"Ekim enflasyonunda bir seferlik etkiler göz ardı edilmemeli"

İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, ekim enflasyonundaki yükselişin bir seferlik etkilere bağlı kısmının göz ardı edilmemesi gerektiğini belirterek, "2018 ile tek haneli enflasyon oranlarının görülebileceği ve ilk yarıda yüzde 8'li seviyelere inilebileceği öngörümüzü koruyoruz." dedi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ekimde bir önceki aya kıyasla yüzde 2,08 arttı. Endeksteki artış ekimde bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 11,90 olurken, bu rakam Temmuz 2008'den bu yana en yüksek seviyeye işaret etti.

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Tokalı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) 4. Enflasyon Raporu'nun tanıtım toplantısında ekim enflasyonuna yönelik yukarı risklere dikkati çektiğini anımsatarak, bundan dolayı beklentilerin üzerinde gelen verinin sürpriz etkisi yaratmadığını söyledi.

Gıda ve giyim enflasyonundaki yükselişin öngörüleri çerçevesinde kaldığını aktaran Tokalı, "Dayanıklı tüketim mallarındaki vergi indiriminin kalkmasının ekim enflasyonuna etkisinin önemli bir rol oynadığını izliyoruz. Petrol fiyatlarındaki yükseliş diğer bir baskı unsuru. Bu bakış altında, ekim enflasyonundaki yükselişin bir seferlik etkilere bağlı kısmının göz ardı edilmemesi gerektiğini düşünüyoruz. Vergi etkisi dışarıda bırakılması durumunda daha ılımlı bir görünüm söz konusu. " dedi.

Tokalı, enflasyon görünümü açısından, kurda son dönemdeki değer kaybının ılımlı boyutlarda kalıp kalamayacağı ile petrol fiyatlarındaki yükselişin ne hızla devam edeceğinin kritik unsurlar olacağını vurguladı.

Enflasyon tahminlerini yıl sonu için yüzde 9,4'ten yüzde 10,3'e revize ettiklerini aktaran Tokalı, 2018'de ise tek haneli enflasyon oranlarının görülebileceği, ilk yarıda yüzde 8'li seviyelere kadar inilebileceği öngörüsünde bulundu.

- "Enflasyondaki yükselişte gıda fiyatlarının etkisi sınırlı"

AA Finans Analisti Haluk Bürümcekçi de enflasyonun geçen yıla göre yüksek gelmesinde gıda fiyatlarının etkisinin sınırlı olduğunu söyledi.

Gıda dışında kalan diğer gruplardaki fiyat artışlarının enflasyondaki yükselişe katkı sağladığını anlatan Bürümcekçi, "Enerji grubunda artış geçen yılın üzerinde olurken, mobilya ve ev aletlerinde vergi indiriminin kalkmasının ve kurlara hassas olan araç satın alımı, dayanıklı mallar ve kişisel bakım ürünleri gibi gruplarda fiyat artışların devam etmesi yıllık enflasyondaki yükselişe katkı sağladı. Giyim fiyatlarının da yeni ağırlık sistemi nedeniyle geçen yılın aynı ayının üzerinde artış gösterdiği izlendi. Tüm bunlar yıllık enflasyonda yükselişi beraberinde getirdi." diye konuştu.

Bürümcekçi, gıda enflasyonunun bu kez işlenmiş gıda fiyatları kaynaklı yükseldiğine işaret ederek, endeks tarihindeki ortalama yıllık artışı yüzde 9 civarında olan gıda fiyatlarının 2017'deki seyrinin, kritik önem taşımaya devam edeceğini vurguladı.

Manşet enflasyonun kasımda da yükselmeye devam edeceği, aralıkta ise düşeceği öngörüsünde bulunan Bürümcekçi, şunları kaydetti:

"Önümüzdeki dönemde, gıda fiyatlarının belirsizliği ve oynaklığı dışında, ham petrol ve diğer emtia fiyatlarının görünümü, döviz kuru hareketleri, kamu fiyat ve vergi ayarlamaları enflasyon üzerindeki risklerin yönünü belirleyecektir. Enflasyonun seyri açısından döviz kurlarının daha önemli bir belirleyici olması beklenebilir. Enflasyonun yılı tek hanede kapatmasına halen düşük olasılık vermekteyiz. Verideki yükseliş, önümüzdeki dönemde enflasyon beklentilerine ilave kötüleştirme getirir ve döviz kurlarında önemli bir gerileme gözlenmezse bankanın duruşunu bu kez koridoru biraz daha genişleterek sıkılaştırma gereği ortaya çıkabilir. Kısacası, Merkez Bankası kısa süre içinde ek sıkılaşmaya gidebilir. Bu yeterli olmazsa Geç Likidite Penceresi (GLP) artırımı masada olacaktır."

