"Suçu önlemek için koku veri bankası oluşturulmalı"

İSTANBUL (AA) - Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Yener Ünver, "Kokuyu kopyalamamız ve bununla ilgili veri bankası oluşturmamız lazım. Bunlar bilimsel standartlara uygun olursa suçu önleme faaliyetlerimiz çok daha kolaylaşacak. Biz aranan kişileri çok daha kolay bulacağız. İnsan hakları ihlalleri minimuma inecek. Kolluk güçlerimizin, can ve mal kayıplarının önüne geçmiş olacağız." dedi.

Özyeğin Üniversitesi ve Adli Bilimciler Derneği iş birliğiyle üniversitenin Çekmeköy'deki kampüsünde gerçekleştirilen "Görev Köpekleri ve Adli Koku" başlıklı panelde konuşan, Prof. Dr. Ünver, adli kokunun Türkiye’de günümüzde sadece belirti, emare olarak kullanıldığını belirterek, adli kokunun delil ve delil kaynağı olarak kullanılması gerektiğini söyledi.

Türkiye'nin adli konuların araştırılması konusunda Batı'yı yakından takip ettiğini aktaran Ünver, "Batı ülkeleri bu konuda daha çok geliştiği için, doğrudan doğruya kokuyu delil olarak kullanmada daha rahat davranabiliyorlar. Bizde şu anda belirti olarak kullanılıyor ama bizde de uygulaması çok gelişti. Türk polisi ve jandarmasının yetiştirdiği köpekler Batı standardında sonuca ulaşabiliyorlar. Sadece bunun bilimsel standartlarını geliştirmemiz gerekir." diye konuştu.

Ünver, yapay zeka konusunda çalışan mühendisler, kimya, biyoloji çalışanları ile hukukçuların ortak çalışması gerektiğine işaret ederek, "Burada pozitif bilimlerle hukuksal standartların oluşturulması gerekiyor. Bu sadece adli olayların aydınlatılması için değil suçun önlenmesi için de önemli. Çünkü koku, kişiye özgü bir şey ve parmak izi, DNA profili gibi tamamen o kişiye özgü bir kişisel veri. Dolayısıyla hem kişisel verilerin korunması yasası kapsamında düzenlenmesi hem de bunların muhafazası çok önemli. Bu moleküler ve partikülleri iyi bir şekilde hapsetmemiz lazım. Kokuyu kopyalamamız ve bununla ilgili veri bankası oluşturmamız lazım. Bunlar bilimsel standartlara uygun olursa suçu önleme faaliyetlerimiz çok daha kolaylaşacak. Biz aranan kişileri çok daha kolay bulacağız. İnsan hakları ihlalleri minimuma inecek, azalacak. Kolluk güçlerimizin, can ve mal kayıplarının önüne geçmiş olacağız." ifadelerini kullandı.

Geçtiğimiz yıl çıkan yasa ile adli koku konusunda yapılacak çalışmaların artacağına inandığını ifade eden Ünver, şöyle devam etti:

"Şu an Türkiye’de 12 alanda yüzde yüz kesin sonuca varabilecek şekilde bilimsel çalışmalar yapılabiliyor. Bu 12 alana yeni alanlar da eklenmektedir. Örneğin polis ve jandarma şu anda su altından koku geçirgenliği üzerinde çalışmaktadır. Bizim için önemli olan burada bilimsel ve evrensel hukuka uygun gitmek. Bu alanda bazı ülkeler çok ileride. Bizde de bu konuda bilgi birikimi var. Türkiye’de şu anda sadece koku değil diğer adli alanlarda da bir veri bankası yok. Kişisel verilerin korunması yasası bekleniyordu. Bir yıl önce de o yasa çıktı. Polisin suçu önlemek için yaptığı istihbari anlamdaki veri bankası henüz oluşturulmuş değil. Muhtemelen bundan sonra o da oluşacaktır. Oluşturulduğunda da birçok suçun önüne geçilecektir. Kişiler çok daha kolay bulunacaklardır."

Panele katılan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Hamit Hancı, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Didem Kozacı ve Adli Bilimciler Derneği Genel Sekreteri Avukat Devrim Karakülah da "kokunun fizyolojisi", "köpeklerin koku duyusu" ve "kokunun hukuki boyutu"na ilişkin sunumlar yaptı.

Sunumların ardından eğitimli K9 görev köpeği gösteri yaparken, Ankara İtfaiyesi Daire Başkanlığı’ndan profesyonel K9 köpek eğitmeni Dinçer Gülbağ da öğrencilere, görev köpeklerinin eğitim süreçleri hakkında bilgi verdi.