Hemoroid

Hemoroid, makat etrafında bulunan toplardamar gevşemesi sonucunda meme biçiminde aşağıya doğru sarkmasıdır. Oluşan olaylar zaman içinde gerçekleşir. Bu şikayeti olan kişilerin uzun bir dönem hemoroid yakınması olur. Bazı durumlarda şikayet yaşanmadan, makatta ani oluşan şişlikler sonucunda doktora başvuran kişiler olmaktadır. Boğulmuş hemoroid adı verilen bu durum acil olarak tedavi edilmedir. Hemoroidler genellikle makatın içinde yerleşirler. Ancak makat dışında, kenarlarda bulunan damar yumaklarında da hemoroid sorunu gelişebilir. Bunlar iç ve dış hemoroid olarak adlandırılır. Memelerin büyümesi ve ilerlemesi sonucunda birbirleriyle birleşirler. Hemoroidler başka bir hastalığa dönüşmez. Ancak bazı hallerde başka hastalıklarla birlikte görülebilir. Rektum kanseri belirtileri hemoroid ile birlikte olduğunda, kanser gözden kaçabilir ve tedavi edilmeyebilir. Bu yüzden dikkatli bir muayene yapılması gerekir. Çocukluk dönemi dışında her zaman görülebilen bu rahatsızlık, yaşın ilerlemesi ile daha sık görülür. Toplumumuzda her üç kişiden birini etkileyen bir sorundur.

Hemoroid sebepleri nedir?

Sürekli olarak kabızlık çekilmesi ve ıkınma olması makat etrafında bulunan damarların basıncının artmasına neden olur. Bu durum memelerin büyümesine ve hemoroid oluşumuna neden olur. Bu nedenle dışkı yumuşatıcı kullanımı son derece önemlidir. Genetik yatkınlık olması halinde, kişide görülme olasılığı yüksek bir rahatsızlıktır. Beslenmede baharatlı ve acılı tercihler dışkılama sırasında ıkınma ve tahrişe neden olacağından, hemoroid oluşumuna zemin hazırlar. Rahatsızlığın sebepleri arasında;

• Genetik yatkınlık
• Kabızlık ve uzun süren ishal
• Posa içermeyen besinlerle beslenme alışkanlığına sahip olmak
• Az su içme ve aşırı terleme
• Dışkılamanın sürekli olarak ertelenmesi ve tuvalette fazla oturulması
• Seyahatlerin sıkça olması
• Gebelik gibi karın içi basıncının artış gösterdiği dönemler
• Aşırı alkol tüketimi
• Baharatlı ve acılı gıdaların çok tüketilmesi
• Yaşın ilerlemesi

Hemoroid belirtileri nelerdir?

Rahatsızlığın genel belirtileri arasında şişlik, kanama, ağrı, akıntı ve kaşıntı gelmektedir. Rahatsızlığın derecesine göre bu belirtiler bir arada ya da tek başına görülebilir. Rahatsızlığın dört tane derecesi bulunmaktadır.

• Birinci derecede, dışkılama sırasında az miktarda kanama görülür. Gözle yapılan muayene sırasında hemoroidler görülmez. Makattan içeriye anoskop adı verilen aletle bakıldığında, büyümüş olan şişlikler görülebilir.   
• İkinci derecede, dışkılama sırasında memeler dışarıya çıkar ve kendiliğinden içeri girer. Kişide kanama ve kaşıntı gibi belirtiler görülür.
• Üçünü derecede, dışkılama sırasında dışarıya çıkan memeler ancak elle içeriye itilebilir. Hastada kanama ve kaşıntı şikayetlerinde artış gözlenir.
• Dördüncü derecede, memeler sürekli olarak dışarıda kalarak, içeriye girmezler. Hastada kanama, kaşıntı, akıntı ve ağrı gibi rahatsızlıklar bir arada görülür.

Hemoroid nasıl teşhis edilir?

