Amerikalı diplomat Fagin: İpek Yolu ticari alternatif sunuyor

ABD Dışişleri Bakanlığı Güney Asya Bölgesel İlişkiler Direktörü Steven H. Fagin, İpek Yolu’nun geçtiği ülkelere daha farklı bölge ve başkentlerle ticaret yapabilme imkanı sunduğunu söyledi. Fagin, ‘‘Hiçbir ülkenin yalnızca bir ülkeye ticaret bakımından bağlı olması, tek alternatifinin olması; hem bağımsızlığı hem de ekonomik geri dönüşümleri açasından doğru değil. İşte İpek Yolu, ülkelere farklı devletlerle ticaret yapabilme alternatifini getirmesi bakımından son derece önemli.’’ dedi.

Turki Amerikan Birliği'nin (TAA) dördüncü kurultayı çalışmaları kapsamında yapılan ‘‘Pekin’den Londra’ya: Yeni İpek Yolu İnisiyatifi’’ başlıklı panelde konuşan Fagin, ABD yönetimi açısından İpek Yolu’nun önemini anlattı. Fagin, “İpek Yolu girişimini Afganistan’da yaptığımız çalışmaların bir uzantısı olarak görüyoruz. Afganistan’ı Orta Asya ülkeleri ile birbirine bağlamanın özellikle ekonomik kalkınma ve güvenlik açısından önemli olduğunu düşünüyoruz.” dedi.

İpek Yolu’na Türkiye, Orta Asya ya da Çin gibi doğal ortakları kadar olmasa da Güney Asya ülkeleri olan Pakistan, Hindistan gibi ülkeelerin de dolaylı katkılar yapabileceğini savunan Fagin; Rusya, Çin ya da bazı Avrupa ülkelerine karşı diğer ülkelerin ticari bağımlıklıkları yerine alternatif sunulmasının önemine vurgu yaptı.

Fagin, Afganistan'ın ve bölgenin potansiyelini ortaya çıkarması adına İpek Yolu’nun önemli bir proje olduğunu belirterek, ‘‘Enerji ve güvenlik Orta Asya’dan Uzak Asya’ya götürülebilirse bölgenin geleceğine olumlu katkı sağlayabileceğine inanıyorum.’’ dedi.

Rethink düşünce kuruluşu uzmanlarından Vladimir Foderenko’nun moderatörlüğünü yaptığı panelin diğer konuşmacıları arasında Azerbaycan İpek Yolu İşadamları Derneği Başkanı Rashid Chulagov, TUSKON Başkan yardımcısı Rena Açıkgöz ile Kırgızistan merkezli Bereke inşaat şirketi direktörü Nurlanbek Mayyev yer aldı.

Foderenko, Rethink Entitüsü’nün İpek Yolu girişimleri ve bu girişimlerin Orta Asya ülkelerini nasıl etkilediğinin incelendiği raporunu anlattı. Foderenko, ABD’nin uluslararası yeni bir ağ kurmak niyeti ile tren yolu, karayolu ve enerji altyapısı oluşturulmasına çaba sarf ettiğini dile getirdi. Foderenko ayrıca “Türkiye’nin İpek Yolu projesi ise gümrük kurallarını hafifletilmesi yoluyla tarihi ticari güzergahı yeniden canlandırma amacı taşıyor.” dedi.

Foderenko, İpek Yolu yerine artık bu ticaret güzergahının isminin ''İpek Yolları'' olarak değiştirilmesi gerektiğini dile getirdi ve Pekin'den Londra'ya uzanan ticaret yoluna farklı bölgelerden ve ülkelerden birçok yolun uzandığını söyledi.

Azerbaycan İpek Yolu Derneği Başkanı Chuagov, İpek Yolu’nun tüm Türki ülkeleri birbirine bağladığını ve bunun da ekonomik kalkınamaya katkı sağlayacağını söyledi. İpek Yolu’nun yine Türkî Cumhuriyetleri arasında ekonomik olduğu gibi kültürel, politik dayanışmayı da arttıracağını dile getirdi.

Rena Açıkgöz, TUSKON’un hem kadının iş hayatına katılımı hem de Türkiye ile dünya ülkeleri arasında kurduğu ticari köprüler ile İpek Yolu ticaretine yapmış olduğu katkıya dikkat çekti.

Direktör Matyev ise bir işadamı olarak İpek Yolu’nun kendi dünyalarına bakan yönü ile ele aldı. CİHAN