Anne Olana Yarım Çalışma, Babalara da Doğum İzni Geliyor

Kamuoyunda 'Aile Paketi' şekilde isimlendirilen Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi.

DOĞUM İZNİ İNTİBAKTA KULLANILABİLECEK

Doğum oluşturan memura ve eşine hevesleri üstüne 24 aya kadar kullandırılan aylıksız izin süresi kademe ve derece intibakında değerlendirilecek.

DOĞUM İZNİNE 8 HAFTA İLAVE

Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten öncelikle gerçekleşen doğumlarda, doğumdan analık izninin başladığı tarihe kadar ki zaman doğum sonrası analık iznine eklenecek. Böylece normalden 10 hafta öncelikle gerçekleşen bir doğumda var düzenlemeye kıyasla doğum sonrası izne 8 hafta ilave edilirken, 8 haftadan daha öncelikle gerçekleşen doğumlarda, aradaki zaman 8 haftaya ek şekilde doğum sonrası izne eklenecek.

EVLAT EDİNENE İZİN

Bir çocuğu eşiyle veya münferit şekilde evlat edinen memurlarla memur olmayan eşin münferit şekilde evlat edinmesi halinde, memur bulunan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta izin verilecek. Bu izin, evlatlık kararı verilmeden öncelikle çocuğun fiilen teslim edildiği hallerde da uygulanacak.

Bir çocuğu evlat edinen memur da arzusu üstüne çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan yararlanacak. Memurun çalışacağı süreler ilgili kuruluş yönünden belirlenecek. Memur bulunan eşin yahut memur bulunan bireyin evlat edinmesi halinde, çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren, hevesleri üstüne 24 aya kadar aylıksız izin verilecek.

ANNE OLANA YARIM ÇALIŞMA

Analık izni biten bayan memur, süt izni verilmeksizin ve çocuğun yaşamda olması kaydıyla arzusu şeklinde bütün doğumlarda 6 aya kadar gündelik iş süresinin ½ si kadar çalışabilecek. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilecek.

ENGELLİ ÇOCUK İÇİN 12 AY İZİN

Çocuğun engelli doğması veya doğumdan sonraki 12 ay içerisinde engellilik durumunun tespiti şeklinde bu zaman 12 ay şekilde uygulanacak.

ÇOCUK OKULA BAŞLAYANA KADAR YARIM ÇALIŞMA

Çocuğu bulunan memur anne ve baba, çocuk mecburi ilköğretim döneminin başladığı tarihsel takip eden aybaşına kadar normal iş süresinin ½ si kadar iş istek edebilecek. Yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, tıpkı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla izleyen aybaşından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilecek. Bu kapsamdaki memurlara, fiili çalışmaya bağlı ödemeler dış olmak üzere mali haklarla sosyal yardımlarına ilişkin her ödeme unsurunun ½ si ana alınarak ödeme yapılacak. Derece yükselmesiyle kademe ilerlemesi, belirgin görevlere atanma veya terfi süreleri yarım şekilde dikkate alınacak.

Bu haktan tıpkı tarihler ana alınarak belirlenecek çağ itibariyle evlat edinenler de talepleri şeklinde yararlanacak. Bu hakkın hedefi dışında kullanıldığının saptama edilmesi şeklinde yarım zamanlı iş sona erdirilecek.

Yarım zamanlı iş hakkından yararlanamayacak memurları hizmet sınıfı, kadro unvanı, kuruluş veya Örgüt bazında ortak veya ayrı ayrı şekilde Maliye Bakanlığı'nın teklifi üstüne Bakanlar Kurulu belirleyecek.

Tasarıda öngörülen doğum izinleriyle yarı zamanlı iş sürelerinden 1 Ocak 2015 ve sonrasında doğum yapanlar ve evlat edinenler de yararlanabilecek.

YARIM ÇALIŞMAYA YARIM MAAŞ

Doğum oluşturan bayan işçiye, bedava izin süresi kadar doğum sonrası yarım iş ödeneği ödenecek. Yarım iş ödeneği, çalışılan aya ilişkin maaş prim ve hizmet belgesinin ilişkin bulunduğu aydan sonraki ikinci ay içerisinde İşsizlik Sigorta Fonu'ndan maaş şekilde yapılacak. Doğum sonrası yarım iş ödeneğinin gündelik miktarı, gündelik asgari ücretin brüt tutarı kadar olacak.

