona ulaştığını belirten Bayraktar, “2012 yılında 1 milyon 764 bin 921 ton yağlı tohum üretimi yapılmıştı. Yağlı tohumlarda görülen bu artış, ayçiçeği rekoltesinde yaşanan artıştan kaynaklanmaktadır. Ayçiçeği üretimi geçen yıla göre yüzde 11,2’lik artışla 1 milyon 370 bin tondan 1 milyon 523 tona çıktı.” dedi.

Patates üretiminin, pazarlama ve üretim maliyetleri sonucu üreticinin ekimden kaçınması nedeniyle geçen yıla göre yüzde 17,7 azaldığını ve 4 milyon 795 bin 122 tondan 3 milyon 978 bin tona gerilediğini bildiren Bayraktar, üretimdeki bu azalışın marketlerde patates fiyatlarını yükselttiğini ve 2 liranın üzerine çıkardığına dikkati çekti.

SEBZE ÜRETİMİ

Ürün bazında artış ve azalışlar olmakla birlikte toplamda sebze üretiminin 2013 yılında geçen yıla göre yüzde 2,3 artışla 27 milyon 820 bin 207 tondan 28 milyon 448 bin 118 tona çıktığını ve 28 milyon tonu aştığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Sebze ürünleri alt gruplarından yumru ve kök sebzelerde yüzde 2,5, başka yerde sınıflandırılmamış diğer sebzelerde yüzde 2,3, meyvesi için yetiştirilen sebzelerde ise yüzde 2,2 üretim artış oldu.
Sebze grubunun önemli ürünlerinden domateste üretim yüzde 4,1 artışla 11 milyon 350 bin tondan 11 milyon 820 bin tona çıktı. Üretimde, kıvırcık marulda yüzde 10,3, brokolide yüzde 12,5, kuru sarımsakta yüzde 9,6, kuru soğanda yüzde 9,7, salçalık biberde yüzde 8,8, dolmalık biberde yüzde 4, sivri biberde yüzde 3,9, bezelyede yüzde 5,5, taze fasulyede yüzde 1,8, kavunda yüzde 0,6, mantarda yüzde 2,2 artış, havuçta yüzde 20,2, aysberg marulda yüzde 5,8, bamyada yüzde 6,8, kabakta (sakız) yüzde 2,9, kerevizde (kök) yüzde 4,6, kırmızı pancarda yüzde 3,4, baklada yüzde 0,6, barbunya fasulyede yüzde 8,8, yaprak lahanada yüzde 2,1, ıspanakta yüzde 0,9, karpuzda yüzde 3,4 oranında düşüş meydana geldi. Havuçta yaşanan düşüşte pazarlama sorunları nedeniyle ekim alanlarındaki daralma etkili oldu.”


Bayraktar, 2013 yılında, toplam meyve üretiminin, geçen yıla göre yüzde 1,2 artışla 18 milyon 12 bin 990 tondan 18 milyon 232 bin 70 tona yükseldiğini bildirdi.

Şemsi Bayraktar, şöyle devam etti:

“Meyveler içinde önemli ürünlerin üretim miktarlarına bakıldığında, bir önceki yıla göre elmada yüzde 8,3, şeftalide yüzde 4,3, kayısıda yüzde 2,6, narda yüzde 21,6, muzda yüzde 3,7, incirde yüzde 8,7, kivide yüzde 11,8, armutta yüzde 4,3, ayvada yüzde 2, erikte yüzde 1,8, kirazda yüzde 5, çilekte yüzde 5,9, bademde yüzde 3,2, cevizde yüzde 4,4, kestanede yüzde 3,7 oranında artış, zeytinde yüzde 7,9, vişnede yüzde 3,6, fındıkta yüzde 16,8, Antep fıstığında yüzde 40,9,üzümde yüzde 4,2 oranında düşüş görüldü. Zeytinde yeni dikilen meyve fidanlarının verime yatması ile birlikte var ve yok yılı arasındaki makas daralsa da periyodisite gösteren bir tür olması nedeniyle rekoltede dalgalanmalar görülebilmektedir.
Meyveler içinde yer alan turunçgillerden portakalda yüzde 7,2, mandalinada yüzde 7,7, limonda yüzde 2,3, greyfurtta yüzde 0,9, turunçta yüzde 21,6 artış oldu. Fındıkta yaşanan olumsuz iklim koşulları nedeniyle rekolte 660 bin tondan 549 bin tona inerken, Antep fıstığında da olumsuz hava koşullarının yanı sıra yok yılı olması rekolte 150 bin tondan 88 bin 600 tona düştü. Toplam üzüm üretiminde yüzde 4,2 oranında azalma meydana geldi ve üretim 4 milyon 185 bin 126 tondan 4 milyon 11 bin 409 tona geriledi.”


Bayraktar, çay üretiminin ise ikinci sürgün döneminde meydana gelen aşırı sıcakların taze filizlerde yanmaya yol açması nedeniyle üretim geçen yıla göre yüzde 8 azalışla 1 milyon 250 bin tondan 1 milyon 150 bin tona gerilediğini belirtti.

Ürün bazında artış ve azalışlar olmakla birlikte genel itibarıyla 2013 yılında üretim arttığını vurgulayan Bayraktar, “Üetimde yaşanan bu artışın çiftçilerimizin refah düzeyine de yansıması, bin bir emekle ürettikleri üründen hak ettikleri geliri elde etmeleri ve üretimde devamlılığının sağlanması en önemli beklentilerimizdir.” dedi.
CİHAN