Fransa'da bölgesel diller ve azınlık dillerine devlet güvencesi geliyor

Fransa, 1999'da imzaladığı Avrupa Bölgesel Diller ve Azınlık Dillerini Koruma Antlaşması'nı yürürlüğe koymaya hazırlanıyor. 1992'de Avrupa Konseyi'nde kabul edilen Fransa'nın ise 1999'da imzalayarak taraf olduğu anlaşma, Fransa Anayasa Mahkemesi tarafından bloke edilmişti.

Salı günü Fransa Meclisi'nde gerçekleştirilen oylamada 361 milletvekili, anlaşmanın uygulanması için anayasa değişikliğine evet oyu kullanırken 149 milletvekili hayır dedi. François Hollande'ın da cumhurbaşkanlığı seçimlerden önceki vaatleri arasında yer alan değişikliğe, Sosyalist Parti milletvekillerinin tamamına yakını destek verirken, ana muhalefet Partisi'nden 131 milletvekili hayır, 40 milletvekili ise evet oyu kullandı.

TÜRKÇE, YASA KAPSAMINDA DEĞİL

Fransa Kültür Bakanı Aurelie Filippetti, bölgesel dillerin, Fransa'nın yaşayan kültür mirası olduğunu söyledi. Fransa'nın uzun yıllar bölgesel dillere karşı savaş verdiğini kaydeden bakan, "Biz bölgesel dillerin zenginliğimize katkıda bulunacağına inanıyoruz." ifadelerini kullandı. Fransız bakan, bölgesel dillerle ilgili çalışma yerine İngilizce'nin teşvik edilmesi ile ilgili gelen eleştirileri de doğru bulmadığını vurgulayarak, ''Siz eğer kendi ülkenizde bu farklılığa karşı çıkarsanız, dilsel çeşitlilik adına Frankofoniyi savunamazsınız.'' ifadelerini kullandı. Ayrıca eğitimde iki dil bilenin üçüncü dili daha kolay öğreneceğinin de altını çizdi.

Filippetti, bölgesel dillerin yanı sıra yayıldıkları bölgede resmi dil statüsü bulunmayan; Batı Ermenicesi, Berberi dilleri, Romanca, Yahudi Almancası ve Yahudi İspanyolcası gibi dillerin de yasa kapsamında olacağını belirtti. Türkçenin de yer aldığı göçmen dilleri ise bu kapsamda yer almıyor.

FRANSA'DA 75 BÖLGESEL DİL MEVCUT

Fransa'da, çoğunluğu deniz aşırı bölgelerde konuşulan 75 bölgesel dil varlığını sürdürüyor. Bunların başlıcaları ise şu şekilde:

Alsasça: Alsace Dili ve Kültürü Ofisi'nin yaptığı açıklamada, Fransa'nın Almanya sınırında yer alan 1,8 milyon nüfuslu Alsace bölgesinde 775 bin kişinin Alsas lehçesini konuştuğu belirtildi. Bu sayının yüzde 74'ünü 60 yaş üstü nüfus oluşturuyor. 18-29 yaş aralığında ise sadece yüzde 12, Alsace lehçesine hakim.

Bretonca: 2007 yılında yapılan araştırma, Fransa'nın batısında yer alan Loire-Atlantik Bölgesi'nde 172 bin kişinin Bretonca konuştuğunu ortaya koydu. Bu sayı, toplam bölge nüfusunun yüzde 13'üne denk gelirken Bretonca konuşanların çoğunluğunu 60 yaş üstü vatandaşlar oluşturuyor. 2013 eğitim öğretim yılı başında Bretonca bildiğini söyleyen öğrenci sayısı ise 15 bin olarak kaydedildi.

Korsikaca: İNSEE'nin gerçekleştirdiği araştırmada, Fransa'nın Akdeniz'deki adasında yetişkin nüfusun yüzde 45'i yakınları arasında Korsikaca konuşuyor. 300 bin nüfuslu adanın 90 bininin Korsikaca konuştuğu, 50 bininin ise iyi düzeyde dile hakim olduğu belirtildi.

Oksitanca: 2010 yılında yapılan araştırma, Fransa'ın güneyinde yer alan Midi-Pyreneens Bölgesi'nin yüzde 14'ünün azami derecede Oksitanca konuştuğunu ortaya koydu. Sadece yüzde 4'lük kesim ise iyi derecede Oksitanca'ya hakim olduğunu söyledi. 2011-2012 eğitim-öğretim yılında Oksitanca alan öğrenci sayısının ise 2009'a oranla yüzde 9 artarak 55 bin 318 olduğu ifade edildi.

Baskça: 1991 yılında Fransa'nın İspanya sınırında yer alan bölgede yaşayanların yüzde 31'i, Baskça'yı konuşup anlayabildiğini belirtirken 2011'de bu oran yüzde 30,5'e düştü.

Flamanca: Fransa'nın kuzeyinde çoğunluğunu yaşlıların oluşturduğu 20 bin kişinin bu dili konuştuğu sanılıyor. 2010'dan sonra ise Flaman dilini öğrenenlerin sayısında artış yaşandığı belirtildi.

Türkiye'nin imzalamadığı Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartı'na taraf olan ülkeler, ülkelerinde azılık durumunda bulunan halkların yerel dillerini korumayı taahhüt etmiş oluyor. CİHAN