ABD, Afganistan’dan çekilirken Sovyet tecrübesinden yararlanacak
Sovyet lideri Leonid Brejnev’in emri ile 24 Aralık 1979’da Afganistan’a gönderilen Sovyet askerleri, 15 Şubat 1989’da Sovyet lider Mihail Gorbaçov’un emri ile geri çekilmişti.
Sovyet lideri Leonid Brejnev’in emri ile 24 Aralık 1979’da
Afganistan’a gönderilen Sovyet askerleri, 15 Şubat 1989’da Sovyet
lider Mihail Gorbaçov’un emri ile geri çekilmişti.
Son Sovyet askerinin bölgeden çıkmasından 25 yıl sonra
Afganistan’da bulunan NATO öncülüğündeki askeri güçler de bölgeden
ayrılmanın hazırlıklarını yapıyor. ABD, bölgeden ayrılırken Sovyet
tecrübesinden yararlanmak için çalışıyor. Rusya parlamentosu alt
kanadı Duma Savunma Komisyonu Başkan Yardımcısı Franz Klintseviç,
ABD ile görüştüklerini ve Amerikan Savunma Bakanlığı’nın Sovyet
tecrübesini analiz ettiğini söyledi.
Moskova’da düzenlenen bir konferansta konuşan Klintseviç, “Biz
Amerika ile işbirliği yapıyoruz. Koalisyon güçlerinin
Afganistan’dan çekilmesi zor bir görev olacak. Onlar Sovyet
güçlerinin tecrübelerini analiz ediyor.” dedi.
Sovyet güçlerinin Afganistan’da 100 binin üzerinde askerle
bulunduğunu ve Mücahid grupların ise zaman zaman 200 bini bulan bir
güce ulaştığını kaydeden Klintseviç, “Afganistan’da şu anda 130 bin
civarında koalisyon askerleri ve 120-160 bin civarında özel askeri
şirket çalışanları bulunuyor. Koalisyon güçlerinin Sovyet
askerlerinden daha iyi savaştığını söyleyemem. Sovyetler 15 bin
askerini kaybetti ve en az 50 bin asker yaralandı.” bilgisini
verdi.
Sovyetler Birliği’nin çekilmenin ardından Mücahidler’in zafer ilan
etmesini engellemek için çalıştığını, ABD’nin de Taliban’ın
iktidara gelmesini istemediğini kaydeden uzmanlar çekilmenin
zorluğuna dikkat çekti. Sovyetler Birliği ve Rusya oluşturdukları
iktidarların devamı için her yıl 3 milyar dolar mali destek
göndermeye devam etmişti. Ancak oluşturulan rejimin çöküşü
engellenemedi.
Benzer bir girişim Hamid Karzai yönetimi için planlanıyor. Ancak
Karzai yönetimi, Sovyetlerin atadığı Necibullah hükümetine göre
içerde ve uluslar arası alanda çok daha fazla meşruriyeti var. Yine
de tarihin tekerrür etmesinden endişe eden Afgan halkı yeni bir iç
savaş ya da çok yönlü sivil bir çatışmanın içine düşmekten endişe
ediyor. ABD ve müttefiklerinin bölgeden çıkacağı 2014 Afganistan’ın
geleceği için belirleyici bir tarih olacak. CİHAN
Yorumlar