- "TCMB temkinli duruşunu değiştirmeyebilir"

Odeabank Ekonomik Araştırma ve Stratejik Planlama Direktörü Ali Kırali ise enflasyonun kendi beklentileri doğrultusunda arttığını aktararak, gıda fiyatlarının aylık bazda mevsimsel ortalamalarının altında yükseldiğini, gıda dışı temel enflasyon dinamiklerinde ise bozulmanın sürdüğünü söyledi.

Maliyet unsurlarındaki artışın yanı sıra döviz kurlarındaki gelişmelerin etkileri ile sabit ağırlık yöntemine geçişin enflasyondaki yükselişte etkili olduğunu belirten Kırali, şunları kaydetti:

"Hükümetin gıda fiyatlarındaki oynaklığı azaltmaya dönük tedbirlerinin orta vadede bir miktar etkili olabileceğini değerlendirsek de döviz kurlarında ve maliyet unsurlarında geçen yılın aynı dönemine kıyasla görülen artışların etkisiyle enflasyonda yükselişin yılın son ayına kadar devam edeceğini öngörüyoruz. Bununla birlikte, son çeyrekte toplam talep koşulları enflasyona aşağı yönlü sınırlı bir baskı yapabilecek olsa da çekirdek enflasyondaki yükselişlerin süreceğini tahmin ediyoruz. Bu nedenle TCMB'nin mevcut temkinli duruşunu beklenenden uzun süre değiştirmeyebileceğini düşünüyoruz."

- "2018'in ilk çeyreğinde enflasyonun düşük seyredebilir"

DenizBank Yatırım Hizmetleri Grubu Strateji Yönetmeni Orkun Gödek, TCMB Başkanı Murat Çetinkaya'nın 4. Enflasyon Raporu sunumunda yaptığı sözlü yönlendirmeye paralel yukarı yönlü risklerin görüldüğünü söyledi.

Vergi indirimlerinde süre dolumu ve yeni uzatım olmaması neticesinde altın hariç dayanıklı mallar grubunda aylık bazda yüzde 3,38 yükseliş gerçekleştiğine işaret eden Gödek, şunları kaydetti:

"Yıl sonu için çift hane enflasyon riskini önceki dönemlere kıyasla daha yüksek görüyoruz. TCMB yönlendirmesi ve beklentilerimiz dahilinde sıkı para politikası çerçevesinde uygulanan para politikasının devam edeceğini düşünüyoruz. 2018'in ilk çeyreğinde enflasyonun düşük seyredebileceği şeklindeki TCMB yönlendirmesine katılıyor, durumun dış şokların gündeme gelmemesi halinde faizler üzerinde de olumlu etkide bulunabileceğini düşünüyoruz. Ancak, 2017’den devralınacak olumsuz görüntü, son dönem kur piyasası gelişmeleri ve beklentilerdeki olası bozulma nedeniyle beklenen/beklediğimiz politika faizi düşüşü sınırlı düzeyde kalabilir."

- "TCMB'nin sıkı duruşunu sürdürmesini bekliyoruz"

İntegral Yatırım Araştırma Direktörü Tuncay Turşucu da yıllık enflasyonun ekimde 9 yılın zirvesine çıktığına işaret ederek, çekirdek enflasyonun ise yıllık bazda yüzde 11,82 ile Ocak 2004'ten bu yana en yüksek seviyede bulunduğunu bildirdi.

Gıda, ulaştırma ve konut grubu toplam katkısının 6,9 puanla yıllık enflasyonun yarısından fazlasını oluşturduğuna dikkati çeken Turşucu, şöyle devam etti:

"Mal gruplarında ise fiyatı düşen ana grup görülmüyor. Dayanıklı mal gruplarında ÖTV'nin etkisinin sona ermesi ve giyim ayakkabıda mevsimsel etkilerin kendini göstermesi öne çıkan unsurlar olabilir. Kasım ayında bu rakamların bu kadar yüksek olması beklenmeyebilir. Hizmet grubunda ise kira, ulaştırma, lokanta ve otel gibi gruplarda yükselişler görülüyor. Ulaştırma grubundaki yüzde 1,07'lik yükselişte talebin ve akaryakıt zamlarının etkileri görülüyor. Sonuç olarak mevsimsel etkiler olsa da aylık bazda yine de büyük artış var. Tüm gruplarda enflasyon görünümünde bozulma olduğunu söylemek mümkün. Bu sonucun ardından TCMB'nin sıkı duruşunu sürdürmesini bekliyoruz."