Tekerlemeler beyni geliştiriyor

Cumhuriyet Üniversitesi (CÜ) Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi ve Pedagog Doç. Dr. Tuncay Dilci, teknolojik aletlerle çok fazla vakit geçiren çocuklarda aceleci ve sabırsız tavır geliştiğine dikkati çekti. Bu durum çocuğun kitap okuma alışkanlığı ve okuduğunu anlama yeteneğini olumsuz etkiler. Çocuklar hemen kitabın veya paragrafın sonuna gelmek istiyor.

ÖNEMLİ OLAN OKUDUĞUNU ANLAYABİLMEK

Çocuklar okuma hızını artırmak için birtakım teknikler uyguluyor. Bu noktada hızlı okuma teknikleri akla geliyor. Ancak hızlı okuma tekniğiyle okuma gerçekleştiren çocukta, dikkat eksikliği ve hiperaktiviteye doğru bir eğilim başlıyor. Yani çocuk her türlü konuda sabırsızlık gösterebiliyor. Önceden ilkokullarda okuma hızıyla ve dakikada kaç kelime okunduğuyla ilgili yarışma yapılırdı. Bu yarışmalar sakıncalı çünkü çocuğun okuma hızıyla anlama hızı paralel olamıyor. Çocuk çok hızlı okumaya çalıştığı zaman anlamaya uğraşmıyor, kelimeleri, kavramları yutuyor ayrıca okuma yarışları çocuklarda kaygı oluşturduğu için dikkat eksikliği görülüyor. Bu nedenle önemli olan hızlı okumak değil, okuduğunu anlayabilmek. Çocuk normal okusa bile öncelikle çocuğun anlama becerisine bakılması gerekir. Amaç hızlı okumak değil, anlama becerisini ölçmek olmalı. Okuduğunun yüzde 50'sini anlayamayan çocukta sorun var demektir.

TEKERLEMELER BEYNİ GELİŞTİRİYOR, HAFIZAYI GÜÇLENDİRİYOR

Aileler ve öğretmenler tarafından çocuğun sözcük hazinesini geliştirmeye yönelik etkinliklerin planlanması gerekir. Bunlar içerisinde bizim kültürümüzde yer alan ve son derece etkili olan, sözcük hafızamızı ve ifade becerilerimizi güçlendiren tekerleme etkinlikleri yer almalı. Aileler tekerlemeleri araştırmalı, öğrenmeli ve gün içerisinde çocuklarıyla tekerleme etkinliği yapmalı. Böylece çocuklarının düşünce gücü, dil ve beyin koordinasyonu gelişir.

Çocuğunun söz varlığını ve anlama kabiliyetini geliştirmek için tekerlemeler üzerinden gitmek önemli çünkü tekerlemeler çocukta yeni öğrenme alanları oluşturarak, beyni geliştirir, hafızayı güçlendirir ve unutkanlığı önler. Sık sık tekerleme söyleyen çocuk, etkin, düzgün, anlamlı ve estetik konuşmalar yapar. Tekerlemeler çocuğa beyin egzersizi yaptırır, çocuğun hem okumayı öğrenmesi hem de okuduğunu anlaması kolaylaşır. Bu yüzden çocuğu ifade ve anlama güçlüğü yaşayan ailelere tekerlemelerden yararlanmasını öneriyoruz. Tekerlemedeki sözcükleri doğru ifade etmeye uğraşan ve sonunda doğru söyleyen çocuğun öz güveni artar ve çocuk kendini daha rahat ifade eder.

Tekerleme alıştırmalarıyla çocuğun hem anlama hızı gelişecek hem de düşünce etkinliklerinde daha başarılı olacak. Bundan dolayı okuma çalışmalarında öğretmenler ve veliler kesinlikle dakikaya, süreye dayalı okuma yaptırmaktan kaçınmalı.

GÜNLÜK YARIM SAAT TEKERLEME ETKİNLİĞİ YAPILMALI

4-6 yaş aralığında tekerleme etkinliğinden yoğun olarak yararlanılmalı. 6 yaşını geçtiği halde rahat konuşmayan, öğrenme bozukluğu yaşayan, ifade güçlüğü çeken çocuklara sıkça tekerleme etkinliği yaptırılmalı. Anne, baba ve kardeşler günlük yarım saat ya da bir saat çocukla tekerleme etkinliği yapmalı. Bunu da çocukları eğlendirerek yaptırmalı çünkü eğlenerek öğrenmek kalıcılığı sağlar.