ALB Menkul Değerler: Sanayi üretiminde büyük çelişki

Ekonomik büyümenin önemli göstergelerinden biri olan Sanayi Üretimi Endeksi, Ocak ayında, 1 ay öncesine göre yüzde 1,1, bir yıl öncesine göre ise yüzde 7,3 büyüdü. Ancak TL’nin değer kaybettiği, faizlerin yükseldiği bir dönemde sanayi üretimindeki artışın dikkat çekici olduğunu vurgulayan ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Arda Coşar, böyle bir dönemde sanayi üretimi endeksinin yükselmesinin ‘çelişki’ olduğunu öne sürdü.

ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Arda Coşar, son dönemde açıklanan ekonomik verilerin ekonomide durgunluk sinyali verirken, Ocak ayı sanayi üretim verisinin piyasalara umut olduğunu söyledi. Resmi verilere göre mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi 2014 Ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 1,1 büyürken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 7,3 büyüdü. Bununla birlikte 2013 yıl sonu ve 2014 başında TL'nin değer kaybederken, piyasa faizlerin yükseldiğini, Merkez Bankası'nın da TL’de görülen değer kaybını sınırlamak için politika faizini sert bir şekilde yükselterek yüzde 4,5 seviyesinden yüzde 10 seviyesine çektiğini dile getiren Coşar, "Faizlerin yükseldiği, aynı zamanda TL’nin değer kaybettiği, iç ve dış ekonomik ve siyasi risklerin yükseldiği bu dönemde Ocak ayında sanayi üretimi nasıl yükseldi? Sanayi üretiminde görülen artışı değerlendirmek için diğer güncel veriler ile beraber ele almak gerekir." ifadelerini kullandı.

Coşar, sanayi üretimi ile yakın ilişkisi olan kapasite kullanım oranının 2013 Aralık'ta 76,00 iken, 2014 Ocak ayında 73,90’a gerilediğine dikkat çekti. Sanayi üretimi ile diğer yakından alakalı bir göstergenin de sanayi güven endeksi olduğuna işaret eden Coşar, 2013 Aralık ayında 102,10 seviyesinde olan bu endeksin 2014 Ocak ayında 101,40 seviyesine gerilediğini ancak Şubat ayında sanayi güveninin tekrar yükseldiğini aktardı. Diğer bir açıdan Otomotiv Sanayicileri Derneği (OSD) verilerine göre 2014 Ocak ayı ticari araç üretiminin yüzde 45 gerilerken, otomotiv üretiminin toplamda geçen yılın Ocak ayına göre yüzde 10 oranında azaldığının altını çizen Coşar, "Göstergeler sanayi üretiminde azalmaya işaret ederken sanayi üretimi nasıl beklenti üzerinde yükseliyor?" diye sordu ve şu değerlendirmeleri yaptı:

"Öncelikle ham veriye bakarsak 2013 Aralık ayından 2014 Ocak ayına sanayi üretiminin artmadığını aksine yüzde 1,5 azaldığını, takvim etkisinden arındırılmış veride ise sanayi üretiminin bir önceki aya göre yüzde 3,5 oranında azaldığını görüyoruz. Ama veri takvim ve mevsim etkilerinden arındırıldığı zaman Ocak ayı sanayi artışının yüzde 1,1 artmış görülüyor. Yıllık bazda ise sanayi üretimi yüzde 7,3 artmış görülüyor. Başta otomotiv olmak üzere dayanıklı tüketim mallarında görülen düşük performans söz konusu iken toplam sanayi üretimindeki artış dikkat çekici. 2013 yılı Ocak ayı düşük sanayi performansının getirdiği baz etki yanı sıra sanayi üretimi alt bölümlerine bakarsak ara malı ve dayanıksız tüketim mallarında görülen artışın sanayi üretimini yıllık bazda artırdığını görüyoruz. Tüketici güveni Aralık 2013 tarihinde yüzde 75 iken, Ocak 2014 te 72,4,Şubat 2014’te ise Lehman krizinden bu yana en düşük seviye olan 69,2 seviyesine gerilerken, yani endeks tüketici talebinde sert gerilemeye işaret ederken, sektör endekslerinde güven gerilerken sanayi üretimi nasıl artıyor? İhracatta Ocak ayında görülen artışın bunu açıklaması yeterli görünmüyor, daha çok stok biriktirme olma ihtimali yüksek. Ancak Avrupa’da görülen toparlanmanın sanayi üretimine olumlu katkı yapması beklenmesine rağmen güven endekslerinde görülen gerileme sanayi üretiminde görülen artış ile çelişiyor. Son açıklanan sanayi üretim verisine temkinli yaklaşmak gerekiyor. Zira sanayi üretimi stok biriktirilmesi ile yükselse bile bu sonraki aylarda gerileme olacağı anlamına geliyor.”
CİHAN