Rahatsızlığın belirtileri bölgede olan kanserli oluşumlara benzerlik gösterebildiğinden, mutlaka muayene olunarak tedavi olunmalıdır. Hastalar genellikle mahremiyet endişesi taşıdığından, doktora gitmeyerek sorunu kendileri çözmeye çalışırlar. Hastalığın tanısı makat bölgesinde yapılacak göz muayenesi, ağrı bulunmuyorsa parmakla muayene ve anoskopi ile rektosigmoidoskopi adı verilen aletler kullanılarak konulabilir.    

Hemoroid tedavisi ne zaman ve nasıl yapılmalıdır?

Bu rahatsızlık fazla önemsenmediğinden, genellikle ileri aşamalarda tedaviler başlamaktadır. Erken dönemde cerrahi müdahaleye gerek kalmadan tedavi edilebilecek olan rahatsızlık, ihmal edilmemelidir. Rahatsızlık evrelerine göre farklı yöntemler ile tedavi edilir. Birinci derecede olan rahatsızlıklarda ilaç tedavisi, baharatlı ve acılı besinlerden uzaklaşma, bağırsak alışkanlıklarının düzenlenmesi ve kabızlığın tedavi edilmesi ile sorun aşılmış olur. İkinci derecede olan rahatsızlıklarda yine ilaç tedavileri, ışın tedavisi, lastikle bağlama tedavisi uygulanır. Lastikle bağlama henüz ameliyata aşamasına gelmemiş olan iç hemoroidlere çok rahat bir şekilde uygulanır. 5-10 dakika süren ağrısız işlemden sonra hasta normal yaşamına dönebilir. Üçünü derecede olan rahatsızlıklarda ameliyat ve lastikle bağlama yöntemi uygulanır. Dördüncü aşamaya gelmiş olan rahatsızlıklar ise sadece ameliyatla memelerin alınması şeklinde tedavi edilebilir. Hemoroid oluşumlarının en etkili tedavisi olan ameliyat, tekrarlama riskini en aza indirmektedir.

Hemoroid tedavi edilmediğinde ne olur?

Rahatsızlık tedavi edilmediğinde hastanın şikayetleri giderek daha fazla artmaktadır. Makat çevresinde dayanılmaz ağrılar oldukça ıstırap veren bir hal alır. Ayrıca kanamalar belirgin şekilde artış gösterir. Hasta fazla kan kaybedeceğinden, kansızlık gelişebilir. Bunun yanında tedavi edilmeyen hemoroidlerde boğulma adı verilen ağrılı şişlikler meydana gelebilir.

Hemoroid ameliyatı sonrasında gelişmeler nedir?

Hastada ameliyat sonrasında, ilk dışkılamada bir miktar kanama ve ağrı yaşayabilir. Daha sonra bu şikayetler azalarak, yok olur. Kabızlık yaşamamak için düzenli olarak ilaç kullanılmalı ve sıcak su lastiğine oturulmalıdır. Bir hafta kadar istirahat sonrasında hasta normal yaşamına dönebilir. Ağrıların devamı olması durumunda, sıcak su lastiğine oturulabilir. Ameliyat sonrasında tekrarlama görülmez. Ancak bölgedeki yara iyileşmediği takdirde ağrı ve kanama şikayetleri devam edebilir. Ameliyat esnasında sadece sorunlu olan hemoroidler alınırsa, diğer bölgedeki hemoroidlerin ağrı yapması tekrarlama olarak algılanabilir. Hastaların kişisel temizliklerine, özellikle anal bölgenin temizliğine önem vermesi gerekir. Bunun yanında beslenmelerinde posalı besinlere yer vermeleri, kilolarını dengede tutmaları, egzersiz yapmaları, bol miktarda su içmeleri önerilir. Yürüme ve yüzme uygun olan sportif faaliyetler arasında yer alır. Bunun yanı sıra dar kıyafetler giyilmemesi, ağır yüklerin taşınmaması ve uzun süre ayakta ya da oturarak durulmaması gerekir.