Kunduz

Kunduz, akarsu kenarlarında ve Kuzey yarımkürede yaşayan kunduzgiller familyasından kemirgen bir hayvandır. Castor cinsi ağaçları kemirerek beslenen hayvan, ağaç kabuklarını kemirdikten sonra soyulmuş olan kısımlarını sıvayarak bentler yaparak kendine akarsularda yuva yapar. Yaptıkları bentlerle akarsularda ki su akışını engeller. Sosyal yapısıyla bilinir. Kürklerinin dışında, kuyruğunun altındaki kunduz hayası adı verilen salgı bezlerindeki salgılar ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılmaktadır. Nesilleri yok olma tehlikesi altındadır.

Kunduz türleri nelerdir?

• Castor fiber, Avrupa kunduzları
• Castor canadensis, Amerika kunduzları

Kunduz yapısal özellikleri ve yaşam tarzları nasıldır?

Kambur ve şişman vücut yapısına, geniş yassı bir kuyruğa sahiptir. Arka ayakları perdeli olduğu için, oldukça iyi bir yüzücüdür. Kemirgen bir memeli olan hayvan, kuyruk hariç 70 cm boyunda, 30 kg ağırlığındadır. Yuvalarını bir mühendis edasıyla kurarlar. Yuvarlak başlı, kısa kulaklı olan kunduzun derisi pulludur. Postu değerli olduğu için, avcıların gözdesidir. Halk arasında samur kürk olarak bilinen postunun iki katlı olan tüylerin üst kısımları sert ve dikensizdir. Alt kısımları ise, sık ve ince tüylüdür. Siyah, sarı ve beyaz tonlarda postlara sahip olurlar. Yaklaşık 40 cm uzunluğunda bir kuyruğa sahiptir. Kuyruğunu yüzerken dümen olarak ve arkadaşlarını tehlike anında uyarmak için kullanır. Uyarmak için, kuyruğunu suya çarparak sesler çıkarır. Bunun dışında kuyruğu karada ağaçları kemirmek için, ayakta durmasına yardımcı olur. Yuvasını yaparken de çamuru ve toprağı sıkıştırmak için kullanır. Ayaklarında bulunan beş parmak bulunan kunduz, ön ayaklarını toprağı eşelemek için, perdeli olan arka ayaklarını ise yüzmek için kullanır. Arka ayakları daha büyüktür. Arka ayağındaki kuş gagasına benzeyen ve yarık olan parmağı ile ıslak olan tüylerini tarar. Koloniler halinde yaşayan hayvanlar ağaç kabukları, kökler ve yapraklarla beslenir. Ağaçsız olan bölgelerde yaşamazlar. Kozalakları olan ağaçları kemirmeyi tercih etmezler. Dünyada bulunan hayvanlar içerisinde en güzel yuvaları yapan kunduzlar, yuva yapmadan önce barajlar oluşturarak suni göller yaratırlar. Birbirlerine yuva yapmada yardımcı olurlar. Yuva ve baraj yapmaya tonlarca kütük harcayabilirler. Aralara taşları sıkıştırıp çamurla sıvarlar. Barajın alt kısımlarını geniş tutarak yıkılmasına mani olurlar. Kurdukları bentler 15 metreden 300 metreye kadar uzayabilir. Yaptıkları kubbeli yuvaların girişi suyun altından olan iki kanal sayesinde olur. Dış dünyaya kapalı olan yuvalar inşa ederler. Giriş kanallarının biri emniyet açısından daha derine açılır. Yaptıkları yuvaların yüksekliği 3 metre genişliği ise 2-7 metre kadardır. Dışarıdan kubbe ve ağaç yığıntısı olarak görülür. Çamurla sıvandığı için oldukça dayanıklı yapılardır. Yuvanın küçük bir bölümünü hava alması için sıvamazlar. Yuvaların içerisinde en az iki oda bulunur. Odaların içerisi ağaç kabukları ve yapraklarla döşelidir. Amerika kunduzlarının iki katlı kulübeler yaptığı bilinmektedir. Avrupa kunduzları bu konuda çok marifetli değildir. Yuvalarının alt kısımlarına daima suyun akış yönüne göre barajlar yaparlar. Bunu yapmalarının sebebi ise, yazın azalan suyu yuvanın etrafında tutarak, yuvanın kanallarının açığa çıkmaması içindir. Yazın dışarıda beslenen kunduzlar, kış için yuvaların içerisine besin depo ederler. Çok iyi bir kemirgen olduğu için, 10 cm kalınlığındaki kütükleri 15 dakika içerinde bitirirler. Geceleri daha aktif bir yaşam sürerler. Çok keskin olan ön dişlerini, Kızılderililer bıçak olarak kullanırmış. Zeki bir hayvan oldukları için, ağaçları kemirirken bazıları nöbet tutar ve ağaç devrilmeden hızla bölgeden uzaklaşırlar. Su altında yaklaşık olarak 15 dakika kadar kalabilen hayvanlar, suda burun ve kulaklarını kapatırlar.   

Kunduzların çiftleşme özellikleri nelerdir?

Hayvanları tek eşli olarak yaşadığı bilinir. Eşleşme dönemleri Ocak ve Şubat aylarında su altında ya da su kenarlarında gerçekleşir. Dişilerin hamilelik dönemi 100 gün kadar sürmektedir. Yavrular gözleri açık bir şekilde yumuşak tüylerle doğarlar. Her doğumda -4 arası yavru doğar. Yavrular doğdukça yuvaya yeni kanallar eklenir. Yavrular ergenlik dönemine 2 yaşında erişir.