Bu haktan yararlanılabilmesi için işçinin adına, doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, İş Kanunu'na kıyasla haftada 45 saatlik iş süresinin ½ si kadar fiilen çalışılması ve doğum sonrası analık vaziyeti izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde doğum sonrası yarım iş belgesiyle müracaatta bulunulması gerekecek. Mücbir sebepler dışında, müracaatta gecikilen zaman doğum sonrası yarım iş ödeneği almaya hak kazanılan yekün süreden düşülecek. Bu ödemeler damga vergisi dış herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak.

İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ ALANA DOĞUM MAAŞI YOK

Geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum sonrası yarım iş ödeneği ödenmeyecek.

İşverenin kusurlu bilgi ve evrak vermesi sebebi ile yapılan yersiz ödemeler, hukuki faiziyle işverenden öğrenim edilecek.

ÇOCUĞUNU TERÖRE KURBAN VEREN AİLELERE İŞ

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edilen Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı uyarınca, terör eylemlerinde yaşamını yitiren çocukların anne, babaları da istihdam hakkından yararlanacak.

İZNİNİ KULLANMAYANLAR

Tasarı hususi istihdam bürosu vasıtası ile geçici iş birlikteliği düzenleniyor. Buna göre, hususi istihdam bürosu vasıtası ile geçici iş ilişkisi, Türkiye İş Kurumu'nca izin verilen hususi istihdam bürosunun, işçisini geçici şekilde bir başka işverene yazılı zamanı ile kurulacak. Geçici iş birlikteliği doğum, analık ve süt izni hallerinde izin süresince, ebeveynlere doğumdan sonra tanınan kısmi süreli iş süresince, bayan işçinin doğum sonrası yarı zamanlı iş yahut bedava izin kullandığı hallerde bedava izin süresince, bayan işçi için ev hizmetlerinde ve 6 ay süreyle mevsimlik ziraat işlerinde kurulabilecek.

İşverenin, ücreti ödeme yükümlülüğü devam edecek. Geçici iş birlikteliği kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı zamanda ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden işveren ile ortak mesul olacak.

İşçinin mesuliyeti ise iş yerine ve işe ilişkin olup kusuru ile neden bulunduğu zarardan geçici iş birlikteliği kurulan işverene karşı olacak. İşçinin geçici sözleşmesinden ters anlaşılmıyorsa, işçinin öteki hak ve yükümlülüklerine ilişkin bu kanundaki düzenlemeler geçici iş birlikteliği kurulan işverenle bulunan ilişkisine de uygulanacak. İşçiyi geçici şekilde devralan işveren grev ve lokavt evresine gelen bir toplu iş uyuşmazlığının tarafı ise işçi grev ve lokavtın uygulanması esnasında çalıştırılamayacak. Ancak, 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun 39'uncu maddesi hükümleri gizli kalacak. İşveren, işçisini grev ve lokavt süresince kendi iş yerinde çalıştırmak mecburiyetinde olacak.

KADIN İŞÇİLERİN ESNEK ÇALIŞMA TALEBİ

Tasarıyla, İş Kanunu'nun bayan işçilerin doğum ve süt iznini düzenleyen maddeye katılan fıkra ile analık izni ve yarı zamanlı iş sonrasında mecburi ilköğretim döneminin başladığı tarihsel takip eden aybaşına kadar kısmi süreli iş talebi karşılanacak. Bu talep, geçerli fesih sebebi sayılamayacak.

ANNENİN KULLANMADIĞI İZNİ BABA KULLANACAK

Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde, doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılacak. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta analık vaziyeti izni kullandırılacak.

ANNELİK İZİN BİTİMİ ÜCRETSİZ İZİN

Analık izninin bitiminden itibaren bayan işçi, evlat edinme halindeyse eşlerden birisi veya evlat edinen 6 aya kadar bedava izin yahut her doğumda 6 aya kadar haftalık iş süresinin ½ si kadar bedava izin kullanabilecek. Bu izinlerden hangisinin kullanılacağını, izin talebinde bulunan şahıs belirleyecek ve bir ay öncelikle yazılı şekilde işverene bildirecek.

DOĞUM SONRASI YARI ÇALIŞMA SÜRELERİ

Çalışan kadınlara analık izninden sonra ilk çocuk için 60 gün, ikinci çocuk için 120 gün, üçüncü çocuk için 180 gün, engelli çocuk için ise 360 gün yarı zamanlı iş hakkı getirilecek. Çoğul doğum durumunda, bu sürelere otuzar gün eklenecek. Bu hak evlat edinme şeklinde de tanınacaktır.

