Ege'deki 'Casus Belli' kaldırılabilir

Ulusal Kurtuluş Savaşı döneminden 95 yıl sonra İzmir’de ağırlanan ilk Yunanistan Başbakanı olan Alexis Çipras’ın Türkiye ziyareti iki ülke arasında yakın diyaloglara sahne oldu. Başbakan Ahmet Davutoğlu, kendisine “Dostum Ahmet” diye hitap eden Çipras’a, iki ülkenin karşılıklı olarak “Casus belli/Savaş nedeni” angajmanına neden olan yaklaşımlarına son vermeyi teklif ettiğini açıkladı. Davutoğlu, 22 Türk ve Yunan bakanın "ortak bir hükümet gibi" toplantı yaptığına işaret etti ve İzmir'deki Başbakanlık ofisinde ağırlanan ilk liderin Çipras olduğununun altını çizdi. Çipras da Türkiye'nin AB üyeliğine destek verdiklerini belirtirken Davutoğlu'nu mülteci krizi sürecindeki "cesur tavrından dolayı" kutladı.

Yunan meclisi Mayıs 1995’te Ege’deki karasularını Türkiye’nin egemenliğindeki bazı adaları da kapsayacak şekilde 6 milden 12 mile çıkaracağını ilan ettikten bir hafta sonra TBMM, bu kararın uygulanmasını “savaş nedeni” (Casus belli) sayacağını duyuran bir karar almıştı.

Yunan mevkidaşı Çipras ile İzmir'deki görüşmeden sonra yapılan ortak basın toplantısında konuşan Başbakan Davutoğlu tarihe önem taşıyan bir çağrı yaptığını açıkladı. Davutoğlu, bir Yunan gazetecinin "Burada yakın işbirliğinden söz ediliyor ancak Türkiye hükümetinin Yunanistan'a karşı 'casus belli' angajmanı var, bu çelişkili değil mi? Türkiye'nin, 'casus belli' tutumu değişmeyecek mi" sorusu üzerine özetle şunları söyledi: 

"Doğrusu Türkiye-Yunanistan ilişkileri zaten değişti. Bugün İzmir'de 22 bakanının katılımıyla ortak bir hükümet gibi toplandık. İki ülkenin ilişkilerinde önemli sorun psikolojik eşikti. Psikolojik eşiği aşktık. İhtilaflı hava sahası alanları sorunlarını çözeceğiz. Ege'de, afedersiniz, 'it dalaşı' olarak tabir edilen uçuşlarda her an bir kaza olabilir. Genelkurmay başkanlarımıza karşılıklı olarak görüşmeleri için talimat vereceğiz. İkisi de NATO'da birlikte çalışmış, birbirlerini tanıyan Genelkurmay başkanları. Bizim, 'casus belli' için tutumumuz açıktır.Türkiye bu kararı yanlış hatırlamıyorsam Haziran 1996'da Yunanistan parlamentosunun aldığı karar karşılık olarak bir hafta sonra almıştır. Sayın Çipras'a da görüşmemizde söyledim; gelin iki kararı birden karşılıklı olarak kaldıralım. Ne Türkiye'nin, ne Yunanistan'ın birbirine karşı savaş isteği, hırsı var. Çatışmadan yarar gelmiyor. Atatürk ve Venizelos'un verdiği dostluk mesajının devamıdır bu. İskandinav kuşağı niye barış ve refah bölgesi olarak anılıyor da... Avrupa medeniyetinin doğduğu bu kuşak tekrar refah, medeniyet kuşağı olmalı. İhtilaf ve savaş gibi kavramları ilişkilerimizden tümüyle çıkarmaya tamamen hazırız."

Davutoğlu'nun bu sözleri üzerine Çipras da "Sizinle hemfikirim. Savaş, çatışma kelimeleri, 'casus belli' 1960'ların anlayışını yansıtıyor, bugünkü işbirliği anlayışımıza uygun değil" dedi.