Bit

Bit, eklem bacaklılar şubesinde yer alan böcek sınıfında bulunan parazit türüdür. Bitler de genelde metamorfoz denilen olay gerçekleşmez. Yumurtalardan oluşan sirkelerin gelişmiş halleri tıpkı ergin bite benzemektedir. Halk arasında her ne kadar bitler için kanatlı oldukları ve uçtukları söylense de durum öle değildir. Bitlerin her hangi bir kanadı yoktur. İnsanların dışında kuşlarda barınma ve yaşama gerçekleştiren bitlere ''ısıran bitler'' adı verilir. Hemen, hemen her kuş türünde olurlar ve bu bitlerin iki çeşit farklı türü daha vardır.

 

Memelilerde bir asalak olarak yaşan bitler, maymunlar, insanlar, toynaklı memeliler de, bazıları ise tavşanlar, köpekler, fareler ve kurt gibi hayvanların üzerinde barınma gerçekleştirirler. Sadece insanların üzerinden geçinen bitler ise üç farklı gruba aittir.

Bitler, deriden salgılanan yağ ve kan yoluyla beslenirler. Bitin yumurtası olan sirke bitin tükürüğü ile meydana gelir ve saç da yapışma göstererek büyümesi sağlanır. Bitlerin temizlenmesi için pek çok şampuan ve ilaç takviyeleri bulunmaktadır. İlaçlarının içerisinde bulunan ince dişli taraklar ile taranarak sirkelerin temizlenmesi gerçekleştirilir. Ortalama bir hafta kadar yaşama gösteren bitler eğer ki saçtan temizlenmemiş ise onların yerine sirkeleri kaldığı yerden kan emmeye devam ederler.

İnsanlar üzerinden geçimlerini sağlayan bitler;

 

Baş biti; boyutları 2-3 mm kadar olur ve insanların başlarında, saç aralarında gelişme gösterir. Bu bitlerin dişi olanı sirke üretimini gerçekleştirir. Özellikle de kulak arkalarında ve ense kısımlarına bıraktığı sirkeler her saç teline bir tane sirke düşecek şekilde dizayn ederler. Bu nedenden dolayı tararken pek düşme göstermezler. Ancak çok ince, saç teli kalınlığında bir tarak ile taranması halinde sirkelerin teker, teker düştüğü gözlenir. Sirkeler ortalama 2-3 hafta kadar sonra tam bir bit görünümü alır ve ergin hale gelir. Çok fazla yaygın bir tür olan bu bitler genelde çocuklarda görülür ve okullardan geçme ihtimali oldukça fazladır.

 

Kıl biti; saçlar hariç vücutta görülen ve oluşan sakal, göğüs ve bıyık gibi alanlarda barınma gösteren bitlerdir. Renk tonları genelde beyaz ve gri şeklindedir. Bu bitler yumurtalarını kılların diplerine yani kök olan kısımlarına bırakırlar ki düşme gerçekleşmesin. Yumurtalarının büyüklükleri tıpkı bir toplu iğne ucu kadar olup rengi de siyahlaşmıştır. Ergin olanları kılların köklerine gömülü olarak beslenirler ve çok fazla kaşıntıya neden olurlar. Saç diplerine kafalarını sokarlar ve o şekilde beslenirler.

 

Elbise biti; genelde vücudun az tüylü veya tüysüz olan yerlerinde barındıkları için bunlara halk arasında ‘’vücut biti’’  denilmektedir. Bu bitlerin yumurtaları diğer bit türleri gibi kıl köklerinde değil, çamaşır ve çamaşırların kıvrım olan yerlerinde olurlar. Tifüs hastalığına neden olan ve hastalığı yaygınlaştıran bu bitler oldukça tehlikeli asalaklardandır.

