Çin ile Arap ülkeleri safları sıkılaştırıyor

-Çin-Arap İşbirliği Forumu 6. Bakanlar Toplantısı başladı-

Çin-Arap Ülkeleri İşbirliği Forumu 6. Bakanlar Toplantısı(CASCF) bu sabah başkent Pekin’de başladı. Toplantının açılış konuşmasını Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping ‘’Assalamu Alaykum’’’ diyerek yaptı, sözlerini de Arapçada teşekkür manasına gelen ‘’Şukran’’ ile tamamladı.

Xi’, aralarında Kuveyt Şeyh Cabir Mübarek el-Hamad es-Sabah, Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi ile Fas Dışişleri ve İşbirliği Bakanı Sadeddin Mezuar’ın da hazır bulunduğu 200’den fazla üst düzey katılımcıya yaptığı konuşmada, Çin ve Arap ülkeleri arasındaki tarihi bağlara dikkat çekti. İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması ve Çin ile Arap ülkeleri arasındaki işbirliğinin derinleşmesine vurgu yapan Xi, tarihte İbni Batuta'nın ve Çinli Müslüman Amiral Zheng He’nın seyahatlerini örnek göstererek, temasların eskiye dayandığına işaret etti.

Çin Cumhurbaşkanı, Arap ülkelerinin Çin’in iyi dostu ve kardeşi olduğunu da vurgulayan Xi, Çin’in Yiwu şehrine yerleşen bir Arap gencini de örnek gösterdi. Xi Jinping, 2014 ve 2015 yıllarının Çin-Arap ülkeleri dostluk yılları olarak belirlendiğini hatırlatarak, iki yıl boyunca bir dizi kültürel etkinlik düzenleneceğini de kaydetti.

TARİHİ İPEK YOLU’NUN YENİDEN CANLANDIRILMASI

Tarihi Tiananmen Meydanı'nda yer alan Büyük Halk Toplantı Sarayı’nın Altın Renkli Salonu’nda yapılan forumun açılışında Xi, Çin ile Arap ülkeleri arasında siyasi ve ekonomik ilişkilere de değindi.

Çin Cumhurbaşkanı Xi, İpek Yolu'nun barış, işbirliği, dışa açıklık, hoşgörü, karşılıklı yarar ve ortak kazanç gibi anlamlar taşıdığına dikkat çekerek, söz konusu yolun medeniyetler arasındaki ilişkiler tarihinde önemli bir yer tuttuğunu ifade etti. İpek Yolu çerçevesinde, Çin ve Arap ülkelerinin ortak menfaatlerinin kurulmasının önemli olduğunu söyleyen Xi, iki tarafın, enerji, altyapı tesis inşası, ticaret ve yatırımların kolaylaştırılması, nükleer enerji, uzaycılık ve yeni enerji alanlarındaki işbirliğini de yoğunlaştıracağına vurgu yaptı.

Bu yıl, Çin-Arap İşbirliği Forumu'nun kuruluşunun 10.yıldönümü. Gelecek 10 yılın, her iki tarafın da gelişmesi için kritik bir süreç olacağına işaret eden Xi, bu süreçte İpek Yolu'nun canlandırılması, kültürel temasların yoğunlaştırılması ve karşılıklı saygı gösterilmesinin yanı sıra, diyalog ve işbirliğinin güçlendirilmesinin önemine de dikkat çekti.

EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER

Forumda, Çin’in ortaya attığı İpek Yolu ekonomik koridoru ve 21. yüzyıl deniz İpek Yolu gibi konuların da görüşülmesi bekleniyor.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin açıklamasına göre, ikili ticaret hacmi geçen 10 yılda 25,5 milyar dolardan 239 milyar dolara ulaştı.Konuşmasında Cumhurbaşkanı Xi, gelecek 10 yılda iki taraf arasındaki ticaret hacminin 600 milyar dolara çıkması için çaba harcayacaklarını da söyledi.Enerjiye aç ekonomisini doyurmaya çalışan Çin, Arap ülkelerinde özellikle enerji alanlarına ilgi duyuyor. Arap dünyasının ikinci, dokuz Arap ülkesinin de birinci ticaret ortağı konumundaki Çin'in son 10 yılda Arap ülkelerinden yaptığı ham petrol ithalatı 40,6 milyon tondan 133 milyon tona çıktı. Çin’in Arap ülkelerindeki finans dışı yatırımı ise 17,2 milyon dolardan, 2,04 milyar dolara ulaşmış durumda.

Çin’in Arap ülkeleriyle imzaladığı yeni mühendislik anlaşmaları ise yıllık 2 milyar dolar artarak, 29,1 milyar dolara çıktı.

DOĞU KÜDÜS BAŞKENTLİ TAM BAĞIMSIZ FİLİSTİN DESTEĞİ

Konuşmasında Filistin sorununa da değinen Xi, Ortadoğu'daki barış sürecini ve 1967'de sınırları çizilen, Doğu Kudüs'ün başkent olduğu, tam bağımsız bir Filistin devletini desteklediklerini de vurguladı. Xi bu konuda, taraflardan barış görüşmelerini yeniden başlatmak için tedbirler almalarını da istedi.

SURİYE SORUNU

Suriye konusunda ise ülkesinin tutumunu yineleyen Xi, Suriye krizinin siyasi yollardan çözülmesi gerektiğini vurguladı. Xi ayrıca, Ortadoğu bölgesinde nükleer silahlardan arındırılmış bölge kurulmasına destek verdiklerine işaret ederek, ülkesinin, bölgeyle ilgili meselelerde daha yapıcı rol oynamaya çalışacağını ve Ortadoğu'da siyasi bölgeleri değiştirecek her türlü girişime karşı olduklarını da aktardı.

Suriye’deki halkın haklı taleplerine saygı duyduklarını söyleyen ve siyasi çözümden yana olduklarını belirten Xi, hoşgörülü bir siyasi geçiş sürecinin hemen başlatılmasını arzuladıklarını da ifade etti.

SURİYELİ MÜLTECİLERE 16 MİLYON DOLARLIK ÇİN YARDIMI

Çin Cumhurbaşkanı Xi, ülkesinin Suriye'deki insani duruma büyük önem verdiğini kaydetti ve Ürdün ve Lübnan'daki Suriyeli mültecilere yeniden insani yardım sağlayacaklarını söyledi. Bu yardımı Çin medyası, 100 milyon yuen (yaklaşık 16 milyon dolar) tutarında olduğunu duyurdu. Xinhua, yardımın, aralarında Ürdün ve Lübnan’ın da bulunduğu Suriye’nin komşularına gideceğini bildirdi.

Çin’in Filistin'e de ek olarak 60 milyon yuanlik (yaklaşık 10 milyon dolar) yardım yapacağı kaydedildi.

Xi’nin ardından Kuveyt Başbakanı Cebir El-Sabah, Fas Dışişleri ve İşbirliği Bakanı Sadeddin Mezuar ve Arap Birliği Genel Sekreteri Nebil el-Arabi de birer konuşma yaptı.

Öte yandan Pekin’deki resmi temaslarda bulunan Kuveyt Başbakanı El Sabah, Çin Başbakanı Li Keqiang ile 3 Haziran’daki görüşmesinin ardından iki ülke arasında ticaret, finans, enerji ve havacılık gibi alanlarda 10 anlaşma imzalanmıştı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi geçen yıl 12 milyar dolara ulaşmıştı. CİHAN