Bir zamanlar kendine yeten Türkiye’de çiftçi tarımdan kopuyor

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şubesi tarafından Türkiye ve Bursa’da ‘Tarım 2013’ yılı raporu hazırlandı. Raporda, uygulanan yanlış politikalar sonrasında tarımda kendine yeten Türkiye’nin, ana ithalatçı konuma yükseldiği gözler önüne serildi. Ülkede tarım arazileri ve nüfusun artışına oranla, tarımsal üretim ve ihracatın ise tam aksine giderek düştüğü belirtildi.

Yanlış politikalardan dolayı çiftçinin tarımdan koptuğunun altı çizilen araştırmada, “2000’li yılların başında tarımdan geçimini sağlayan çiftçi sayısı yaklaşık 7,8 milyon iken, 2013 yılı sonunda 6 milyon oldu. 2000’li yıllarda tarımın istihdamdaki payı yüzde 36 iken, 2013’de bu rakam yüzde 23,6’ya düştü. İstihdam edilenlerin sayısı ise 2013 yılında geçen yıla göre 703 bin kişi artarak 25 milyon 524 kişiye yükseldi. Buna karşılık tarım sektöründe çalışan sayısı 82 bin kişi azalarak, 6 milyon 15 bin kişi olarak gerçekleşecek.” deniliyor.

Raporda, 2000’li yılların başından bu yana IMF ve Dünya Bankası'nca dayatılan ve siyasi iktidarlar tarafından kararlı biçimde uygulanan tarım politikalarının istikrarsızlığa neden olduğuna değinilirken, “Bundan dolayı tarımın büyüme hızı gayri safi yurt içi hasıladaki büyüme hızının altında kaldı.” ifadesi yer aldı.

Ziraat Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı Doç. Dr. Ertuğrul Aksoy, Türkiye’nin, özellikle 1980’den sonra uygulanan tarım politikaları nedeniyle tarımda net ithalatçı konumuna geldiğine dikkat çekti. Bu alandaki dış ticaretin özel sektör taleplerine göre şekillendirildiğini anlatan Aksoy, gıda sektörünün ithal ettiği hammaddeyi işleyerek yurt dışına sattığını söyledi.

Türkiye’nin, buğdayda yıllık 20 milyon tonun üzerinde üretim yapmasına rağmen ithalatçı konumda olduğunu dile getiren Aksoy, “2011 yılında 5 milyon tona ulaşan buğday ithalatı, 2013 yılında 4 milyon tonu buldu. Mısırda ise 2013 yılındaki 5,9 milyon tonluk üretime karşılık ithalat 1,5 milyon tonu geçti. Öte yandan, 2013 yılında çeltik üretiminin 900 bin tonu bulmasına karşın üretimin üçte bir kadarı da yaklaşık 280 bin ton ithal edildi.” dedi. Yağlı tohum ve türevleri ithalatına da 2013’de 3,6 milyar dolar harcandığının altını çizen Ertuğrul Aksoy, on yıllık pamuk ithalatının da 8 milyon tonu geçtiğini kaydetti. Türkiye’de nüfus artışı ile tarıma açılan arazi oranında da artışlar yaşandığına dikkat çeken Aksoy, şöyle devam etti: “1928 yılında 6,6 milyon hektar alanda tarım yapılırken, bu rakam 1950’de 25,3 milyon hektar, 1980’de ise 28 milyon hektara ulaşmış.”

Çiftçinin tarımdan kopup, tarlaların ise boş bırakıldığına vurgu yapan Aksoy, “1990 yılında çayır ve mera hariç toplam tarım alanları 27,9 milyon hektar iken, 2013 yılında 4,1 milyon hektarın üzerinde ki kayıpla 23,8 milyon hektara düştü. Yalnızca 2000 sonrasında ki dönemde ki kayıp 2.6 milyon hektar dolayında. Türkiye’de bitkisel üretim yerinde saydı. 1993 yılında 14,2 milyon hektar olan hububat ekim alanları, 2013 yılında 2,7 milyon hektar azalarak 11,5 milyon hektara düştü. 20 yıl önce 21 milyon ton olan buğday üretimi, 2013 yılında yüzde 5’lik bir artışla 22 milyon tona yükselmiş. Buna karşın bu dönemde nüfus ise yüzde 30’dan fazla artmış.” dedi.

CİHAN