 

Bitlerden kurtulmak için;

 

• İlk olarak yapılması gerek en önemli şey bitlerin ve sirkelerin ölmesine yol açan uygun bir ilaç alınmalıdır. İlaç kullanımının arkasından saçlar tekrar bit şampuanı ile dikkatlice ve hatta defalarca yıkanmalıdır. Yıkanma işleminin gerçekleşmesinin arkasından çok itinalı bir şekilde saçlar öne doğru eğilmeli ve saçların altına bitlerin gözükeceği bir çarşaf serilip çarşafın üzerine doğru taranmalıdır. Eğer ki saçları ayakta ve rastgele tararsanız farkında olmadan evde bulunan diğer bireylerin bitlenmesine ve dağılmasına neden olursunuz. Saçlar güzelce tarandıktan sonra çarşaf kesinlikle çöpe atılmalı hatta evden uzaklaştırılmalıdır. Saçlarının yıkanmasının ardından kullanılan tarak da her seferinde temizlenmelidir. Tarak eğer temizlenmemiş ise yapışmış olan sirkeler her seferin de saçlarınıza bulaşabilir. Hatta beslenmesine kaldığı yerden devam edebilir.
• Eğer bitin olduğu dönemlerde bir gebelik durumu söz konusu ise mutlaka bu durum doktora bildirilmesi ve ona göre ilaç kullanımına başlanmalıdır. Genelde bitler için kullanılan ilaç ve şampuanlar biraz kimyasal maddeler içerebilir.
• Bebek ve çocuklarda oluşmuş olan bitler için kullanılacak bir ilaç ve şampuan tavsiyesi doktordan alınmalıdır.
• Bitlerin tam anlamıyla temizlenmesi için saçların o denli kısa olması gerekir. Bilhassa çok uzun saçlarınız var ise biraz kısaltmanızda fayda var. her ne kadar bitler dökülme ve ölme gerçekleştirse bile sirkeler saçlarınıza tutunarak gelişimine devam edecektir. Ancak kısa saçta tutunma imkânı fazla yoktur.
• saçlar ilaçlar ve şampuanlar ile temizlenip tarandıktan sonra mutlaka ellerde o denli dezenfekte edinmelidir. Çok minik olan sirkeler siz temizleme aşamasındayken tırnaklarınıza yerleşmiş olabilir. Bu durumda da siz saçınızı kaşıdığınızda direk saçlarınıza transfer olacaktır.
• Bit ilaçlarının kullanımına çok dikkat edilmeli ve prospektüsünde kullanımı nasıl açıklanmışsa o denli kullanılmalıdır. Yoksa bitlerin ölmesi dahi değil yaşama sebebi olabilir.
• Saçlar itinalı bir şekilde temizlendikten sonra şimdi sırada yatak, çarşaf ve kullanılan eşyalara geldi. Bunun için öncelikle çarşaflar ve yastık kılıfları 60 derecenin üzerinde su ile yıkanmalıdır. Yatak ise köpüklü ve oldukça sıcak bir su ile silinmelidir. Bitler her ne kadar saç köklerinden kan yoluyla beslenseler de yere düştüklerinde de belli bir zaman yaşama gösterebilirler.
• Bütün ev sıcak ve deterjanlı su ile silinmelidir. Hatta yatak altları ve eğer baza kullanılıyorsa içleri mutlaka temizlenmelidir. Bitlerden bazıları saçlarda tutunma gösteremeyip yere, yatağa ve kanepe gibi alanlara düşebiliyorlar. Bunun için kanepeler ve halılar halı yıkama makinesi ile veya elde köpüklü bir su ile silinmelidir. Bitin kaçacağı yer belli olmaz!
• Bütün ev sıcak su ile temizlendikten sonra ve evde kullanılan çarşaflarında temizlenmesinin de ardından sıra da bitlerin nerden geldiği var. Eğer ki okula giden bir çocuğunuz varsa bu durumu öğretmenine bildirmelisiniz. Yoksa tekrar gelme ihtimali çok fazla ve yeniden çaba göstermeniz gerekebilir.
• Bitin nerden geldiğini ve kaynağını bulmuş iseniz bu durumu şahıslara bildirmelisiniz. Belki bitlerden haberdar değillerdir.