Kolesterol

Kolesterol vücudumuzda hücrelerin içerisinde bulunan, bazı hormonların, hazım için gerekli maddelerin ve D vitamininin yapımında kullanılan yağımsı bir maddedir. Vücudumuzda bu ihtiyaçlara yetecek kadar kolesterol üretimi yapılır. Besinler yardımıyla da alınan bir maddedir. Lipoprotein denilen yapılar aracılığıyla, damarların içerisinde taşınır. Halk arasında iyi ve kötü olarak adlandırılan isimleri bulunmaktadır.  LDL yani kötü olan kolesterol yüksek olduğunda, atardamar çeperlerinde kolesterol plakları oluşur. HDL yani iyi kolesterol, yağları karaciğere taşıyarak, karaciğerin kolesterolü vücudumuzdan uzaklaştırmasına yardımcı olur. LDL oranı yüksek olan kişiler daha yüksek kalp hastalığı riski taşımakta, HDL oranı yüksek olan kişilerse, tam tersi kalp hastalığında daha düşük risk taşımaktadır.

Kolesterolü yüksek olan kişilerin, koroner arter hastası olma ihtimalleri de dört kat fazla olacaktır. Arter damarlarda yerleşmiş olan plaklar damarları daraltacağından, kalbe oksijen taşınmasını engelleyip kalp krizi riskini arttıracaktır. Damarlarda pıhtı ve plak oluşumunu önlemek, kolesterolün düşürülmesiyle sağlanır. Aksi takdirde daralan damarlar pıhtıyla tıkanarak, kan dolaşımını engeller ve ciddi sorunları beraberinde getirir. Pıhtının damarları tıkamasıyla kan dolaşımı yapılamayacağından, kalp kası beslenemez ve ölümün gerçekleşmesi kaçınılmaz olur. Beyinde, böbreklerde kısacası vücudun tamamında büyük hasarlar meydana gelir. Pıhtı ve plakların önlenmesi, kolesterol seviyelerinin düşürülmesi ile mümkündür.  

Yapılacak kan testleriyle, kişilerin lipid profili çıkarılabilir. LDL ve HDL oranları yüksek çıktığı takdirde, birtakım önlemlerin alınması gerekir. LDL oranını yükselten faktörler içerisinde, sigara, yüksek tansiyon, HDL oranının düşük olması, ailede kalp hastalığı öyküsü bulunması gibi nedenler sayılabilir. Bu oranın düşürülmesi için, ilaç tedavisi diyet ve egzersiz programlarıyla desteklenmelidir.

Kolesterolü dengede tutmak için;

 

• Tahıl, meyve ve sebze ağırlıklı diyet ve omega-3 içeren balıkların tüketilmesi,
• Tuzun azaltılması ve alkolün dengelenmesiyle, tansiyonun normal değerlere düşürülmesi,
• Doktor tavsiyesiyle, Statin grubu ilaçlar kullanarak HDL seviyenizi yükseltmek ve plakların damar duvarlarına yapışmasını sağlamak,
• Her gün düzenli bir egzersiz programı uygulamak,
• Doktor önerisiyle, her gün düşük dozda asetilsalisilik asit yani bildiğimiz aspirini kullanmak gerekir,
• Sigara tiryakisi iseniz, mutlaka bırakın ve içilen ortamlara girmeyin.

 

LDL oranını düşürmek ve HDL oranını yükseltmek için, lifli tahıl ürünleri, omega-3 yönünden zengin balıklar, yeşil sebzeler tüketilmelidir. Fındık, ceviz, badem, elma, armut, erik, yulaf ezmesi gibi yiyecekler en büyük yardımcınız olacaktır. Bu oranları yükseltecek olan, doymuş ve trans yağ oranı yüksek yiyecekler, sakatat, yumurta sarısı, peynir, tereyağı, süt ve süt ürünleri gibi kolesterol oranı yüksek gıdalardan da kaçınmak gerekir.  Bu değerlerin yüksek olması, genelde hiçbir belirti vermeyecektir. Bu yüzden insanlara 20 yaşından sonra, en azından 5 yılda bir lipid testi yaptırmaları önerilir. Çıkacak sonuçlara göre, gerekli önlemleri alarak, sağlığınızı kontrol altında tutma olanağına sahip olacaksınız.