İş Kanunu'nda yapılan düzenleme ile geçici iş birlikteliği ile ilgili yasalara aykırılık şeklinde idari nakit cezası uygulanabilecek.

ÖZEL İSTİHTAM BÜROLARI

4904 Sayılı Türk İş Kurumu Kanunu'na katılan ifadeler ile hususi istihdam bürosu 'İş arayanların müsait oldukları işlere yerleştirilmesine ve muhtelif işler için müsait işçiler bulunmasına aracılık yapmak ve/veya geçici iş birlikteliği kurma faaliyeti yürütmek üzere Kurum yönünden izin verilen gerçek veya hukuki bireyler yönünden kurulan büroları' şeklinde tanımlanacak.

hususi istihdam bürosu faaliyeti yürütmek için referans yapıcak gerçek yahut hukuki şahıslara izin verilmesinin esasları da düzenleniyor.

BAŞVURU ŞARTLARI

Buna göre, izin başvurusunda bulunanların Türk yurttaşı olmaları, yabancı ise Türkiye'de çalışabileceğine dair geçerli iş izni belgesine sahip olmaları gerekecek. Aracılık faaliyetinin profesyonel şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla nitelikli deneyimli personel, aracılık faaliyeti için müsait bir iş noktayı ve teknik donanımın sağlanmış olması lüzumlu olacak. Büronun etkinlik sektörü iş ve işçi bulmaya aracılık olacak. Bu etkinlik sektörü dışında büro, iş gücü piyasası, istihdam ve insan kaynakları ile mesleki eğitime yönelik şekilde çalışmalar da yapabilecek.

KURUMDAN İZİNSİZ FALİYET YÜRÜTÜLEMEYECEK

İş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinin ve geçici iş ilişkisinin belirli bir sistem dahilinde yürütülmesini sağlamak, işçi/işveren hak ve çıkarlarını korumak ve denetlenebilir bir bina oluşturmak için kurumdan izin almaksızın bu faaliyetlerin yürütülmesi yasaklanacak. Ayrıca faaliyetin yalnızca iş yeri şeklinde değil internet, radyo, televizyon, yazılı medya benzeri başka herhangi bir yolla da olsa izinsiz yürütülmesi yasak olacak. İş ve işçi bulmaya aracılık faaliyetinin belirli bir konsept bünyesinde işlemesini sağlamak için Kurumdan izin almayanlara ilişkin reklam ve ilanların yayınlanmasına yasak getirilecek.

hususi istihdam büroları vasıtası ile yurtdışına işçi gönderilmesi şeklinde de yurtdışı hizmet akitlerinin Türkiye İş Kurumu yönünden onaylatılması mecbur tutulacak. Geçici iş birlikteliği yetkisi verilecek hususi istihdam bürosunun önceki faaliyetlerinin Kurumun istihdam ve uğraş uzmanlarınca incelenmesi ve müsait görülmesi şeklinde Türkiye İş Kurumu yönünden yetki verilecek. Geçici iş birlikteliği kurma yetkisine ilişkin teminat miktarı düzenlenerek, kuruluşa başvurulan tarihte brüt asgari ücret tutarının 200 katına denk gelen miktarda teminat ödenecek.

TEMİNAT KURUMA GELİR OLARAK KAYDEDİLECEK

Geçici iş ilişkisinin iptali vaziyeti caydırıcılık açısından yaptırıma bağlanarak bu halde teminat kuruluşa gelir şekilde kaydedilecek. Ancak gelir kaydedilen teminattan, büronun geçici iş ilişkisinden doğan sosyal güvenlik primi borçları var ise bu borçlar ödenecek. hususi istihdam bürolarının faaliyetlerine ve geçici iş ilişkisine yönelik inceleme, kontrol, denetim ve teftişin, kurumlarının vazife sahalarına giren konularla kısıtlı olmak üzere; iş müfettişleri ve Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve denetim ile görevli memurları yönünden yapılacak.

hususi istihdam bürosu ve geçici iş birlikteliği kurma yetkisi verilen büronun izin verildikten sonra belirlenmiş şartlardan herhangi birtanesini taşımadığının anlaşılması şeklinde izni hemen iptal edilecek. Kişisel bilgilerin ve işverenlerin açık işlerine ilişkin bilgilerin verilme hedefi bulunan iş ve işçi bulma faaliyetinden başka bir amaçla kullanılması de müeyyideye bağlanacak.

