2018 Yılı Bütçesi TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda

TBMM (AA) - Kamu Denetçiliği Kurumu (KDK) Başkanı Şeref Malkoç, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlerinden ihraç edilen Nuriye Gülmen ve Semih Özakça'nın durumlarına ilişkin, "Kanun Hükmünde Kararname bir yasama faaliyetidir. Kanunumuzda açıkça bizim yasama faaliyetlerine bakamayacağımız söyleniyor. Bizim kurumu, durumdan vazife çıkarıp kanunu aşmaya zorlamayın. Kanun Hükmünde Kararname, bütün hukuk kitaplarında bir yasama faaliyetidir, bir yargı faaliyeti değildir." dedi.

KDK Başkanı Malkoç, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, KDK bütçesi üzerindeki görüşmelerde, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

KDK'nın çok yeni bir kurum olduğuna dikkati çeken Malkoç, Türkiye'deki kamu denetçiliğinin diğer ülkelerden farklı olduğunu söyledi. Malkoç, KDK'nın Anayasa'nın 74'üncü maddesine göre şikayet üzerine çalışan bir kurum olduğunu ifade ederek, Avrupa'nın birçok ülkesinde resen inceleme yapma hakkının da olduğunu anlattı.

KDK'nın yargı ve yasamanın alanına giremeyeceğini, bu konularda inceleme yapılamayacağını belirten Malkoç, "Bunun dışında tabii Anayasa değişti, bu kanun değişmeden önce düzenlenmiştir, Cumhurbaşkanımızın işlemlerini ve eylemlerini inceleyemiyoruz. Bir de askeri operasyonlar. Ama askeri nitelikteki operasyonların dışında askerlerin bütün faaliyetlerini denetleyebiliyoruz." diye konuştu.

Malkoç, Cumhurbaşkanlığı sistemine geçildiğinde denetimin çok daha önemli olacağına işaret ederek, idari denetimin, KDK'nın görev alanında bulunan bütün kurumların bir çatı altında toplanması gerektiğini vurguladı.

KDK'nın tanınırlığı üzerine ciddi sorunlar yaşadıklarını dile getiren Malkoç, kurumun tanıtılması ve bilinirliliğinin artması için birçok konferans ve bilgilendirme toplantıları düzenlediklerinin altını çizdi.

Malkoç, bir milletvekilinin "lüks otellerde toplantılar yapılıyor" sözü üzerine, "Sadece lüks otellerde toplantı yapmıyoruz. Şimdi biz Avrupa Birliği çerçevesinde bize destek fonları var. Bu fonlardan faaliyette bulunurken belirli şartları var. Diyor ki 'Beş yıldızlı otelde faaliyet yapacaksın.' Bizimde çok hoşumuza gitmiyor ama..."

- "Bizim kurumu, durumdan vazife çıkarıp kanunu aşmaya zorlamayın"

Malkoç, birkaç faaliyet türlerinin olduğunu belirterek, kendilerine gelen şikayetleri incelemek, özel rapor hazırlamak, vatandaşların derdini dinlemek ve kurumun tanınırlığını temin etmek gibi görevleri bulunduğunu aktardı.

KDK'ya yapılan müracaatlardan yüzde 75'ini karara bağladıklarını bildiren Malkoç, "Gönderme kararımız yüzde 36, incelenememezlik kararımız yüzde 33, tavsiye kararımız kısmen tavsiyelerle beraber yüzde 2, ret kararımız yüzde 2,5. Ama bir karar daha var, 'Dostane Çözüm Kararı' yüzde 13,5. Bunları yadırgamayın." dedi.

KDK'nın 2017 yılı içinde olağanüstü çaba gösterdiğini belirten Malkoç, kendilerine gelen başvuruların yüzde 15'ini çözdüklerini ifade etti.

KHK ile meslekten ihraç edilen Nuriye Gülmen ve Semih Özakça'nın durumlarının hatırlatılması üzerine Malkoç, "Kanun Hükmünde Kararname bir yasama faaliyetidir. Kanunumuzda açıkça bizim yasama faaliyetlerine bakamayacağımız söyleniyor. Bizim kurumu, durumdan vazife çıkarıp kanunu aşmaya zorlamayın. Kanun Hükmünde Kararname, bütün hukuk kitaplarında bir yasama faaliyetidir, bir yargı faaliyeti değildir." değerlendirmesinde bulundu.

Nuriye Gülmen ve Semih Özakça ile ilgili CHP İstanbul Milletvekili İlhan Cihaner'in KDK'ya dilekçe getirdiğini aktaran Malkoç, "İlhan Beye dedik ki, 'bizim yasamıza göre, sizin bu dilekçenizi inceleriz ama bizim buna bakma imkanımız yok. Ama biz bunu alalım, insani olarak yapabileceğimizi yapalım.' Biz ona şunu önerdik, 'Bu arkadaşların avukatları var, vekaletleri var, onlar bize müracaat etsin, bunu inceleyelim. Veya annesi, babası gelsin.' İlhan Bey, ne annesini, babasını ikna edebildi ne de avukatlarını." şeklinde konuştu.

Malkoç, buna rağmen Başbakanlık, Adalet Bakanlığı, OHAL Komisyonuyla görüşerek, çözüm arama gayreti içerinde olduklarını söyledi.

- "Kararlarımıza uyma oranı yüzde 53'e çıktı"

Cezaevlerinden 111 başvuru olduğunu belirten Malkoç, bir kısmının incelendiğini, bir kısmına ilişkin karar verildiğini, kararlardan bir kısmına Adalet Bakanlığının uyduğunu söyledi.

Kararlara uyma oranına dikkati çeken Malkoç, "Avrupa'da ombudsman kararlarına uyma oranı yüzde 80. Türkiye'de kurum yeni kurulduğunda yüzde 20'den başladı. Bu sene biz, KDK kararlarına uymak için özel takip birimi kurduk. Ayrıca kararlarımıza uymayanları kamuya duyurduk. Bunu da yeterli görmedik, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları Dilekçe Komisyonuna müracaat ettik. Komisyon birlikte toplandı, kararlarımıza uymayan yöneticileri buraya çağırdı ve hesaba çekti. Ondan sonra kararlarımıza uyma oranı yüzde 53'e çıktı." ifadelerini kullandı.

Geri Gönderme Merkezleri ile ilgili çok sayıda şikayet aldıklarına işaret eden Malkoç, bu şikayetleri incelediklerini, gerek barınmaları gerek diğer ihtiyaçları açısından durumun iyi olmadığını gördüklerini aktardı.

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü ile görüştüklerini dile getiren Malkoç, verdikleri tavsiye kararlarına genel müdürlüğün uyduğunu ve Geri Gönderme Merkezlerinin şartlarını düzelttiğini anlattı.

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer'in cezaevleriyle ilgili iki defa kendisini ziyaret ettiğini belirten Malkoç, kim şikayet ediyorsa dilekçe vermesini istediğini vurguladı.