Türkiye doların küresel tahtını sarsabilir

Sonhaberler | Haber Merkezi

ABD'deki başkanlık seçimlerinden hemen sonraki kırılkan ekonomiye sahip bütün ülkelerin parasına karşı giderek değer kazanan dolarla ilgili yeni senaryolar konuşulmaya başladı. Özellikle Türkiye'de Cumhurbaşkanı Erdoğan önderliğinde dolara karşı açılan savaş ABD'yi endişelendirmeye başladı. Kampanyanın başka ülkeler tarafından da örnek alınması halinde doların dünya genelindeki etkisinin yok olacağından, yeni bir küresel döviz sistemine ihtiyaç olacağı belirtiliyor. Gölge CIA olarak bilinen Stratfor, bu ihtimalin şimdiden ABD yönetimini endişelendirmeye başladığını iddia etti. Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Dolar'ın yükselişine karşı milli paraya dönüştürme çağrısı üzerine sivil halkın ve birçok tüzel kuruluşun ellerindeki dolarları Türk Lirasına çevirmesinin Türk Lirasını destek olacağı ancak ticari anlamalarda çok büyük etkisi olmayacağını iddia eden ABD'li düşünce kuruluşu Stratfor, diğer ülkelerde de aynı yaklaşımın gerçekleşmesi halinde, dünyanın yeni bir sistem değişikliğine gidebileceğini yazdı.

Dünya Bülteni'nde yer alan habere göre Türkiye'deki bu gelişmeyi diğer ülkelerin de yakından izlediği belirtilen Stratfor yazısında, Dolar'ın yükselişiyle başedebilmek için onların da aynı yolu izleyebilecekleri öne sürüldü.

DOLAR YERİNE NE KULLANILABİLİR

Erdoğan, 3 Aralık tarihinde yaptığı konuşmada, Rusya, Çin ve İran'a da ticaretlerinde kendi paralarını kullanmayı önermişti. Dolar'a alternatif küresel para birimi belirsizliği yaşanırken şu an Dolar'ın yerini alabilecek bir kaç aday bulunuyor. Çin'in Yuan'ı zayıflarken 2001 yılında favori olan Avro ise en zayıf adaylardan. İngiliz Pound'u ve Japon Yen'i ise güçlü adaylar. Ancak, en muhtemel çözüm, küresel döviz, dolar yerine Uluslararası Para Fonu'nun SDR (Özel Çekme Hakkı) uygulaması olabilir

Özel Çekme Hakları (Special Drawing Rights - SDR), Uluslararası Para fonu (IMF) tarafından 1969 yılında meydana getirilmiş uluslararası bir rezerv birimi. SDR başlangıçta 0.888671 gram saf altına eşitken yani 1 SDR = 1 ABD Doları iken, 5 yıl sonra Bretton Woods Sistemi çöküp önemli para birimleri dalgalı kur uygulamasına geçince, 1974 yılı Temmuz ayında SDR değeri "para sepeti" yöntemine göre belirlenmeye başlamıştı.

1 Ocak 1981’den itibaren SDR değerinin belirlenmesine konu oluşturan ulusal para sayısı beşe indirilerek (Amerikan Doları, Alman Markı, Fransız Frangı, Japon Yeni ve İngiliz Sterlini) dünya ticaretinde en büyük paya sahip olan ülkelerin ekonomik gücünü yansıtacak biçimde düzenlenmişti. Ancak son yıllarda Avrupa Birliği ülkelerinin para birimi olarak Euro’ya geçmesi dolayısıyla Alman Markı ve Fransız Frangı yerini Euro’ya bırakmıştı. Halen SDR değerinin belirlenmesinde dört para birimi geçerli.