Çalışma izni bulunmayan yabancı uyruklu bireyler ile ilgili aracılık faaliyeti yapılması vaziyeti iznin iptali gerekçesi şekilde kabul edilecek.

Büro ile geçici iş birlikteliği kurulan işveren bünyesinde yazılı sözleşme yapılması mecbur olacak. Sözleşmenin yazılı şekilde yapılmaması şeklinde verilen yetki iptal edilecek.

İŞÇİNİN ALACAKLARI TEMİNATTAN ÖDENECEK

Herhangi bir sebeple hususi istihdam bürosunun kapanması şeklinde ise geçici işçi çalıştıran işverene bu durumun tebliğ edilmesi ile geçici iş birlikteliği sona erecek. İş ilişkisinin devam etmesi durumunda, geçici işçi çalıştıran işverenle işçi bünyesinde belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş olacak. Geçici işçinin iş ilişkisinden kaynaklanan alacakları, tahsil edilen teminattan kurumca öncelikli şekilde ödenecek.

hususi istihdam bürosu, hususi istihdam bürosu izni ile geçici iş birlikteliği yetkisi verilmemesi veya bu iznin ve yetkinin iptali kararlarına karşı, kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde kuruluşa itiraz edebilecek. İtiraz, takibi durduracak ve 60 gün içerisinde sonuçlandırılacak. İtirazı reddedilenler 15 gün içerisinde yetkili iş mahkemesinde dava açabilecek. İtiraz yoluna başvurulmuş olması ilgililerin yargı yoluna başvurma haklarım ortadan kaldırmayacak.

DOĞUM YARDIMI MİKTARLARI

'Aile Paketi' tasarısı uyarınca birinci çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 lira doğum katkısı yapılacak.

ÖZEM İSTİHTAM BÜROLARININ FALİYETLERİ

TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edilen tasarıya kıyasla hususi istihdam bürosu aracılık ve geçici işçi sağlama faaliyeti karşılığı şekilde işverenden hizmet bedeli alma hakkına sahip olacak. İş arayanlardan ve geçici iş birlikteliği ile çalıştırılan işçilerden her ne ad altında olursa olsun çıkar sağlanamayacak ve hizmet bedeli alınamayacak. Ancak yönetmelikle istisna tutulan meslekler ve pozisyonlar için hizmet bedeli alınmasına izin verilebilecek.

Geçici iş ilişkisinde işveren hususi istihdam bürosu olacak. hususi istihdam bürosu iş sözleşmesinde yer saha ücretten az olmamak kaydıyla hususi istihdam bürosu işçisine geçici işçi çalıştıran işverenin tıpkı kıdeme haiz emsal işçisinin aldığı ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki istihkakı geçici çalıştığı dönemle kısıtlı şekilde ödemesi yapmak mecburiyetinde olacak.

hususi istihdam bürosu işçisine ilişkin Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile İşsizlik Sigortası Kanunu'ndan doğan yükümlülükler hususi istihdam bürosu yönünden yerine getirilecek.

hususi istihdam bürosu iş gücü sahasının izlenmesi için lüzumlu bulunan iş arayanlar, açık işler, işe yerleştirmeler ve geçici işçi sağlama sözleşmeleri ile ilgili istatistikleri elektronik ortamda Kuruma bildirecek. Uygulamanın takibi için lüzumlu bulunan öteki bilgi ve belgeleri talebi üstüne Kuruma vermekle yükümlü olacak.

hususi istihdam bürosu, iş ve işçi bulmaya aracılık için derlediği verileri bu amaçlar dışında kullanamayacak.

hususi istihdam bürolarının yönetmelikte öngörülenler dışında iş arayanlarla bedel alınması meselesinde anlaşma yapmaları veya onlardan herhangi bir biçimde çıkar sağlamaları şeklinde hususi istihdam büroları ile işverenler bünyesinde hazırlanmış anlaşmalar, işçinin sigortasız çalışması, sendikaya aza olması veya olmaması yahut asgari ücretin altında ücret ödenmesi şartlarını taşıyan anlaşmalar ve bir işverenin veya bir iş arayanın, işe yerleştirme faaliyeti için öteki hususi istihdam bürolarından veya Kurumdan hizmet almalarını engelleyen anlaşmalar geçersiz olacak.

