Malezya'da Sultan 5. Muhammed dönemi başladı

 Sultan 5. Muhammed'in önceki gün resmen görevine başladığı Malezya'da, dünyanın başka yerinde eşine rastlanmayan "federal sultanlık" sistemi uygulanıyor.

Federal anayasal monarşi ile yönetilen ve parlamenter demokrasi olarak anılan Malezya'da, "Yang di-Pertuan Agong" unvanıyla bilinen hükümdar hem devletin başı hem de ülkenin dini lideri konumunda bulunuyor.

Dünyada monarşiyle yönetilen 43 ülkeden biri olan Malezya'daki hükümdarlık, "federal sultanlık" sistemi olarak nitelendiriliyor.

Bağımsızlığın ilan edildiği 1957 yılından bu yana Anayasa'nın 38. maddesine göre, 5 yılda bir, 9 hanedanlıktan birinden, Sultanlar Konferansı'nda yapılan gizli oylamayla federal sultan seçiliyor. Seçimde, yaş ve sıra kuralı dikkate alınıyor.

Dönüşümlü federal sultanlığın başka bir ülkede örneği bulunmuyor. Federal sultanlık seçiminde, adayın Sünni Müslüman ve erkek olması şartı aranıyor.

Ülkede Cohor, Kedah, Kelantan, Negeri Sembilan, Pahang, Perak, Perlis, Selangor ve Terengganu eyaletleri hanedanlıkla yönetiliyor. Valileri "Yang di-Pertuan Agong" tarafından atanan Malaka, Penang, Sabah ve Saravak eyaletleri ise sultan seçimine katılmıyor. Malezya'da ayrıca Kuala Lumpur, Putrajaya ve Labuan federal bölgeleri bulunuyor.

Ülkede yasama yetkisi, federal ve eyalet meclisleri arasında bölünmüş durumda. Federal yasama yetkisi, federal parlamentonun iki kanadına ve hükümete veriliyor.

Federal parlamento, Senato (Divan Negara) ve Halk Meclisi'nden (Divan Rakyat) oluşuyor. Yasa tasarılarının kanunlaşması için federal parlamentonun her iki kanadı tarafından onaylanması, sonrasında hükümdar tarafından kabul edilmesi gerekiyor. Malezya'da Senato'nun, 26'sı eyalet meclislerince seçilen, 44'ü hükümdar tarafından atanan 70 üyesi bulunuyor.

Halk Meclisi'nin 222 üyesi de genel oy hakkıyla tek üyeli bölgeler tarafından 5 yıllığına seçiliyor. Hükümdar, genellikle Başbakanın tavsiyesi üzerine federal parlamentoyu istediği zaman feshetme yetkisine sahip. Parlamentonun feshi durumunda 3 ay içinde seçimlerin düzenlenmesi gerekiyor.

Federal hükümet, dış ilişkiler, savunma, iç güvenlik, medeni kanun ve ceza kanunu, vatandaşlık, maliye, sanayi, sağlık ve eğitim dahil olmak üzere çeşitli konularda yetkiye sahipken, 13 eyaletin her birinin federal anayasayla uyumlu anayasaları var.

Kabine üyeleri, federal parlamentonun her iki kanadı tarafından seçilirken, Başbakan hükümdar tarafından atanıyor.

Ülkede sivil kanunların yanı sıra şeriat yasaları da işletiliyor. Şeriat yasaları ülkedeki Müslümanlara uygulanıyor.

Tahta çıkış töreni önceki gün başkent Kuala Lumpur'da yapılan Sultan 5. Muhammed'i, Kelantan hanedanlığına mensup ve 47 yaşında. 6 Ekim 1969'da Kelantan eyaletinin başkenti Kota Baru'da dünyaya gelen 5. Muhammed, yüksek öğrenimini İngiltere'de Oxford İslami Eğitimi Merkezi'nde 1991 yılında tamamladı. Sultan 5. Muhammed, geçen yıl 13 Aralık'ta yapılan Sultanlar Konferansı'nda 15. federal sultan olarak seçildi, yardımcılığına da Perak Sultanı Nazrin Şah getirildi.