Hindistan’da ombudsmana siyasileri sorgulama yetkisi

Hindistan’da 2011 yılından beri gündemde olan ve Lokpal Bill olarak anılan yolsuzluklarla mücadele yasası alt meclisten geçti.

Cumhurbaşkanının onayına sunulacak yasanın onaylanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Alt mecliste hem hükümet, hem de ana muhalefet partisinin desteğiyle geçen yasaya göre, emekli savcılardan seçilen bağımsız ombudsmanlar, yolsuzluğa karışmış bütün siyasileri ve devlet memurları hakkında dava açıp sorgulama hakkına sahip olacak.

Emekli bir devlet memuru olan Anna Hazare’nin 2011 yılından beri açlık grevleri ile gündemde tutmaya çalıştığı yolsuzluk yasası bir çok defa hükümet ve ortakları tarafından istikrara etki eder düşüncesi ile geri çevirilmişti. Anna Hazare’nin uzun açlık grevleri ve son seçimlerde hükümetin büyük oy kaybetmesi, hükümetin tutumunun yumuşamasına sebep olmuştu.

Anna Hazare ile birlikte yolsuzluk yasasının yasalaşması için yola çıktığı bir diğer memur Arvind Kejriwal ise daha sonra siyasi parti kurarak yolsuzluklar mücadele etmek istediği gerekçesi ile Hazare’den ayrılmıştı. Kejriwal kuruluşundan sonra bir sene içinde girdiği ilk seçimde büyük başarı göstererek Delhi eyaletinde 29 sandalye ile 2. parti olmuş ve 1. partinin hükümeti kuramaması ile hükümeti kurma görevini almıştı.

Hindistan’da son dönemde meydana gelen ve bakanlarının karıştığı yolsuzluk olaylarında bir çok bakan ve bürokrat görevden alınmış, hatta bazılarının dokunulmazlığı kaldırılarak hapse atılmıştı.

Hindistan’da son dönemde yaşanan bazı yolsuzluk skandalları:

Telekom Skandalı: 2008 yılında ülkeyi 30 milyar dolardan fazla zarara sokan yolsuzluk olayında dönemin Bakanı Andimuthu Raja, 2011 yılında istifa etmek zorunda kaldı. Hindistan Milli İstihbaratı, yürüttüğü sorgu sonucu bakanı tutuklayarak hapse koydu. Bakan daha sonra kefaretle serbest bırakıldı. Bakanla birlikte yolsuzluğa karışan milletvekilleri, üst düzey bakanlık bürokratı, telekominikasyon firması yetkilisi de tutuklandı.

Kömür Madeni Skandalı: 1996-2012 arasında madencilik bakanlığında yapılan ihalelerde 28 milyar doların kaybolması ile alakalı, Yargıtan kaybolan belgeler hakkında Hindistan Başbakanı Manmohan Singh'ın bilgisine başvuruldu. Soruşturma halen devam ediyor. Hint Yargıtayı Başbakan hakkında da dosya açabilir.

Olimpiyat oyunları skandalı: 2010 yılında yapılan İngiliz Milletler Topluluğu oyunlarını düzenleyen Yeni Delhi’nin olimpiyat komitesi başkanı Suresh Kalmadi, 2 milyar dolar yolsuzluk yaptığı gerekçesi ile tutuklanarak hapse konuldu. Kalmadi daha sonra kefaretle serbest kaldı. CİHAN