İDARİ PARA CEZALARI

Kurumdan izin almadan iş ve işçi bulmaya aracılık oluşturan gerçek veya hukuki şahıslara 20 bin lira, izin almamasına veya yetkisi iptal edilmesine karşın geçici iş birlikteliği düzenleyen gerçek veya hukuki şahıslara 50 bin lira, iş arayanlardan ücret saha veya çıkar veren gerçek veya hukuki şahıslara 20 bin lira, geçersiz anlaşma düzenleyen hususi istihdam bürosu veya geçici işçi çalıştıran işverene beşer bin lira nakit cezası verilecek.

Belediye Kanunu'nun 'belediyenin vazife ve sorumlulukları' başlıklı maddesinde değişiklik yapıldı. Buna göre, büyükşehir belediyeleri ile nüfusu 100 binin üstündeki belediyeler, 'kadınlar ve çocukları için konukevleri, minikler için kreş ve gündüz bakımevleri açacak.

FİİLİ HİZMET SÜRELERİ İLE PRİM ÖDEME GÜN SAYILARI

Kamu idarelerinde sigortalı sayılanlardan, doğum veya evlatlık edinmeye bağlı şekilde ilgili mevzuatına kıyasla yarım zamanlı iş hakkından yararlanarak aylıkları yarım ödenenlerin fiili hizmet süreleri ile prim ödeme gün sayıları, peşin ödenen aylığının ilgili bulunduğu çağ için tam olarak, izleyen aybaşından itibaren ise yarım şekilde hesaplanacak. Peşin aylığın ilişkili bulunduğu ayın yarım zamanlı şekilde çalışılan günlere ilişkin sigorta primi veya emekli keseneği, sigortalı ve işveren paylarının yarısı, umumi sıhhat sigortası primi dış kurumunca ilgili sigortalıya borç çıkarılacak. Yarım zamanlı şekilde çalışılmaya başlanan günü izleyen aybaşından itibaren ise normal zamanlı çalışılması şeklinde ödenmesi gereken sigorta primine ana maaş yatırım yahut emekli keseneğine ana maaş tutarının ½ si üstünden sigorta primi veya emekli keseneği ödenecek. Ancak, bunların umumi sıhhat sigortası primi, sigortalı ve işveren yükümlülüğünde herhangi bir değişiklik olmaksızın sigorta primine ana maaş yatırım yahut emekli keseneğine ana maaş tutarının hepsi üstünden ödenecek.

Bu kapsamdaki sigortalılardan aylıklarını peşin şekilde almayanlar, yarım zamanlı şekilde çalışmaya başladıkları gün ile aybaşına kadar bulunan çağ açısından bu haklardan yararlandırılacak. Bu maddenin primlerin ve prim ödeme gün sayılarının yarım şekilde uygulanacağına dair hükümleri yarım zamanlı çalışanlardan ilave prim ödeyenler ile ilgili da uygulanacak.

Yine bu sigortalılardan ilgili mevzuatına kıyasla yarım zamanlı iş hakkından yararlanarak yarım maaş alarak çalışanların noksan çalışılan süreleri, kendilerinin yahut hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları şeklinde Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk kere halk idarelerinde sigortalı şekilde çalışanların Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 'sigortalıların borçlanabileceği süreler' başlıklı maddesinde belirtilen esaslara, haklarında mülga hükümleri de dahil Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulananların ise başvuru ettikleri tarihteki emekli keseneğine ana maaş tutarına ilişkin bütün unsurlar üstünden güncel katsayılar ile kesenek ve karşılık oranlarına kıyasla hesaplanan borcu kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde ödemeleri şartıyla hizmet sürelerine eklenecek.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde subay, yedek subay, astsubay, deneyimli jandarma, deneyimli erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler, emniyet ve polis işinde asaleti onaylanmış olmak şartıyla adaylıkta geçirilen polis memuru, başpolis memuru ve kıdemli başpolis memuru, komiser yardımcısı, komiser, kafa komiser, emniyet amiri, emniyet müdürleri ile bu ve daha yukarı maaş ve derecelerdeki emniyet mensupları, Milli İstihbarat Teşkilatı mensupları, zabit (yedek zabit dahil), astsubay, deneyimli jandarma, deneyimli erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlerden yarım zamanlı şekilde çalışılan sürelere ilişkin fiili hizmet süresi zammı ve itibari hizmet süresi ½ si kadar uygulanacak.

Emeklilikte ek gösterge ile makam ve vazife tazminatına hak kazanılmasında aranan süreler açısından bu biçimde çalışılan dönemdeki hizmet süreleri yarım şekilde dikkate alınacak.

Kaynak: HABERLER.COM